Ποιες είναι οι προκλήσεις για τους CEOs του retail, πώς τις αντιμετωπίζουν και πώς έχουν αντιδράσει οι καταναλωτές; Η έρευνα της Direction Business Network, που υλοποίησε η Circana, για τις επιπτώσεις των πρόσφατων κρίσεων, κατέγραψε τις απόψεων των leaders της αγοράς, ενώ παράλληλα η έρευνα της ΕΥ Ελλάδος, σε συνεργασία της MRB, σκιαγραφεί το προφίλ των Ελλήνων καταναλωτών σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον.
Η έρευνα που υλοποίησε η Circana αποκλειστικά για την Direction κατέγραψε τις απόψεις των leaders της αγοράς για το ποιος είναι ο αντίκτυπος της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης στις επιχειρήσεις λιανεμπορίου, ποιες είναι οι νέες προκλήσεις στο επιχειρείν, ποιες είναι οι προσδοκίες τους και ποιες οι προτάσεις τους για τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος.
Ο αντίκτυπος της πανδημίας
Οι απόψεις των CEOs όσον αφορά την επίδραση της πανδημίας στην οικονομική πορεία της εταιρείας που ηγούνται, είναι μοιρασμένες, με τους μισούς περίπου ερωτώμενους να αναφέρουν ότι τα οικονομικά στοιχεία της επιχείρησης βελτιώθηκαν και τους άλλους μισούς να μιλούν για απώλειες. Ενίσχυση των πωλήσεων λόγω αύξησης της ζήτησης είναι η πιο συχνά αναφερόμενη θετική επίπτωση. Το υποχρεωτικό lockdown αποτέλεσε το μοχλό πίεσης για να επενδύσουν νωρίτερα και σε μικρότερο χρονικό διάστημα στον ψηφιακό μετασχηματισμό, που έτσι κι αλλιώς αυτές οι εταιρείες θα πραγματοποιούσαν στο μέλλον. Για να καλύψουν τις καινούργιες ανάγκες και απαιτήσεις των καταναλωτών, κάποιες αναγκάστηκαν να επαναπροσδιορίσουν τη δομή και την οργάνωσή τους. Μείωση πωλήσεων, που οδήγησε σε μείωση του κύκλου εργασιών και προβλήματα ρευστότητας, είναι η πραγματικότητα που βίωσαν οι CEOs των εταιρειών στις οποίες η πανδημία είχε αρνητικό αντίκτυπο. Η πλειονότητα των CEOs της έρευνας, 7 στους 10, πιστεύουν ότι τα οικονομικά της χώρας είναι καλύτερα συγκριτικά με το προηγούμενο διάστημα, ενώ είναι ακόμη μεγαλύτερη η αναλογία αυτών που δηλώνουν το ίδιο για την επιχείρησή τους, 9 στους 10.
Προκλήσεις και δράσεις αντιμετώπισής τους
Ανησυχία και αβεβαιότητα είναι τα επικρατέστερα συναισθήματα που αναφέρουν οι CEOs ότι νιώθουν οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων που καλούνται να πάρουν αποφάσεις στο σημερινό περιβάλλον, που διαρκώς αλλάζει. Τα παραπάνω δεν εμποδίζουν αρκετούς, 1 στους 4, να σχεδιάζουν με αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση τις επιχειρηματικές στρατηγικές τους. Οι περισσότεροι CEOs που συμμετείχαν στην έρευνα, 9 στους 10, δηλώνουν ότι η εταιρεία τους είναι επαρκώς προετοιμασμένη να αντεπεξέλθει στις νέες προκλήσεις της αγοράς. Οι περισσότεροι CEOs που συμμετείχαν στην έρευνα, 9 στους 10, δηλώνουν ότι η εταιρεία τους είναι επαρκώς προετοιμασμένη να αντεπεξέλθει στις νέες προκλήσεις της αγοράς. Οι δυσκολίες στην εύρεση εξειδικευμένων ατόμων/στελεχών και το αυξημένο κόστος ενέργειας που ανεβάζει τα λειτουργικά έξοδα, τοποθετούνται στην κορυφή των προκλήσεων από τις διοικήσεις των επιχειρήσεων.
Οι εταιρείες τον τελευταίο χρόνο υιοθέτησαν σειρά μέτρων για να ενθαρρύνουν τη ζήτηση και να αποφύγουν μείωση εσόδων ή/και απώλεια μεριδίων. Πέρα από τη φροντίδα για επάρκεια προϊόντων στην αγορά, η βελτίωση των ψηφιακών τους καναλιών για πιο αποτελεσματική ανταπόκριση στις αυξημένες απαιτήσεις των πελατών τους, οι προσφορές, η συγκράτηση των τιμών τους αλλά και ενέργειες ΕΚΕ, είναι αυτά που εφαρμόζονται από τις περισσότερες επιχειρήσεις. Διχογνωμία επικρατεί ανάμεσα στους ερωτώμενους για το αν και κατά πόσο τα μέτρα ενίσχυσης των καταναλωτών που πήρε η κυβέρνηση εκπλήρωσαν το στόχο τους.
Μέσα στον τελευταίο χρόνο όλες σχεδόν οι διοικήσεις των εταιρειών του δείγματος είχαν προγραμματίσει και πραγματοποίησαν επενδύσεις. Επέκταση δικτύου με νέα καταστήματα ή/και ανακαινίσεις είναι οι συχνότερα αναφερόμενες.
Προσδοκίες, εκτιμήσεις και στρατηγικές
Ένας στους δύο ερωτώμενους είναι αισιόδοξοι ότι η αγορά θα επιστρέψει στα επίπεδα του 2019 σε λίγους μήνες. Δύο στους 5 πιστεύουν ότι θα χρειαστούν «χρόνια» και 1 στους 5 κρίνει ότι δεν είναι εφικτή καμιά χρονική πρόβλεψη.
Οι περισσότεροι CEOs αντιλαμβάνονται ότι για να παραμείνουν οι εταιρείες τους βιώσιμες, θα πρέπει να συνεχίσουν να εξελίσσονται, και αυτό προϋποθέτει επενδύσεις. Οι CEOs που συμμετείχαν στην έρευνα είναι αισιόδοξοι ότι η εταιρεία τους θα εξακολουθήσει να είναι οικονομικά εύρωστη. Αισιόδοξοι, αλλά με λιγότερη ένταση είναι και για την οικονομία της χώρας, δεν έχουν όμως την ίδια αντίληψη για την παγκόσμια οικονομία.
Προτάσεις για βελτίωση του κλίματος
Κοινή συνισταμένη όλων όσοι συμμετείχαν στην έρευνα είναι η πρόταση για μείωση των φορολογικών επιβαρύνσεων προς τις επιχειρήσεις, μείωση της γραφειοκρατίας και στήριξη των επιχειρήσεις.
Οι CEOs από τον κλάδο των σούπερ μάρκετ ζητούν από την πολιτική ηγεσία αλλά και τους άλλους θεσμικούς παράγοντες λιγότερο λαϊκισμό, περισσότερη ουσιαστική διαβούλευση, μέτρα επιτάχυνσης απονομής δικαιοσύνης και μείωση γραφειοκρατίας μέσω αλλαγής διαδικασιών.
Προτείνουν και ζητούν επίσης τη δημιουργία του κατάλληλου πλαισίου για την προσέλκυση νέων κεφαλαίων για επενδύσεις στην Ελλάδα, αξιοποίηση πόρων Ταμείου Ανάκαμψης και σταθεροποίηση - αποκλιμάκωση ενεργειακού κόστους. Στα γενικότερα μέτρα που απαιτούνται για την ενίσχυση μακροπρόθεσμα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, θεωρούν ότι απαιτείται αποτελεσματικότερη διασύνδεση τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με αγορά εργασίας και κίνητρα για επαναπατρισμό νέων που σήμερα εργάζονται στο εξωτερικό. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και την εξυπηρέτηση πολιτών και επιχειρήσεων είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός των δημοσίων υπηρεσιών.
Στον κλάδο των καταστημάτων ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών, κρίσιμο είναι το ζήτημα της ταχύτερης απορρόφησης των πόρων από τα ευρωπαϊκά προγράμματα στήριξης, μέσω της επιτάχυνσης των προδιαγεγραμμένων έργων αλλά και η εκπόνηση νέων προγραμμάτων που αφορούν την πράσινη μετάβαση αλλά και τον ψηφιακό αλφαβητισμό των ελληνικών νοικοκυριών. Οι CEOs του κλάδου θεωρούν αναγκαίες τις επενδύσεις σε εξειδικευμένο και καλά αμειβόμενο προσωπικό και την εντατικοποίηση ψηφιακού μετασχηματισμού επιχειρήσεων. όπως σχεδόν όλα τα στελέχη που συμμετείχαν στην έρευνα προτείνουν την περαιτέρω μείωση της εταιρικής φορολογίας και των εργοδοτικών εισφορών και την εντατικοποίηση καταπολέμησης των «αφορολόγητων» («μαύρων») δραστηριοτήτων.
Αντιμέτωποι με διαδοχικές προκλήσεις οι CEOs του λιανεμπορίου
Για τις προκλήσεις που αντιμετώπισε στο πρόσφατο παρελθόν το λιανεμπόριο, με επίκεντρο την πανδημία και το ενεργειακό κόστος, αλλά και για τις νέες προκλήσεις από τη συνεχιζόμενη μεταβλητότητα στο ενεργειακό περιβάλλον αλλά και τις γεωπολιτικές συνθήκες, μας μίλησαν πρόσφατα CEOs από κορυφαίες εταιρείες της αγοράς, στο πλαίσιο της έρευνας της Direction για την ειδική έκδοση Retail CEOs Insight. Οι επικεφαλής των επιχειρήσεων καλούνται να διαχειριστούν κρίσεις που επηρεάζουν την πορεία των εταιρειών τόσο σε οικονομικό όσο και κοινωνικό επίπεδο, καθώς διαμορφώνουν, τις περισσότερες φορές, νέο πλαίσιο συμπεριφοράς των καταναλωτών αλλά και των σχέσεών τους με το λιανεμπόριο.
Νίκος Λαβίδας
CEO, AB Βασιλόπουλος
Η πανδημική κρίση άφησε ανεξίτηλο το στίγμα της στις ζωές μας
Η αγορά του λιανεμπορίου έχει επηρεαστεί ποικιλοτρόπως. Η ενεργειακή κρίση αύξησε οριζόντια το λειτουργικό κόστος σε όλη την οικονομία, επιβαρύνοντας τις τιμές. Συγχρόνως, η κλιματική αλλαγή πυροδοτεί ακραία καιρικά φαινόμενα, καταστρέφει την παραγωγή και αυξάνει το κόστος της πρώτης ύλης και συνεπώς των τελικών προϊόντων. Παράλληλα, η αναταραχή στην εφοδιαστική αλυσίδα συνεχίζεται και επιτείνεται λόγω των αρνητικών γεωπολιτικών και κλιματικών εξελίξεων, ενώ στις προκλήσεις της περιόδου, οπωσδήποτε, πρέπει να προστεθούν οι πληθωριστικές πιέσεις σε πολλές κατευθύνσεις. Τους τελευταίους μήνες ο κλάδος του λιανεμπορίου κλήθηκε να αντιμετωπίσει πολλές πιέσεις. Μπορούμε να αναφέρουμε τη σημαντική αύξηση των τιμών ενέργειας (μετά τις κρατικές επιδοτήσεις). Η αγορά των σούπερ μάρκετ κινείται πτωτικά, με τα κέρδη να έχουν μειωθεί για όλους τους λιανέμπορους του κλάδου, από το 2,2% το 2021 στο 1,5% το 2022 του συνολικού τζίρου. Γεγονός που έρχεται σε αντιδιαστολή με το 2021 όπου υπήρχε ανοδική τάση συνεχίζοντας τη θετική πορεία των προηγούμενων ετών. Η πανδημική κρίση αναμφίβολα άφησε ανεξίτηλο το στίγμα της στις ζωές μας, οι οποίες άλλαξαν άρδην. Εκτιμούμε πως η ελληνική οικονομία δεν θα «παραπατήσει» στο δρόμο της ανάκαμψης και είναι σημαντικό να συνεχιστεί η υφιστάμενη θετική πορεία παρά το διαφαινόμενο υλικό κόστος της κλιματικής κρίσης (βλ. Θεσσαλία, Έβρος, Ρόδος κ.ά). Ήδη έχουμε τα πρώτα θετικά δείγματα για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, τη συνολική βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος και κυρίως την καταπολέμηση του πληθωρισμού, που δίνουν επιπλέον λόγους αισιοδοξίας για το μέλλον.
Martin Brandenburger
Πρόεδρος Διοίκησης, Lidl Ελλάς
Ο καταναλωτής άλλαξε συνήθειες και προτεραιότητες
Είναι γεγονός ότι περάσαμε μια πολύ δύσκολη περίοδο, με διαδοχικές προκλήσεις. Από την οικονομική κρίση μέχρι την πανδημία και, φυσικά, την πρόσφατη ενεργειακή κρίση και τον υψηλό πληθωρισμό. Όλα αυτά έχουν επηρεάσει, λιγότερο ή περισσότερο, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, την ψυχολογία του καταναλωτή. Άλλαξε συνήθειες και προτεραιότητες, έγινε πιο ευαίσθητος απέναντι στις τιμές και εκπαιδεύτηκε στη λογική του βέλτιστου κόστους ως προς το όφελος.
Στράφηκε εντέλει περισσότερο σε προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, κάτι που έχουμε παρατηρήσει και εμείς. Στη δική μας περίπτωση, πρόκειται για το 70% του συνόλου της γκάμας των προϊόντων μας. Η πολιτική και νομική σταθερότητα με ισότιμους όρους ανταγωνισμού για όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά είναι σημαντική. Όπως και η ασφάλεια αλλά και τα ελκυστικά φορολογικά μοντέλα, ώστε να συνεχιστούν οι επενδύσεις στη χώρα και η οικονομία να μπορεί να αναπτυχθεί. Όλα αυτά θα έχουν πολύ θετικό αντίκτυπο στα εισοδήματα των πολιτών και έτσι θα αυξηθεί η αγοραστική δύναμη. Ταυτόχρονα, η επένδυση στην εκπαίδευση αποτελεί βασική αρχή για μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.
Γιάννης Μασούτης
Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, Διαμαντής Μασούτης Α.Ε.
Η αγορά έχει αντιμετωπίσει απανωτές προκλήσεις
H αγορά του λιανεμπορίου γνωρίζουμε ότι έχει αντιμετωπίσει απανωτές προκλήσεις τα τελευταία χρόνια. Μετά την οικονομική κρίση και την κρίση της πανδημίας, κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε τις επιπτώσεις μιας γεωπολιτικής κρίσης που προκάλεσε ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας και οδήγησε στην ενεργειακή και πληθωριστική κρίση. Σκεφτείτε τώρα ότι η πορεία του προϊόντος από τον παραγωγό ή τον κατασκευαστή μέχρι να φτάσει στο σούπερ μάρκετ, δέχεται αυξήσεις σε κάθε στάδιο -πρώτες ύλες, παραγωγή, μεταφορικά, καύσιμα, ενέργεια κ.ά.- και ότι όλες αυτές οι αυξήσεις, προσθετικά, καταλήγουν στην τελική τιμή που θα έχει στο κατάστημα. Αυτήν την τιμή βλέπει και κρίνει ο καταναλωτής, και η πρόκληση για εμάς είναι να μπορέσουμε να του δώσουμε να καταλάβει ότι δεν ορίζει το σούπερ μάρκετ καμία αύξηση, δεν είναι κάτι που συμβαίνει για να κερδίζουν τα σούπερ μάρκετ, αλλά είναι συνέπεια όλων αυτών των αναταραχών που έχουν δημιουργηθεί στην αγορά και δεν ελέγχονται από εμάς. Απέναντι στην πρόκληση των ανατιμήσεων και της ακρίβειας, εμείς ως επιχείρηση φροντίζουμε να έχουμε τις χαμηλότερες τιμές στο ράφι και συνεχίζουμε να κάνουμε στοχευμένες ενέργειες για αυτό. Το ευχάριστο είναι ότι παρατηρείται πλέον υποχώρηση των τιμών στην ενέργεια και τα καύσιμα και ήπια αποκλιμάκωση των ανατιμήσεων, ενώ έχει ξεκινήσει σταδιακά μείωση κάποιων τιμών.
Δέσποινα Ξυνού
Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος, OK! Anytime Markets
Οι ανατιμήσεις περιορίζουν το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών
Η κυριότερη πρόκληση είναι οι συνεχόμενες ανατιμήσεις στον κλάδο των τροφίμων, καθώς και το ακόμα υψηλό κόστος ενέργειας, που έχει οδηγήσει σε συνεχόμενες ανατιμήσεις των προϊόντων, γεγονός που περιορίζει αισθητά το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών. Εμείς έχουμε παρατηρήσει μια αισθητή αύξηση πελατών με μικρή μείωση του καλαθιού. Βέβαια, ίσως να μην είμαστε χαρακτηριστικό δείγμα, μια και σε περιόδους «αστάθειας» πάντα υπάρχει μια μεταφορά καταναλωτών από τις μεγάλες σάλες, προς τις μικρότερες. Όσον αφορά τα κόστη, το μεγαλύτερο πρόβλημα για εμάς ήταν η άνοδος στα κόστη κατασκευής και ανακαίνισης των καταστημάτων σε ποσοστά που ακούμπησαν και το 30-35% σε κάποιες περιπτώσεις.
Μαρίλια Τόμπρα
Country Director, Sephora
Οι αυξήσεις προκαλούν αστάθεια στις πωλήσεις
Η ενεργειακή κρίση, τα αυξανόμενα μεταφορικά κόστη και τα κόστη πρώτων υλών έχουν άμεσο αντίκτυπο στα εταιρικά κόστη και, σε αρκετές περιπτώσεις, σε όλους τους κλάδους, ενώ παρατηρούμε να μετακυλίονται τα κόστη αυτά στον τελικό καταναλωτή. Οι τιμές των προϊόντων αυξάνονται, δημιουργώντας αστάθεια στις πωλήσεις αλλά και πρόκληση για τους καταναλωτές, που βλέπουν αγαπημένα brands και προϊόντα να έχουν ακριβύνει. Επιπλέον, υπάρχει δυσκολία να καλυφθεί η αυξανόμενη ζήτηση που προέκυψε μετά την πανδημία, ιδίως ως προς τα brands του εξωτερικού, καθώς πολλά δεν ήταν προετοιμασμένα γι’ αυτήν τη μεγάλη αλλαγή. Για παράδειγμα, η κατηγορία make up στην πανδημία σημείωνε μεγάλη πτώση, ενώ μόλις άρθηκαν τα μέτρα, η ζήτηση αυξήθηκε ραγδαία, χωρίς όμως να υπάρχει επαρκές απόθεμα. Λόγω της ενεργειακής κρίσης και του πληθωρισμού, υπάρχει μια αυξανόμενη πίεση στις τιμές απόκτησης των πρώτων υλών και προϊόντων, καθώς και μια σημαντική αύξηση στα λειτουργικά κόστη. Το αποτέλεσμα είναι να βάλλεται η κερδοφορία της επιχείρησης και έτσι να αναζητούμε συνεχώς τρόπους να εφαρμόζουμε πιο cost-efficient λύσεις.
Προτεραιότητα οι ανάγκες των καταναλωτών
Τις μεγάλες προκλήσεις που καλούνται να διαχειριστούν οι ελληνικές επιχειρήσεις, καθώς βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα κατακερματισμένο καταναλωτικό κοινό με διαφορετικές προτεραιότητες, αξίες και αγοραστικές συμπεριφορές, κατέγραψε η καταναλωτική έρευνα Future Consumer Index Ελλάδα 2023, που παρουσίασε η ΕΥ Ελλάδος. Η έρευνα διεξήχθη, με τη συνεργασία της MRB, σε δείγμα 500 Ελλήνων καταναλωτών, μεταξύ 30 Ιανουαρίου και 6 Φεβρουαρίου 2023, και εντάσσεται στην ευρύτερη σειρά παγκόσμιων ερευνών της ΕΥ, Future Consumer Index, η οποία παρακολουθεί τις καταναλωτικές τάσεις στις σημαντικότερες αγορές του κόσμου, από την έναρξη της πανδημίας. Η τρίτη έκδοση της έρευνας για την Ελλάδα καταγράφει τις επιπτώσεις της εντεινόμενης αβεβαιότητας στη συμπεριφορά, τις αντιλήψεις και τις προσδοκίες των Ελλήνων καταναλωτών και διαπιστώνει ότι οι ισχυρές τάσεις που εκδηλώθηκαν πριν από τρία χρόνια παγιώνονται και ενισχύονται.
Οι τυπολογίες των Ελλήνων καταναλωτών
Οι ανησυχίες της κοινωνίας αποτυπώνονται με σαφήνεια στις τυπολογίες των καταναλωτών τις οποίες παρακολουθεί η ελληνική όπως και η παγκόσμια έρευνα: Ένας στους τρεις καταναλωτές (31%) αποδίδει πρωταρχική σημασία στην τιμή και την προσιτότητα των προϊόντων (Affordability First). Οι καταναλωτές που προτεραιοποιούν το περιβάλλον (Planet First - 21%), αποτελούν φέτος, για πρώτη φορά, τη δεύτερη πολυπληθέστερη ομάδα, ενώ, αν συνυπολογιστούν και όσοι προβληματίζονται για τον κοινωνικό αντίκτυπο της καταναλωτικής συμπεριφοράς τους (Society First - 10%), τότε, οι δύο αυτές ομάδες συγκεντρώνουν συνολικά το ίδιο ποσοστό με την κυρίαρχη τυπολογία. Οι καταναλωτές που αναζητούν, κυρίως, εμπειρίες (Experience First - 20%), αποτελούν ισχυρή μειοψηφία, όπως και αυτοί που εξακολουθούν να ανησυχούν για την υγεία τους (Health First - 18%).
Ο κατακερματισμός αυτός της αγοράς δημιουργεί σημαντικές προκλήσεις για τις επιχειρήσεις, που καλούνται να χαράξουν στρατηγικές, για να προσεγγίσουν τα επιμέρους κοινά, ικανοποιώντας τις διαφορετικές τους ανάγκες και προσδοκίες.
Κυρίαρχες ανησυχίες
Η πίεση που ασκούν στην αγοραστική δύναμη και την ψυχολογία των καταναλωτών ο συνδυασμός οικονομικής ύφεσης και πληθωρισμού, αποτυπώνεται καθαρά στα ευρήματα της έρευνας. Οι απαντήσεις των Ελλήνων καταναλωτών είναι ευθυγραμμισμένες με αυτές των καταναλωτών παγκοσμίως, αλλά δίνουν μια πιο αισιόδοξη εικόνα σε σχέση με συγκρίσιμες αγορές, όπως η Ιταλία και η Ισπανία. Το 56% των καταναλωτών στην Ελλάδα (έναντι 58% παγκοσμίως, 57% στην Ευρώπη, 71% στην Ιταλία και 73% στην Ισπανία) δηλώνουν ότι ανησυχούν πάρα πολύ για το αυξημένο κόστος ζωής, και 40% (έναντι 47%, 40%, 63% και 61%, αντίστοιχα) για την οικονομία γενικά. Συγχρόνως, δύο στους τρεις (69%) εκτιμούν ότι το πρόβλημα του αυξημένου κόστους ζωής θα ενταθεί τους επόμενους μήνες, και δύο στους πέντε (38%) ότι η οικονομική τους κατάσταση θα επιδεινωθεί τον επόμενο χρόνο. Ένας στους δύο (49%) αναφέρει ότι αγοράζει μόνο τα απαραίτητα, ένας στους πέντε (19%) ότι δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στα βασικά έξοδα όπως φαγητό, υγειονομική περίθαλψη και στέγαση, και ένας στους δέκα (12%) ότι βασίζεται στην κυβερνητική στήριξη, για να μπορέσει να αντεπεξέλθει οικονομικά. Η τιμή παραμένει σήμερα, με διαφορά, το σημαντικότερο αγοραστικό κριτήριο για όλα ανεξαιρέτως τα προϊόντα, ενώ 71% των ερωτώμενων εκτιμούν ότι θα παραμείνει το σημαντικότερο κριτήριο και σε τρία χρόνια από σήμερα.
Τρόφιμα, ταξίδια και τεχνολογία
Τρεις κατηγορίες δαπανών φαίνεται να ανθίστανται στην τάση αυτοπεριορισμού. Στα τρόφιμα -φρέσκα και κατεψυγμένα- σχεδόν τρεις στους τέσσερις καταναλωτές αναφέρουν ότι οι δαπάνες τους δεν θα αλλάξουν (58% και 53%) ή και θα αυξηθούν (16% και 18%). Σημαντική παραμένει, επίσης, η διάθεση για ταξίδια και τουρισμό, με δύο στους τρεις καταναλωτές (67%) να αναφέρουν ότι προγραμματίζουν κάποιο ταξίδι ή διακοπές για τους επόμενους έξι μήνες και σκοπεύουν να κλείσουν εισιτήρια ή και διαμονή ή το έχουν ήδη κάνει. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι δύο στους τρεις θα δαπανήσουν τα ίδια (36%) ή περισσότερα (27%) από ό,τι ξοδεύουν συνήθως. Τέλος, τρεις στους τέσσερις ερωτώμενοι (74%) δηλώνουν ότι σκοπεύουν να αγοράσουν προϊόντα τεχνολογίας ή ηλεκτρικές συσκευές τον επόμενο χρόνο, επιβεβαιώνοντας ότι η τεχνολογία αποτελεί, πλέον, αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των καταναλωτών.
Παραμένει μειωμένη η πιστότητα στα brands
Ο υψηλός πληθωρισμός και η ανάγκη αναζήτησης φθηνότερων εναλλακτικών λύσεων συνεχίζουν να επιδρούν αρνητικά στην πιστότητα των καταναλωτών προς τα brands. Ένας στους δύο (53%) δηλώνει ότι οι μάρκες σήμερα αποτελούν λιγότερο σημαντικό κριτήριο σε όλες τις αγοραστικές αποφάσεις, ενώ μόλις ένας στους δέκα (11%) αναφέρει τη μάρκα του προϊόντος μεταξύ των σημαντικότερων αγοραστικών κριτηρίων σε τρία χρόνια από σήμερα. Μόνο 16% εμφανίζονται πρόθυμοι να πληρώσουν περισσότερο για μάρκες που εμπιστεύονται. Παράλληλα, οι μισοί (51%) έχουν αλλάξει τα brands που αγοράζουν, με τους περισσότερους από αυτούς (38%) να στρέφονται στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
Ανησυχίες για τη σωματική και την ψυχική υγεία
Τρία χρόνια μετά την εκδήλωση της πανδημίας, τα ζητήματα της υγείας εξακολουθούν να ανησυχούν τους καταναλωτές, αλλά σε μικρότερο βαθμό (61%) από το κόστος διαβίωσης (73%) και τα οικονομικά (64%). Ωστόσο, για πολλά προϊόντα, ιδίως τρόφιμα και είδη προσωπικής φροντίδας, το αν ένα προϊόν είναι υγιεινό και κάνει καλό στον καταναλωτή, παραμένει το δεύτερο σημαντικότερο κριτήριο αγοράς μετά την τιμή, ενώ ένας στους τέσσερις (26%) αναφέρει ότι θα πλήρωνε περισσότερα για προϊόντα που προωθούν την υγεία και την ευεξία. Συγχρόνως, μετά από τρία χρόνια πολύπλευρων πιέσεων και αλλαγών στην καθημερινότητα, η ψυχική υγεία αναδεικνύεται για πολλούς, σε σημαντικό παράγοντα προβληματισμού – ιδιαίτερα για τις γυναίκες και τις μικρότερες ηλικίες. 38% των ερωτώμενων ανησυχούν για την ψυχική τους υγεία, ποσοστό πολύ υψηλότερο από τους παγκόσμιους δείκτες και συγκρίσιμο με το 39% όσων ανησυχούν για τη σωματική τους υγεία. Το 19% των καταναλωτών εκτιμούν ότι η ψυχική τους υγεία θα επιδεινωθεί τους επόμενους μήνες, έναντι 13% που πιστεύουν το ίδιο για τη σωματική τους υγεία.
