Η Ελλάδα και οι εξελίξεις στην ΕΕ μετά το δημοψήφισμα της Κυριακής βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης για την λετονική Προεδρία, που ολοκληρώθηκε στις 31 Ιουνίου. Η πρωθυπουργός της Λετονίας Laimdota Straujuma, παρουσίασε επίσης την Τρίτη 7 Ιουλίου, τις προκλήσεις και τα επιτεύγματα της απερχόμενης Προεδρίας του Συμβουλίου και συζήτησε με ευρωβουλευτές αλλά και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ.
Η Λετονή πρωθυπουργός, άνοιξε τη συζήτηση τονίζοντας ότι η προεδρία της χώρας ήταν μια δυναμική περίοδος για την ΕΕ, καθώς στη διάρκειά της κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν πολλές προκλήσεις. Αρχικά η Λετονία είχε θέσει τρείς προτεραιότητες για τη διάρκεια της προεδρίας της, για τον ανταγωνισμό, την ψηφιακή εποχή αλλά και την πιο έντονη δραστηριοποίησή της Ευρώπης. Ωστόσο, ¨η ζωή τα έφερε αλλιώς. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις αλλά και η ανθρωπιστική κρίση στα σύνορα της ΕΕ, απαιτούσαν την άμεση λήψη δράσης. Τώρα όλες οι σκέψεις μας είναι στην Ελλάδα. Ελπίζω ο νέος υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, μαζί με τον πρωθυπουργό της, να φέρουν στο τραπέζι εποικοδομητικές προτάσεις".
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, αφού συνεχάρη την Λετονία για την προεδρία της, μίλησε για την Ελλάδα. "Είμαι κατά του Grexit. Στόχος μου είναι να το αποφύγουμε. Υπάρχουν ορισμένοι που πολύ ανοιχτά κάνουν εκστρατεία για την έξοδο της Ελλάδας από τη ζώνη ευρώ. Αυτή είναι μια απλοϊκή απάντηση αλλά και μια λάθος απάντηση. Η ΕΕ λειτουργεί με συμβιβασμούς και αυτή είναι η δουλειά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πρέπει να βάλουμε στην άκρη τους εγωισμούς και να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση. Ήρθε η ώρα να κάτσουμε και πάλι γύρω από το τραπέζι. Σήμερα το απόγευμα θα συζητήσουμε και πάλι, αλλά αυτή τη φορά σε χαμηλούς τόνους".
Ο Mandfred Weber (ΕΛΚ, Γερμανία), αναφέρθηκε στο ζήτημα της λιτότητας λέγοντας ότι "αν η Ευρώπη δεν είναι διατεθειμένη να κάνει μεταρρυθμίσεις, αυτή η ήπειρος δεν έχει μέλλον. Η Λετονία είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα ". "Η αλληλεγγύη και η δημοκρατία είναι σημαντικές, έχουμε όμως και κανόνες, που πρέπει να τηρούνται", τόνισε.
Από την πλευρά του ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών στο ΕΚ, Gianni Pittella (Ιταλία) συμφώνησε με τη θέση του προέδρου Γιουνκέρ και σημείωσε ότι "είναι η ώρα για πράξεις και λύσεις". Για την έκβαση του δημοψηφίσματος, είπε "αυτά που διακυβεύονται είναι πάρα πολλά. Δεν μπορούμε να παίζουμε με το μέλλον της Ευρώπης και είναι πολύ σημαντικό ότι ο κ.Τσίπρας και η κυβέρνησή του έρχονται σήμερα στην Σύνοδο με λογικές προτάσεις. Πρέπει να προσπαθήσουμε να χτίσουμε γέφυρες, που θα επιτρέψουν στους Έλληνες πολίτες να αναπνεύσουν και πάλι".
"Για τη Λετονία, μετά το πρόγραμμα λιτότητας, είναι πολύ σημαντικό η συμφωνία να είναι δίκαιη", είπε ο Roberts Zīle (ECR, Λετονία).
Ο Guy Verhofstadt (Φιλελεύθεροι, Βέλγιο) προέτρεψε την ΕΕ να "σκεφτεί λογικά". "Οι άνθρωποι μιλούν για Grexit σαν να μην τρέχει τίποτα, όταν στην πραγματικότητα δεν μιλάμε για την Ελλάδα αλλά για τη δυνατότητα να έχουμε μια υγιή νομισματική Ένωση, ικανή να επιλύσει ένα πρόβλημα όπως αυτό". Επίσης, επέκρινε το ΔΝΤ και κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να "υποβάλει ένα αξιόπιστο πακέτο μεταρρυθμίσεων και όχι μια σειρά από λογιστικά μέτρα ".
Η Rebecca Harms (Πράσινοι, Γερμανία), είπε ότι "η πρώτη δουλειά του πρωθυπουργού Τσίπρα, είναι να ενώσει τη χώρα του" μετά το δημοψήφισμα. Επίσης, ευχαρίστησε της τη Λετονία για το έργο που έκανε στη διάρκεια της προεδρίας, λέγοντας ότι "οι μικρές χώρες πρέπει να χτίζουν γέφυρες στην Ευρώπη".
Για την ομάδα Ευρώπη Ελευθερίας και Άμεσης Δημοκρατίας, ο Βρετανός Paul Nuttall επέκρινε τη Λετονία για τον χειρισμό της μεταναστευτικής κρίσης και του ελληνικού προβλήματος σημειώνοντας "δεν κάνατε απολύτως τίποτα ενώ η ΕΕ διαλύεται".
Και οι λαοί; Μόλις μιλήσατε για πολυεθνικές και μεγάλες επιχειρήσεις" είπε ο Gianluca Buonanno (Ιταλία, ΕΕΕ) κρατώντας μια γερμανική και μια ευρωπαϊκή σημαία. "Αυτή είναι η γερμανική σημαία, κι αυτή είναι η ευρωπαϊκή. Δε θέλω να πεθάνω κάτω από τη σημαία της Γερμανία. Πριν είχαμε το ναζισμό, τώρα έχουμε τον οικονομικό ναζισμό".
"Έχουμε τώρα εδώ τον κ. Γιουνκέρ από το Λουξεμβούργο, εκπρόσωπο των ευτυχισμένων χωρών της Δύσης", σημείωσε η Krisztina Morvai (Ουγγαρία), που δεν ανήκει σε πολιτική ομάδα, αλλά "δεν ακούμε τίποτα για τους δυστυχισμένους που αναγκάζονται να φύγουν από τις πατρίδες τους. Για πόσο ακόμα θα ακούμε για χώρες πρώτης και δεύτερης κατηγορίας την ΕΕ".
Το ελληνικό θέμα είναι προγραμματισμένο να συζητηθεί επίσης το πρωί της Τετάρτης 8 Ιουνίου σε συνέχεια της έκτακτης συνόδου κορυφής της Τρίτης.