Τα εμβόλια που αναπτύχθηκαν από τη Moderna και τις Pfizer- BioNTech χρησιμοποιούνται ήδη. Εν τω μεταξύ, νέες μελέτες δείχνουν ότι δύο ακόμη φαρμακοβιομηχανίες, η Johnson & Johnson και η Novavax μπαίνουν στη μάχη ενάντια σε πρώιμες μορφές του ιού, ανοίγοντας ενδεχομένως το δρόμο για γρήγορες αδειοδοτήσεις στις ΗΠΑ για το εμβόλιο J & J και στο Ηνωμένο Βασίλειο για τη λήψη του Novavax.
Στα άσχημα νέα ωστόσο, συνεχίζει το Bloomberg, οι μεταλλάξεις που πιθανώς παρέχουν μερική αντίσταση στα εμβόλια και τις θεραπείες αντισωμάτων είναι πλέον διαδεδομένες τόσο στη Νότια Αφρική όσο και στη Βραζιλία και απειλούν να εξαπλωθούν σε όλο τον κόσμο. Το πλάνο της J&J βρέθηκε στην τελική φάση των κλινικών δοκιμών να είναι 72% αποτελεσματικό στις ΗΠΑ, αλλά μειώθηκε στο 57% σε μελέτες που έγιναν στη Νότια Αφρική. Το εμβόλιο της Novavax, από την άλλη βρέθηκε 89% αποτελεσματικό για την μετάλλαξη του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά μόνο 49% για εκείνη από τη Νότια Αφρική.
Ακόμη και πριν από αυτά τα αποτελέσματα, εργαστηριακές δοκιμές σε άλλα εμβόλια έδειξαν ότι πιθανότατα θα ήταν λιγότερο ισχυρά έναντι της νέας μετάλλαξης της Νότιας Αφρικής. Τα νέα αποτελέσματα προσφέρουν μια σαφή ένδειξη ότι τα εμβόλια δεν θα λειτουργήσουν επίσης κατά τουλάχιστον μιας από τις αναδυόμενες μεταλλάξεις, εκτιμά το Bloomberg. «Τώρα έχουμε τις συνέπειες των εμβολίων στον πραγματικό κόσμο και μπορούμε να δούμε τις προκλήσεις», δήλωσε ο Άντονι Φάουτσι, ο κορυφαίος εμπειρογνώμονας για τις μολυσματικές ασθένειες των ΗΠΑ, σε τηλεδιάσκεψη την Παρασκευή.
Το πρώτο βήμα είναι να γνωρίζουμε πότε υπάρχουν μεταλλάξεις. Σε μια άλλη ενημέρωση την Παρασκευή, η Διευθύντρια Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, Ρόσελ Βαλένσκι, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ ζητούν τώρα από κάθε πολιτεία να στέλνει τουλάχιστον 750 δείγματα την εβδομάδα, ώστε να προσδιοριστεί ποιες μεταλλάξεις ενδέχεται να εξαπλώνονται.
Προειδοποίησε δε, ότι το υπάρχον σύστημα των ΗΠΑ για την ανίχνευση διαφορετικών μεταλλάξεων είναι πολύ αργό για να τις περιορίσουν οι όποιες παρεμβάσεις της δημόσιας υγείας. «Μέχρι τη στιγμή που κάποιος εμφανίσει συμπτώματα, κάνει ένα τεστ, λάβει ένα θετικό αποτέλεσμα και ξεκινήσει η διαδικασία η ευκαιρία μας να ελέγξουμε τα κρούσματα και να κάνουμε ανίχνευση των επαφών έχει εξαφανιστεί σε μεγάλο βαθμό», δήλωσε η Βαλένσκι. «Πρέπει να αντιμετωπίζουμε κάθε περίπτωση σαν να είναι μια μετάλλαξη κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας τώρα».
Ο Πίτερ Μαρκς, διευθυντής του Κέντρου Βιολογικής Αξιολόγησης και Έρευνας της Αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων, δήλωσε ότι επιδιώκουν να οριστικοποιήσουν έναν κατάλογο με τη βιομηχανία για την αντιμετώπιση των μεταλλάξεων. Εάν ο οργανισμός αισθάνεται ότι ο ιός έχει μετατοπιστεί αρκετά ώστε να απαιτεί διαφορετική ακολουθία, θα απαιτήσει μικρές δοκιμές για να βεβαιωθεί ότι τα εμβόλια παράγουν ανοσοαπόκριση, είπε. Οι πρώτες λίγες μελέτες μπορεί να χρειαστεί να περάσουν από μια συμβουλευτική επιτροπή, σύμφωνα με τον Μαρκς, αλλά ο οργανισμός προσπαθεί να εξορθολογίσει τη διαδικασία όσο το δυνατόν περισσότερο και ενδεχομένως να απαιτεί λιγότερα δεδομένα με την πάροδο του χρόνου.
«Θα θέλαμε να είμαστε αρκετά ευκίνητοι και σύντομοι με αυτό», δήλωσε ο Μαρκς σε ένα διαδικτυακό σεμινάριο της American Medical Association, «οπότε καλύπτουμε αυτές τις μεταλλάξεις του ιού το συντομότερο δυνατό, επειδή είναι σαφές ότι μπορούν να εξαπλωθούν αρκετά γρήγορα». Εργαστηριακά αποτελέσματα Τόσο η Pfizer όσο και η Moderna - κατασκευαστές των δύο εμβολίων που έχουν εγκριθεί για επείγουσα χρήση στις ΗΠΑ - δήλωσαν ότι οι δικές τους δόσεις θα πρέπει να παράγουν αρκετά αντισώματα κατά της μετάλλαξης της Νότιας Αφρικής για να κάνουν τα εμβόλια αποτελεσματικά.
Το εμβόλιο της J&J έχει τη δυνατότητα να είναι το επόμενο εγκεκριμένο στις ΗΠΑ. Ο κολοσσός του τομέα της φαρμακοβιομηχανίας σκοπεύει να υποβάλει στο FDA αίτηση για άδεια έκτακτης ανάγκης την επόμενη εβδομάδα. Το εμβόλιο της Novavax, εν τω μεταξύ, είναι πιθανό να λάβει την πρώτη έγκρισή του στο Ηνωμένο Βασίλειο και η εταιρεία συζητά με τις ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ κατά πόσον τα δεδομένα των κλινικών δοκιμών από άλλες χώρες θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέρος της επανεξέτασής του, όπως δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος Σταν Ερκ. Η Novavax εξακολουθεί να στρατολογεί ασθενείς για κλινικές δοκιμές στις ΗΠΑ και το Μεξικό,πρόσθεσε σε συνέντευξή του στην τηλεόραση του Bloomberg.
Ταχεία μετάδοση Η μετάλλαξη της Νότιας Αφρικής, ή B.1.351 όπως έχει γίνει γνωστή, έχει ήδη εξαπλωθεί γρήγορα σε ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο αλλά και σε τουλάχιστον 24 χώρες εκτός Αφρικής. Εν τω μεταξύ, μια εξαιρετικά μεταδοτική παραλλαγή του ιού που προέρχεται από το Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις 29 Δεκεμβρίου στις ΗΠΑ, έχει εξαπλωθεί σε 29 αμερικανικές πολιτείες σε λιγότερο από ένα μήνα, και αξιωματούχοι υγείας των ΗΠΑ προειδοποιούν ότι θα μπορούσε γρήγορα να κυριαρχήσει. Ενώ τα κράτη παγκοσμίως προσπαθούν να περιορίσουν την εξάπλωση των μεταλλάξεων με ταξιδιωτικούς περιορισμούς, η ιστορία δείχνει ότι κάτι τέτοιο είναι σχεδόν αδύνατο. Τα αποτελέσματα από τους ελέγχουν για τη μετάλλαξη της Νότιας Αφρικής είναι «πιο απογοητευτικά», δήλωσε ο Έρικ Τοπόλ, διευθυντής του Scripps Research Translational Institute στο Σαν Ντιέγκο.
«Βλέπουμε μια σαφή πτώση στην αποτελεσματικότητα» επισήμανε. Αυτό σημαίνει ότι ο κόσμος πρέπει τώρα να στρέψει την προσοχή του και να εργαστεί σε ένα νέο, προσαρμοσμένο εμβόλιο ή ενισχυμένο εμβόλιο που λειτουργεί καλύτερα ενάντια στο στέλεχος της Νότιας Αφρικής, ενώ συνεχίζει να αυξάνει τους εμβολιασμούς των πρώτων δόσεων. «Κάνουμε ήδη αρκετό αγώνα για τον πρώτο γύρο των εμβολιασμών», σημείωσε. Μάχη σε βάθος χρόνου Ο αγώνας κατά της πανδημίας θα μπορούσε να διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, επισημαίνουν οι επιστήμονες. Τα εμβόλια που λειτουργούν καλά τώρα μπορεί να εξασθενίσουν στο μέλλον, εκτός εάν έχουν σχεδιαστεί και ενισχυτικές δόσεις, κάτι που οι κατασκευαστές εμβολίων έχουν ήδη αρχίσει να δουλεύουν. Και η αιτία θα μπορούσε να είναι ότι ο Covid-19 μεταμορφώνεται σε κάτι παρόμοιο με τη γρίπη, απαιτώντας επαναληπτικές δόσεις εμβολίου με την πάροδο των ετών, προκειμένου να υπάρχει αντοχή στον πληθυσμό. «Οι επιπτώσεις είναι πραγματικά ανησυχητικές», δήλωσε ο Πίτερ Χοτέζ, πρύτανης της Εθνικής Σχολής Τροπικής Ιατρικής στο Baylor College of Medicine, σε συνέντευξή του την Πέμπτη μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της Novavax.
«Όλοι οι κατασκευαστές εμβολίων πρέπει τώρα να λάβουν αποφάσεις» για το πώς θα προχωρήσουν. Θα μπορούσαν να αρχίσουν να εργάζονται σε νέα, λεγόμενα δισθενή εμβόλια, ένα συνδυασμένο εμβόλιο που περιέχει δύο συστατικά για την τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι όχι μόνο του αρχικού στελέχους αλλά και των μεταλλάξεων της Νότιας Αφρικής, πρόσθεσε. Εναλλακτικά, θα μπορούσαν να διατηρήσουν τα υπάρχοντα εμβόλια και να προσαρμόσουν τις επαναληπτικές δόσεις για να δημιουργήσουν αντισώματα ενάντια στις νέες μεταλλάξεις.