Άνθρωπος της φύσης και παράλληλα επιχειρηματίας που τα τελευταία χρόνια εξάγει σε 17 χώρες και έχει εξελίξει το κομμάτι «οινοτουρισμός» μέσα από το επισκέψιμο οινοποιείο της επιχείρησης, ο Γιώργος Παλυβός ζει και δημιουργεί από το 1995 στην Νεμέα, κάποιες από τις πιο γνωστές ετικέτες κρασιού στην Ελλάδα.
Με την παραγωγή του να μοιράζεται κατά 40% σε χώρες του εξωτερικού και κατά 60% στην ελληνική αγορά, σε λιανική και εστίαση, ο γνωστός οινοποιός μοιράζεται με το BusinessNews την είδηση μιας καινούργιας επένδυσης, αυτή του πρώτου αμπελώνα στην Ελλάδα με μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Μιλά, όμως, για τις δυσκολίες που προέκυψαν στο κρασί λόγω κορονοιού και κλιματικής αλλαγής, για τα προβλήματα της οινοπαραγωγής στην Ελλάδα, τις αυξήσεις στην ενέργεια, ενώ μας προτείνει και το κρασί του δείπνου της Παραμονής της Πρωτοχρονιάς.
Πως ξεκινήσατε την ενασχόληση με την οινοπαραγωγή;
Οι γονείς μου είχαν αμπέλια, σταφίδες και ελιές. Ήμουν πάντα σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Όμως με τη σύζυγό μου εξελίξαμε όλο αυτό και το κάναμε μεγαλύτερο και πιο σύγχρονο. Επί της ουσίας, η δεύτερη εποχή του κτήματος ξεκίνησε το 1995. Για μένα, το κυρίαρχο ήταν τα αμπέλια και στη συνέχεια προέκυψε το οινοποιείο ως επακόλουθο αυτής της ασχολίας. Μπορούσα να καλλιεργήσω και να παράξω σταφύλια, όμως για να πάρω την προστιθέμενη αξία αυτού που μπορούσαν να παράξουν τα αμπέλια, έπρεπε να μπω στη μεταποίηση. Έτσι προέκυψε το οινοποιείο.
Το 2021 ήταν δύσκολο έτος για την ελληνική οινοπαραγωγή κ. Παλυβέ; Και αν σε ποια σημεία του; Διάβαζα τις προάλλες ότι ο παγετός και η ζέστη μείωσαν την παραγωγή κατά 25%.
Φυσικά και λειτουργούμε σε ένα ασταθές εξωτερικό περιβάλλον, γι' αυτό και παίζει ιδιαίτερο ρολό αυτό που λέμε εμείς οι οινοπαραγωγοί ‘’μικροκλίμα’’. Έτσι ξεχωρίζουν και οι χρονιές μας. Το 2021 ξεκίνησε με έναν ήπιο χειμώνα, η άνοιξη ήταν ζεστή, είχαμε έναν παγετό στα μέσα Απριλίου που κατέστρεψε πολλά από τα αμπέλια που ήταν σε ήπιες περιοχές και μετά ακολούθησε ένα πολύ σκληρό, ζεστό καλοκαίρι. Όσον αφορά τα λευκά σταφύλια ήταν λίγο δύσκολα τα πράγματα και λόγω του παγετού, γιατί μειώθηκαν οι ποσότητες, αλλά και από τη ζέστη που ανάγκασε τα σταφύλια που τα ανάγκασε να έχουν πιο ‘’στρογγυλά’’ αρώματα και μικρότερες οξύτητες. Τα έκανε, θα λέγαμε, λιγότερο ‘’φινετσάτα’’. Σχετικά με τα κόκκινα, όμως, ήταν διαφορετικά τα πράγματα. Τα ευνόησε όλη αυτή η κατάσταση, τα ευνόησε το πολύ ζεστό καλοκαίρι, ωρίμασαν αργότερα και τα βοήθησε να έχουν πιο πολύπλοκα αρώματα. Δηλαδή για τα κόκκινα κρασιά το 2021 θα είναι μια εξαιρετική χρονιά. Πάντα έτσι συμβαίνει και αυτό είναι η μαγεία της φύσης.
Όλα αυτά έχουν να κάνουν τελικά με την περίφημη κλιματική αλλαγή;
Θεωρώ ότι τα πράγματα είναι κυκλικά σε ό,τι αφορά τη φύση, δηλαδή κάποια στιγμή έχουν ξανασυμβεί πιο παλιά. Είναι, ωστόσο, σίγουρο ότι βαδίζουμε προς ένα πιο ζεστό περιβάλλον, σε ένα περιβάλλον με πιο ακραία φαινόμενα. Εμείς εδώ στη Νεμέα ζούμε σε μια περιοχή ονομασίας προέλευσης, οριοθετημένη ζώνη για την παραγωγή Αγιωργίτικου. Σκεφτόμαστε ας πούμε αν μπορούσαμε να μεταφέρουμε λίγο πιο ψηλά τη ζώνη παραγωγής για να εξουδετερώσει τη ζέστη από την κλιματική αλλαγή. Δεν νομίζω όμως τελικά ότι γίνεται αυτό, γιατί όταν λέμε ΠΟΠ δεν εννοούμε μόνο το περιβάλλον και το κλίμα, εννοούμε και την κουλτούρα και την κοινωνία.
Και όσον αφορά την πανδημία; Πως επέδρασε στην παραγωγή οίνου;
Είναι σίγουρο ότι επηρεαστήκαμε γιατί τα κρασιά μας πωλούνται στη λιανική πώληση και κυρίως στα εστιατόρια. Επηρεάστηκαν πολύ και οι εξαγωγές μας. Όμως αυτό συνέβη και εξακολουθεί να συμβαίνει σε κάποιο βαθμό σε όλο τον κόσμο. Πέρα από αυτό η πανδημία ήταν και είναι ένα μάθημα για να οργανώνουμε καλύτερα τα πράγματα στο μυαλό μας αργότερα. Αν η πανδημία κλείσει τα πάντα ξανά, θα κλείσουμε και εμείς. Θα πρέπει να την υπολογίσουμε ως αρνητική παράμετρο στους σχεδιασμούς μας, θα πρέπει να την παίρνουμε πολύ σοβαρά υπόψη μας. Το σημαντικό ήταν ότι επρόκειτο για κάτι υπερτοπικό, για την ακρίβεια, παγκόσμιο και με διάρκεια. Όμως αυτό που πρέπει να γίνει αντιληπτό είναι ότι το να ασχολούμαστε με τη γη, δεν μπαίνει σε … αναστολή, η γη είναι εκεί και θα παράγει για εμάς, αυτό είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημά μας, είναι κάτι που λέμε εμείς εδώ που ασχολούμαστε με τη γη, ότι «αφορά το απέραντο φιλότιμο που έχει.»
Η Ελλάδα είναι τελικά μέσα στις μεγάλες δυνάμεις του κρασιού; Και αν όχι γιατί;
Πάντα ως Έλληνες θέλουμε να καυχιόμαστε και να λέμε ότι έχουμε τα καλύτερα πράγματα στον κόσμο. Όμως κάποια στιγμή πρέπει να καταλαβαίνουμε και που βρισκόμαστε. Ο ελληνικός αμπελώνας αποτελεί το 0,02 του παγκόσμιου αμπελώνα. Είμαστε μια… γλάστρα του παγκόσμιου αμπελώνα σε ποσότητα, θέλω να πιστεύω και σε ποιότητα. Ο ελληνικός αμπελώνας ξεχωρίζει για την πληθώρα ποικιλιών του. Δεν φαντάζεστε πόσες ποικιλίες κρασιού υπάρχουν στην ελληνική επικράτεια. Αυτός ο πλούτος δεν υπάρχει πουθενά, σε καμία άλλη χώρα στη γη. Μόνο στην Πελοπόννησο έχουν ανιχνευθεί 250 ποικιλίες αμπέλου. Μιλάμε για ένα Boutique αμπελώνα, με μπουτίκ οινοποιεία που αναζητά μπουτίκ αγορές. Αυτή είναι η δουλειά μας και αυτό πρέπει να κάνουμε. Στις μεγάλες αγορές απαιτούνται και ποσότητες και αυτές οι ποσότητες δεν μπορούν να προέλθουν από τον ελληνικό αμπελώνα και δεν μπορούν να έχουν αυτό το εύρος τιμών που μπορεί να τους κάνει πιο προσιτούς σε πιο μεγάλες αγορές, όπως πχ γίνεται με τα κρασιά της Χιλής ή της Αργεντινής.
Οι εξαγωγές τι κομμάτι της παραγωγής σας αποτελούν;
Είμαστε στο 40% και στην παρούσα φάση, εξάγουμε σε 17 χώρες και αυτό που θέλουμε να εξελίξουμε είναι το λίγο και σε πολλά σημεία. Στόχος μας είναι πχ η Αμερική, είναι ένας ανολοκλήρωτος στόχος που προς το παρόν παραμένει έτσι, λόγω των συνθηκών.
Σε ό,τι αφορά την ελληνική αγορά;
Το οινοποιείο και ο αμπελώνας βρίσκονται στην αρχαία Νεμέα, τα 300 στρέμματα μας παράγουν το χρόνο 250.000 φιάλες και το 60% καταναλώνεται στην Ελλάδα. Από αυτό το 60%, ένα μεγάλο κομμάτι καταναλώνεται και από το οινοποιείο μας από την επισκεψιμότητα που έχει. Είναι ένα κομμάτι πολύ σημαντικό για εμάς αυτή επαφή που έχουμε με τους επισκέπτες και πελάτες μας. Βάζουμε από την πλευρά μας ένα πετραδάκι στο να ενισχυθεί η οινική κουλτούρα στη χώρα.
Μιας και αναφέρετε την επισκεψιμότητα στο οινοποιείο, θεωρείτε ότι ο οινοτουρισμός θα είναι κάτι που θα δούμε να αναπτύσσεται ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια;
Φυσικά, δεν το συζητάμε. Ο θεματικός τουρισμός αναπτύσσεται πολύ γοργά στη χώρα μας και ιδιαίτερα ο οινικός τουρισμός. Εμείς, για παράδειγμα, δεχόμαστε περίπου 20.000 ανθρώπους κάθε χρόνο στα αμπέλια και στο οινοποιείο. Μας δίνεται η ευκαιρία να τους μιλήσουμε για τη δουλειά μας, να τη γνωρίσουν ακόμα περισσότερο. Είναι και Έλληνες και ξένοι επισκέπτες.
Ποιο θεωρείτε ότι είναι το μεγάλο πρόβλημα στην ελληνική οινοπαραγωγή;
Δεδομένου ότι μιλάμε για κρασιά υψηλής ποιότητας, το πρόβλημα που υπάρχει σε αυτό τον τομέα είναι αυτό με το ‘’χύμα κρασί’’. Θα ήθελα να μειωθεί η παραγωγή του χύμα κρασιού. Οι μνήμες με την παράδοση και ο παππούς και ο μπαμπάς με το αμπελάκι στο χωριό και όλο αυτό που έχει δημιουργηθεί τις τελευταίες δεκαετίες, έχει κάνει τον κόσμο να πιστεύει ότι το σπιτικό κρασί είναι καλύτερο από το εμφιαλωμένο. Θεωρώ ότι θα πρέπει να αλλάξουμε τη νοοτροπία και τη σκέψη του κόσμου προς το χύμα κρασί. Αυτό θα εκτιμούσα ως το μεγαλύτερο πρόβλημα.
Έχει γίνει κάποια συντονισμένη ενέργεια προς αυτή την κατεύθυνση;
Έχει γίνει μια μεγάλη καμπάνια προς την κατανάλωση του εμφιαλωμένου κρασιού, αλλά πιστεύω ότι η μεγάλη μας δύναμη είναι οι οινοποιοί να εξηγούν με πιο απλά λόγια στον κόσμο τι σημαίνει παραγωγή κρασιού. Από την άλλη υπάρχει και η νοοτροπία του εμφιαλωμένου κρασιού που απευθύνεται σε ελίτ. Αυτό πρέπει να αλλάξει, πρέπει λίγο να ξεφύγουμε από τις δύσκολες περιγραφές, να γίνει το καλό κρασί πιο προσιτό στον κόσμο. Να απευθύνεται σε πολλούς, να υπάρχουν πολλές επιλογές, να γίνουν προσιτά και κατανοητά για τους καταναλωτές όσα περιστρέφονται γύρω από το κρασί.
Εξάλλου, το ακριβό ή το φθηνό θα πρέπει να το συγκρίνει κανείς με την ποιότητα που το αγοράζει. Αυτό είναι το δύσκολο, το να φέρεις κοντά στον καταναλωτή ένα κρασί που να έχει καλή σχέση ποιότητας τιμής.
Έχετε μετακυλίσει τα αυξημένα κόστη των τελευταίων μηνών στον καταναλωτή; Σας επηρέασαν όλες αυτές οι αυξήσεις;
Φυσικά και μας επηρεάζουν οι ενεργειακές αυξήσεις, θα δείτε αύξηση τιμών στα κρασιά γιατί όλα τα υλικά συσκευασίας είναι εισαγόμενα, ενώ υπάρχει έλλειψη και σε κάποια, γεγονός που επίσης ανεβάζει τις τιμές. Περισσότερο όμως επηρεάζεται το κόστος ενός κρασιού από τη φήμη του, όσο το κρασί ανεβαίνει και αρέσει, θα είναι τόσο πιο ακριβό. Πάντα θα υπάρχει η σχέση αγοράς και ζήτησης.
Θα προτείνατε σε κάποιο νέο να επενδύσει στο ελληνικό κρασί, να κάνει μια δική του επιχείρηση;
Δεν ξέρω αν θα το πρότεινα για επιχειρηματικό πεδίο ενασχόλησης σε κάποιον άσχετο με το αμπέλι και το κρασί. Σε κάποιον όμως που έχει δέσιμο με τη γη και έχει το δικό του αμπέλι, ίσως από την οικογένειά του και δεν έχει ασχοληθεί, ναι, θα το πρότεινα. Το κομμάτι της μεταποίησης είναι τεράστιο, ο άνθρωπος που ασχολείται με τη γη θα εισπράξει την προστιθέμενη αξία μέσω της μεταποίησης. Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι όπου μπορεί κάποιος να μεταποιεί ένα καλό προϊόν, θα πρέπει να το κάνει, αυτός είναι και ο σκοπός της υπαίθρου εξάλλου, αλλιώς δεν θα υπάρχει ποτέ οικονομία γιαυτό.
Υπάρχουν κάποια δικά σας σχέδια για το 2022 τα οποία θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας;
Υπάρχουν σχέδια. Φτιάχνουμε έναν πολύ ωραίο αμπελώνα σε ένα καταπληκτικό τοπίο και από άποψη μικροκλίματος και φιλοδοξούμε να κάνουμε τον πρώτο αμπελώνα στην Ελλάδα που θα έχει μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ίσως και θετικό. Εκεί έχουμε φυτέψει ένα διαφορετικό αγιωργιτικό, ασύρτικο και κυδωνίτσα. Η κυδωνίτσα ήταν αυτή που φυτεύτηκε πρώτη και του χρόνου θα βγει η πρώτη μας ετικέτα.
Επίσης, κάνουμε σχέδια για τη δημιουργία ενός καινούργιου οινοποιείου, το οποίο θα είναι κοντά σε αυτό που έχουμε και θα είναι σε συνδυασμό με τον αμπελώνα που φτιάχνουμε, ένα σχέδιο με ορίζοντα πενταετίας. Θα συμπεριλάβουμε σε αυτό πολλά πράγματα, όπως η ιστορία του κρασιού στην Ελλάδα, αλλά και η επίδραση από την κλιματική αλλαγή.
Ας κλείσουμε όπως αρμόζει στις ημέρες. Καθώς διανύουμε γιορτινή περίοδο, με ποιο κρασί από τα δικά σας θα συνοδεύατε το γεύμα ή το δείπνο της Πρωτοχρονιάς;
Αυτές τις ημέρες όλοι οι οινοποιοί προσφέρουμε το καλύτερο μας προϊόν. Αν με ρωτάτε όμως για αυτό που θα πρότεινα από το δικά μου, θα πρότεινα το Ammos, το οποίο είναι ένα αγιωργίτικο παλαιωμένο, στο οποίο έχουμε εφαρμόσει ό,τι πιο σύγχρονο υπάρχει στην οινολογία και ταιριάζει με τα κρέατα των ημερών. Επίσης, θα συνόδευα και με ένα ροζέ αγιωργίτικο τις σαλάτες ή τα πιο πολύπλοκα πρώτα πιάτα.