Σε μια εποχή που η πλειονότητα των επιχειρήσεων στηρίζονται σε μια ομάδα έμπειρων επιχειρηματικών συμβούλων, οι εταιρείες που βρίσκονται στο πλευρό τους, ανθίζουν και αποκτούν τη δική τους θέση στην ελληνική αγορά.
Μια τέτοια περίπτωση είναι και αυτή της Octane Management Consultants: Από το γραφειάκι 50 τμ στην οδό Μασσαλίας το 2007 με δύο άτομα προσωπικό, σήμερα η εταιρεία στεγάζεται στα γραφεία της στη Βουκουρεστίου με 43 εργαζομένους και έχοντας στο πλευρό της, ως συμμέτοχο με 10% ένα ισχυρό επιχειρηματικό όνομα, το Latsco Family Office, της οικογένειας Λάτση.
Η Οctane Management Consultants, κατά όσα τονίζουν στο BusinessNews.gr οι τρεις εταίροι της, Γιάννης Σπυρόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος/ Εταίρος, Γιώργος Παυλάτος (Εταίρος) και Δημήτρης Χριστακόπουλος (Εταίρος) έχει, κατά μέσο όρο, ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 25% τα τελευταία χρόνια, με το 2023 να πηγαίνει για ρεκόρ, καθώς πλησιάζει το 70%.
Οι τρεις τους μας μιλούν για την πορεία προς την επιτυχία, την σύμπραξη με την οικογένεια Λάτση, τις ευκαιρίες του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και για τους σημερινούς έλληνες επιχειρηματίες που είναι ‘’κομάντο’’ με όλα αυτά που χρειάζονται να αντιμετωπίσουν στην καθημερινότητά τους.
Θα ήθελα να ξεκινήσουμε, δίνοντάς μου κάποια στοιχεία για το πως ολοκληρώθηκε το 2022 για την ανάπτυξη της Octane και το πως προχωρά το 2023.
Γενικά είμαστε χαρούμενοι από την ανάπτυξη της εταιρείας. Τα τελευταία χρόνια έχουμε ρυθμό ανάπτυξης 20-25% ετησίως, κάτι το οποίο δεν ανακόπηκε ούτε μέσα στην πανδημία. Οι ρυθμοί μας δεν ήταν αυξητικοί αρκετά χρόνια πριν, το 2015, την περίοδο των capital controls, όπως είχε συμβεί, εξάλλου, και σε πολλές εταιρείες. Για το 2023, η πρώτη ένδειξη, με βάση τα συμβόλαια που δουλεύουμε, ο ρυθμός ανάπτυξης είναι κοντά στα 70%.
Η Octane έχει παρουσία στον συμβουλευτικό χώρο των επιχειρήσεων τα τελευταία 16 χρόνια. Ποια θα λέγατε ότι είναι τα ‘’ορόσημα’’ σε αυτή την πορεία;
Θα χωρίζαμε την διαδρομή της εταιρείας σε 4 φάσεις: Πρώτη, όταν ξεκινήσαμε, σε ένα γραφειάκι 50 τμ στην Μασσαλίας με μια βοηθό και έναν analyst που έγινε στη συνέχεια, ο πρώτος μας manager. Παίρναμε δουλειές μέσω γνωστών και φίλων και μέσω προσωπικών επαφών. Σε αυτό το σημείο, να πούμε ότι και οι τρεις μας είχαμε διαγράψει ο καθένας μια δική του πορεία, είχαμε τις επαφές μας και το πελατολόγιό μας, κάποιοι από τους οποίους μας ακολούθησαν. Tα πρώτα έργα που πήραμε ήταν από ονόματα όπως η Ergo Aσφαλιστική και η Creta Farms. Άνθρωποι που μας ήξεραν από πριν, μας έδωσαν δουλειές πριν καν αποκτήσουμε ΑΦΜ. Αυτό ήταν το πρώτο στάδιο, κατά το οποίο ‘’χτιστήκαμε’’ θα λέγαμε, από το 2007 μέχρι το 2010. Μεγάλο έργο τότε ήταν τα ΕΛΠΕ, που ήταν για το budget της εποχής, το δικό μας budget. Το 2010 μετακομίσαμε σε έναν πιο μεγάλο χώρο, 150 τμ, κοντά στο ξενοδοχείο Divani Caravel. Ήταν ένα ορόσημο τότε γιατί προστέθηκε στην ομάδα ο Δημήτρης Χριστακόπουλος, ο οποίος ήταν παλιός φίλος και εξαιρετικό στέλεχος. Αυτή ήταν μια ποιοτική και όχι μόνο ποσοτική προσθήκη.
Ένα μεγάλο έργο το οποίο πήραμε, και αποτελεί ορόσημο, εκεί γύρω στο 2011, γιατί ήταν μέσω διεθνούς διαγωνισμού ήταν αυτό της αναδιοργάνωσης της Wind, κάτι για το οποίο ήμαστε ιδιαίτερα περήφανοι. Ήμασταν τότε μόνο οκτώ άτομα στην εταιρεία, έχοντας ως αντιπάλους πολύ μεγάλες εταιρείες και καταφέραμε να τους πείσουμε να αναλάμβουμε ένα τεράστιο έργο. Η σχέση μας με τη Wind ήταν τόσο καλή, που για δέκα χρόνια δουλεύαμε μαζί τους σε διαφορετικά έργα. Εκεί «ανδρωθήκαμε» και αποκτήσαμε μια πολύ καλή τεχνογνωσία.
Ενα ακόμα ορόσημο, στο τέλος του 2016, συνιστά η συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος, επίσης, μετά από ανταγωνισμό με μεγάλα ονόματα της αγοράς. Τότε κάναμε μια πολύ μεγάλη μελέτη, το οποίο ήταν benchmark σε όλη την Ευρώπη, για το τί ισχύει σε σχέση με τους Servicers και ακολούθως, τις βελτιώσεις και τις απλοποιήσεις στην ελληνική αγορά. Μάλιστα, μέσω αυτού του συμβολαίου, πήραμε μια σειρά από έργα αδειοδοτήσεων και υποστήριξης για τους Servicers.
Η μετακόμιση στα γραφεία της Βουκουρεστίου είναι ακόμα ένα ορόσημο, είναι γραφεία - έδρα μας πια, ενώ το τελευταίο είναι, προφανώς, η είσοδος της Latsco με 10% στην εταιρεία το 2022, τότε γίναμε και ανώνυμη εταιρεία, από ΕΠΕ που ήμασταν. Επίσης, σημαντικό για εμάς είναι ότι το 2023 αναδείχθηκαμε Best Place to Work με πολύ καλά σκορ ανάμεσα στους εργαζόμενους της εταιρείας.
Μιας και αναφερθήκατε σε αυτή, πως προέκυψε αυτή η είσοδος της οικογένειας Λάτση στο μετοχικό κεφάλαιο της Octane; Πως προχωρά αυτή η συνεργασία;
Με τη Latsco και το Family Office είχαμε μια παλιά σχέση, συμβουλευτική. Είχαμε κάνει αρκετές δουλειές μαζί, για θέματα στρατηγικής και για θέματα δικών τους επενδύσεων. Αφού λοιπόν κάναμε κάποιες δουλειές συλλογικά, υπήρχε κάποιος άνθρωπος που μας γνώριζε από παλιά εκεί, ο οποίος τους έδωσε την ιδέα να κοιτάξουν επενδυτικά και τον συμβουλευτικό κλάδο. Είχαμε λοιπόν, ήδη, μια σχέση εμπιστοσύνης, μας ‘’τσέκαραν’’ και στη διάρκεια της συνεργασίας μας και προέκυψε στη συνέχεια και η μετοχική σχέση. Να πούμε σε αυτό το σημείο ότι η διαπραγματεύση δεν ήταν εύκολη, όμως, θέλαμε να έχουμε μια επαφή, αμοιβαία, με γνώσεις που θα μετέδιδε η μία πλευρά στην άλλη. Η δική μας επαφή είναι με τα στελέχη, έχουμε και καθημερινή επαφή μαζί τους και στην πορεία κάποιος από αυτούς θα μπει και στο ΔΣ της Octane. Μιλάμε, επίσης, πολύ με τα παιδιά, Εριέττα, Φίλιππο και Πάρη, με τη νέα γενιά της οικογένειας.
Σας είχαν γίνει ανάλογες προτάσεις; Με δεδομένους και τους ρυθμούς ανάπτυξής σας και την παρουσία σας στην αγορά.
Eίχαμε και στο παρελθόν προτάσεις για είσοδο μετόχων στην εταιρεία, όμως πριν από λίγους μήνες ήταν που κρίναμε ότι ήταν μια καλή στιγμή και ένας πολύ καλός συνέταιρος για να κάνουμε κάτι τέτοιο Θα λέγαμε ότι έχουμε κοινές επαγγελματικές και προσωπικές αξίες με την οικογένεια Λάτση. Αυτό που σκεπτόμαστε πάνω στην ύπαρξη επενδυτή στην Octane είναι το εξής: Ο επενδύτης σε πειθαρχεί, υπάρχει πλέον μια εσωτερική πλέον πειθαρχία σε ό,τι γίνεται. Υπάρχει μια συστηματική αναφορά, μια συνάντηση μια φορά το μήνα για το πως πορευόμαστε. Αυτή η σχέση μας βοηθά να είμαστε συγκροτημένοι και πειθαρχημένοι και δίνει προστιθέμενη αξία σε αυτό που κάνουμε. Μας δίνει μια ασφάλεια, είναι ένα μεγάλο brand που είναι δίπλα στην εταιρεία.
Eίναι πολλές οι εταιρείες που αντιμετωπίζουν έλλειψη προσωπικού τους τελευταίους μήνες. Σας αγγίζει κάτι τέτοιο;
Ναι, αγγίζει εν μέρει και εμάς γιατί έχουμε συγκεκριμένα standards στον κόσμο που αναζητούμε για την εταιρεία, έχουμε ένα αυστηρό και δομημένο σύστημα προσλήψεων. Γίνεται ένα πρώτο Interview με την HR manager, μετά περνούν ένα τεστ δύο ωρών γραπτό και προφορικό, μετά περνάνε από ακόμα μια συνέντευξη με τους managers και στο τέλος, μετά από αυτά τα στάδια, τους βλέπουμε και εμείς. Σε αυτή τη φάση ψάχνουμε μηχανικούς και computers scientists, αλλά και project managers.
Αυτό συμβαίνει επειδή ανταγωνιζόμαστε μεγάλες εταιρείες και ακόμα και ο ένας άνθρωπος είναι σημαντικός για εμάς, οπότε είναι, για τον ίδιο λόγο, σημαντική η διαδικασία πρόσληψής του. Έχουμε φέρει και ανθρώπους και από εξωτερικό. Το βασικό είναι ότι θέλουμε ανθρώπους με διάθεση για αυτοβελτίωση, ανθρώπους που ‘’χτίζουν’’ συνεχώς τον εαυτό τους.
Θα σας παώ αλλού τώρα. Είναι η Ελλάδα ανοιχτή αγκαλιά για το επιχειρείν εν έτει 2023;
Οι Έλληνες επιχειρηματίες είναι τόσο σκληραγωγημένοι, κομάντο θα λέγαμε, που αν ήταν σε μια δυτική χώρα, θα ήταν σούπερ επιτυχημένοι, οι καλύτεροι, με όλα αυτά που γνωρίζουν και περνούν καθημερινά στην Ελλάδα. Και το λέμε αυτό, όντες εμείς και από τις δυο πλευρές, και από την συμβουλευτική επιχειρήσεων και από το επιχειρηματικό κομμάτι.
Αυτή τη στιγμή το επενδυτικό ενδιαφέρον και από ελληνικά funds και από ξένα, είναι μεγάλο, υπάρχουν χρηματοδοτικά εργαλεία, τα προγράμματα είναι πολλά και από τις τράπεζες. Αν θέλει κάποιος χρήματα για να επιχειρήσει, βρίσκει χρήματα.
Άρα, είναι καλό το επενδυτικό - επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή. Υπάρχει ακόμα περιθώριο βελτίωσης, αλλά η γενική πορεία είναι καλή. Το νιώθει και η αγορά αυτό, το καταγράφουν και οι μελέτες από πλευράς των επιχειρηματιών. Παράδειγμα είναι ότι πχ άλλες χρονιές σε προεκλογικές περιόδους, όλοι ‘’κατέβαζαν’’ διακόπτες, περιμένοντας την επόμενη ημέρα. Τώρα δεν συνέβη αυτό, συνέχιζαν κανονικά οι επιχειρηματικές δραστηριότητες.
Πώς θα μπορούσε να αναπτυχθεί περισσότερο αυτό το καλό κλίμα; Ποιά είναι τα σημεία τριβής, ακόμα, θα μπορούσαμε να πούμε;
Υπάρχει ακόμα γραφειοκρατική δυσκολία, παρότι υπάρχει τεράστια βελτίωση, έχουν γίνει μεγάλα άλματα. Σίγουρα την τελευταία τετραετία, και δεν έχει αυτή η δήλωση πολιτική χροιά, η σχέση της επιχείρησης με το κράτος έχει βελτιωθεί άρδην και αυτό φαίνεται από απλά πράγματα όπως το ποινικό μητρώο, τις υπεύθυνες δηλώσεις, το ενιαίο πιστοποιητικό, τα οποία γλιτώνουν και χρόνο και πολλά χρήματα. Γίνονται πλέον βήματα, γίνονται έξυπνα βήματα.
Από το Ταμείο Ανάκαμψης τελικά είχαμε θετικό feedback ως ελληνική επιχειρηματικότητα; Ποιους κλάδους βοήθησε;
Το Ταμείο Ανάκαμψης έχει βοηθήσει την οικονομία με πολλούς τρόπους. Σίγουρα έχουν επωφεληθεί ο κλάδος της τεχνολογίας, αλλά και αθτός των υποδομών. Επίσης, δευτερογενώς βοηθήθηκαν και ο τουρισμός και η εστίαση, γιατί τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης, δεν βγήκαν εκτός Ελλάδος, ξοδεύτηκαν στην χώρα. Λένε πολλοί ‘’παίρνουν τα χρήματα πέντε μεγάλοι’’, αυτά τα χρήματα, όμως, αυτοί που παίρνουν, τα δίνουν, τα καταναλώνουν. Δεν τα παίρνουν και φεύγουν. Είναι δηλαδή μια αλυσίδα επιχειρήσεων που έχουν βοηθηθεί. Η μικρομεσαία επιχείρηση, ίσως ακόμα, δεν έχει βοηθηθεί αρκετά λόγω και των απαιτήσεων που υπάρχουν από πλευράς προγράμματος.
Θεωρείτε ότι θα προλάβει να απορροφηθεί το σύνολο των χρημάτων;
Εχουμε τις αμφιβολίες μας, αν θα απορροφηθεί σωστά και στην ώρα του. Είναι στενά τα περιθώρια. Χρειάζεται μεγαλύτερη ευελιξία από πλευράς των επιχειρήσεων. Εμείς μάλιστα ως μέλη του ΣΕΣΜΑ (σ.σ. Σύνδεσμος Σύμβουλων Επιχειρήσεων) συνεργαζόμαστε με τον ΣΕΠΕ για να προτείνουμε κάποιες πρακτικές επιτάχυνσης των διαδικασιών γιατί ακόμα καλά κρατεί η γραφειοκρατία, η οποία εν μέρει είναι κατανοητή. Σε κάθε περίπτωση, όμως, αυτό το πρόγραμμα θα πιάσει τόπο, θα είναι άλμα ανάπτυξης για την Ελλάδα.
Στο χαρτοφυλάκιό σας υπάρχει μεγάλη γκάμα πελατών. Από μικρούς μέχρι πολύ μεγάλους. Ποιες είναι οι βασικές οδηγίες «προς ναυτιλλομένους» , θα λέγαμε, για την κατάσταση στο σύγχρονο επιχειρείν;
Το πρώτο και σημαντικότερο που θα πρέπει να ξέρει ένας επιχειρηματίας είναι ότι η επιχειρηματικότητα είναι επίλυση προβλημάτων, συνεχής και μόνιμη. Άρα πρέπει να συνηθίσει στην ιδέα ότι δεν θα πάνε όλα πρίμα, θα καλείται συνεχώς να παίρνει αποφάσεις. Το κοινό χαρακτηριστικό των επιτυχημένων επιχειρηματιών, από startuppers μέχρι μεγάλους CEO, είναι ότι παίρνουν γρήγορα αποφάσεις και παράλληλα παίρνουν και την ευθύνη της απόφασης, καθώς και τα ανάλογα ρίσκα. Ένα πολύ βασικό στοιχείο επίσης είναι ότι θα πρέπει να κοιτα τον διεθνή ανταγωνισμό. Όσο μικρός και να είσαι, όσο τοπικός, δεν είσαι προστατευμενος. Εχουμε πολλά παραδείγματα πιο μικρών εταιρειών που μπορούν να ανταγωνιστουν στα ίσα πιο μεγάλες πολυεθνικές, γιατί πλέον τους δίνονται και όλα τα εργαλεία για να το κάνουν. Και υπάρχει και ένας τρίτος παράγοντας, οι άνθρωποι, η ομάδα. Οι εποχές που υπήρχε ο καπετάνιος που κινουσε μόνος του την εταιρεία, δεν υπάρχουν πια. Κάποια στιγμή συνειδητοποιεις ότι δεν μπορείς να ελέγξεις τα πάντα, πρέπει να δημιουργηθεί μια ομάδα που θα το κάνει αυτό. Σημαντική είναι, επίσης, η συνεχής αυτόβελτίωση. Όταν τα πράγματα αλλάζουν συνεχώς, δεν μπορείς να πεις σε κάποιο σημείο «τα έμαθα όλα», πρέπει συνεχώς να εκπαιδεύεσαι κ να βελτιώνεσαι. Σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχει τίποτα από αυτά που ξέρουμε.
Σας ενδιαφέρει το κεφάλαιο ‘’εξωστρέφεια’’; Σκέπτεστε ίσως να ιδρύσετε γραφεία στο εξωτερικό;
Έχουμε μια σειρά από διεθνή funds που είναι ή έχουν υπάρξει πελάτες μας. Πολλές φορές μας προσεγγίζουν ξένοι πελάτες για να δουν την ελληνική αγορά. Σε κάποιες περιπτώσεις πήραμε έργο από ιταλική εταιρεία για να δούμε εκτός από την ελληνική αγορά και την τουρκική. Και στο παρελθόν τεράστια πολυεθνική μας ζήτησε να δούμε την αγορά της Ανατολικής Ευρώπης.
Εξάλλου, όποιος πελάτης μας θέλει να δει την αγορά του εξωτερικού ή εξαγωγές, έρχεται σε εμάς. Η αλήθεια είναι ότι δεν έχει υπάρξει χρόνος για να τοποθετηθούμε με γραφεία στο εξωτερικό. Η εξωστρέφειά μας περιστρέφεται γύρω από την Ελλάδα, αλλά και εκτός χώρας και είμαστε και οι τρεις σύμβουλοι διεθνούς επιπέδου. Ξέρουμε πως να παράγουμε διεθνούς επιπέδου υλικο. Αυτή τη στιγμή δεν προλαβαίνουμε, ενώ για να το κάνουμε αυτό θα πρέπει να το δικαιολογει και το μέγεθος της εταιρείας. Είμαστε ανοιχτοί σε νέες αγορές, αλλά αλεξιπτωτιστες σε μια χώρα δεν θέλουμε να γίνουμε.
Ποιές είναι οι εκτιμήσεις σας για την επιχειρηματικοτητα το 2023, μια χρονιά με άρωμα εκλογών;
Παρότι είμαστε σε μια μεταβατική, μετεκλογική περίοδο,η αίσθηση που έχουμε είναι ότι δεν θα καθυστέρησουμε καθολου στις επενδύσεις. Υπάρχουν πιέσεις, η διεθνής αγορά πιέζει, θέλουν να μας δώσουν επενδυτική βαθμιδα. Θα αλλάξουν πλέον κάποια πράγματα στην Ευρώπ, άρα θα απαιτήσει στενότερη δημόσιονομικη διαχείριση. Θα υπάρχει κινητικότητα, υπάρχουν έργα υπό δημοπράτηση. Η επιχειρηματικότητα θα βαδίσει σε γρήγορους ρυθμούς, ο τουρισμός, κατά όσα δείχνουν τα μέχρι στιγμής σημάδια, θα πάει καλύτερα από πέρυσι. Το real estate επίσης δεν θα σταματήσει τη δυναμική του. Από Σεπτέμβριο θα υπάρξει ένας νέος κύκλος αναδιαρθρωσεων, ειδικά στα εργασιακά, όπως πχ ακόμα μεγαλύτερη επιδότηση εργασίας.
Για να κλείσουμε, πιστεύετε ότι η μικρομεσαία επιχείρηση έχει μέλλον στην Ελλάδα;
Έχει πάρα πολύ μέλλον. Καταρχάς, η μικρομεσαία επιχείρηση έχει το μεγαλύτερο ποσοστό απασχόλησης στην Ελλάδα. Μπορεί να έχει ένα διεθνές πεδίο δράσης και εφόσον θελήσει να μεγαλώσει και να συγχωνευτεί με άλλη, ναι, υπάρχουν περιθώρια ανάπτυξης. Φυσικά δε θα φτασουμε και στο σημείο να μην υπάρχουν μαγαζάκια, αλλά ο Έλληνας είναι σε θέση να συνεργάζεται και να εξελίσσεται. Θα υπάρξουν πχ αλυσίδες φαρμακείων, αλυσίδες σουπερμάρκετ. Δεν υπάρχει πλέον σύνορο, όλα μπορούν να συμβούν πια στην επιχειρηματικότητα. Η τεχνολογία βοηθά και πολύ σε αυτό, ωστόσο θα εξαρτηθεί και το τι θα γίνει με τον πληθωρισμο και τη διεθνή κατάσταση.
