«Το αντικείμενο της σημερινής μας συζήτησης είναι πώς θα μπορέσουμε να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε το σχολείο του μέλλοντος. Ένα σχολείο το οποίο θα έχει ως κεντρικό σκοπό να προσφέρει γνώση, αλλά και δεξιότητες στους μαθητές από αφοσιωμένους δασκάλους και καθηγητές, έτσι ώστε να σας προετοιμάσουμε, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, για ό,τι επιλέξετε να κάνετε, τελικά, στη ζωή σας όταν ολοκληρωθεί το σχολείο. Κι εμείς είμαστε εδώ για να κερδίσουμε τον χαμένο χρόνο. Ναι, είμαστε εδώ για να σπάσουμε στεγανά και αντιλήψεις που νομίζω ότι ταλαιπώρησαν και ταλαιπωρούν την εκπαίδευση εδώ και πολλά χρόνια», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην εκδήλωση της Δευτέρας 26/6/2021 με θέμα «Κάνουμε Πράξη το Όνειρο» όπου παρουσιάστηκε το Νέο Αναβαθμισμένο Σχολείο από κοινού με την υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως (οι τέσσερις άξονες του «αναβαθμισμένου σχολείου» που παρουσίασε η Ν. Κεραμέως)
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι στον πυρήνα της φιλοσοφίας της κυβέρνησης για την εκπαίδευση είναι οι ίσες ευκαιρίες σε όλα τα παιδιά, ασχέτως οικονομικών δυνατοτήτων, ασχέτως προέλευσης.
Όπως είπε ο κ.Μητσοτάκης, "όλα τα παιδιά πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να φοιτήσουν σε ένα δημόσιο σχολείο και να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες στη συνέχεια, να επιλέξουν για το τί θα κάνουν στη ζωή τους". Και σημείωσε ότι μέσα σε αυτή τη φιλοσοφία εντάσσεται και η πολύ μεγάλη έμφαση την οποία δίνει η κυβέρνηση στον επαγγελματικό προσανατολισμό, εκφράζοντας την ικανοποίησή του που το μάθημα αυτό ξαναμπαίνει στο ωρολόγιο πρόγραμμα.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στο "πολλαπλό βιβλίο" τη δυνατότητα, δηλαδή, των δασκάλων, των καθηγητών του ίδιου γνωστικού αντικειμένου να επιλέξουν τελικά πιο βιβλίο τους ταιριάζει καλύτερα και υπογράμμισε ότι είναι μία πολύ σημαντική τομή αυτή για το ελληνικό δημόσιο σχολείο.
"Να δώσουμε τη δυνατότητα στους καθηγητές να εξετάζουν τους μαθητές με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Δεν κατάλαβα ποτέ γιατί πρέπει το Υπουργείο να λέει, παραδείγματος χάρη, ότι στην Ιστορία πρέπει να εξεταστείτε με δύο πρόχειρα διαγωνίσματα και ένα ωριαίο ή ό,τι μπορεί να λέει η κατευθυντήρια εγκύκλιος. Ας αφήσουμε το δάσκαλο, τον καθηγητή ελεύθερο να εξετάσει τους μαθητές του με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Θα κάνει την τάξη πιο δημιουργική, θα την κάνει πιο ευχάριστη" είπε ο κ.Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στην αξιολόγηση και διαβεβαίωσε με έμφαση ότι δεν έχει τιμωρητικό χαρακτήρα.
"Κανείς δεν θα απολυθεί. Κανείς δεν θα χάσει το μισθό του. Εάν σε μία διαδικασία αξιολόγησης φανεί ότι επιδέχεται βελτίωσης, έχει έναν σκοπό και μόνο, να βοηθήσουμε δασκάλους και καθηγητές να γίνουν καλύτεροι. Και θα εξακολουθούμε αυτό να το λέμε με κάθε τρόπο έτσι ώστε να σπάσουμε αυτές τις προκαταλήψεις που μπορεί να υπάρχουν. Νομίζω, όμως, ότι ουσιαστικά κρύβονται μόνο μέσα σε κούφια συνθήματα τα οποία σήμερα δεν έχουν καμία ουσία" είπε ο κ.Μητσοτάκης, και πρόσθεσε:
"Δεν μπορούμε να λέμε όχι στην ιδέα της αξιολόγησης σήμερα γιατί μόνο μέσα από την αξιολόγηση γινόμαστε καλύτεροι. Μπορούμε να συζητήσουμε δημιουργικά -και θέλουμε να κάνουμε αυτό το διάλογο- για το πώς θα γίνει η αξιολόγηση. Ποια είναι τα καλύτερα εργαλεία, ποιος πρέπει να αξιολογεί. Πάντα κάποιος αξιολογεί. Αυτό είναι δεδομένο σε κάθε διαδικασία αξιολόγησης. Η αξιολόγηση δεν έχει μόνο το χαρακτήρα του να βελτιώσουμε κάποιον ή κάποια που δεν αποδίδει καλά. Έχει και έναν ακόμα χαρακτήρα που τον θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό. Έχει το χαρακτήρα της επιβράβευσης. Ο δάσκαλος και ο καθηγητής ο οποίος ξεφεύγει από τα τετριμμένα, ο οποίος κάνει το κάτι παραπάνω πιστεύω ότι θέλει μια αναγνώριση ότι πράγματι δούλεψε πολύ σκληρά και προσέφερε κάτι περισσότερο».
Προηγήθηκε παρουσίαση από την υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως, και μετά το πέρας της παρουσίασης προβλήθηκαν παρεμβάσεις μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων που κατατέθηκαν στην πλατφόρμα «Πες την ιδέα σου» σχετικά με την νέα μορφή των σχολείων. Στόχος του συγκεκριμένου προγράμματος, ήταν ο άμεσος διάλογος με τους πολίτες και η συνδιαμόρφωση παρεμβάσεων και πολιτικών μέσω της υποβολής προτάσεων και της αξιολόγησης ιδεών.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο «Στρογγυλό» Σχολείο που στεγάζει το 1ο Γυμνάσιο, το 1ο ΓΕΛ και το πρώτο ΙΕΚ Αγ. Δημητρίου. Το κτίριο του σχολείου που επελέγη, έχει σχεδιαστεί από τον αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτο, με κυκλική διάταξη των αιθουσών διδασκαλίας, που σηματοδοτούν, μεταξύ άλλων, τη μετάβαση από μία εκπαίδευση που εστιάζει σε δύο επίπεδα (τάξη-σχολείο) σε μία εκπαίδευση πολυεπίπεδη, ευέλικτη, χωρίς στεγανά, με εξελισσόμενες μαθητικές ομάδες.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν, η υφυπουργός Παιδείας, αρμόδια για Θέματα Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής Ζέττα Μακρή, ο υφυπουργός Παιδείας, Αρμόδιος για Θέματα Ανώτατης Εκπαίδευσης 'Αγγελος Συρίγος, ο Γενικός Γραμματέας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής Αλέξανδρος Κόπτσης, ο Γενικός Γραμματέας Ανώτατης Εκπαίδευσης Απόστολος Δημητρόπουλος, ο Γενικός Γραμματέας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας Γεώργιος Βούτσινος, ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων Γεώργιος Καλαντζής, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής Ιωάννης Αντωνίου, η διευθύνουσα σύμβουλος του ΕΟΠΠΕΠ, Ιωάννα Λυτρίβη, η πρόεδρος του ΕΟΠΠΕΠ Γεωργία Παπαευθυμίου, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων (ΙΤΥΕ) - Διόφαντος, Δημήτρης Σερπάνος, ο πρόεδρος της ΑΔΙΠΔΕ Ηλίας Ματσαγγούρας, ο περιφερειακός διευθυντής Αττικής Γεώργιος Κοσυβάς, η δήμαρχος Αγίου Δημητρίου Μαρία Ανδρούτσου, ο διευθυντής του 1ου ΓΕΛ Αγίου Δημητρίου Νικόλαος Κακλαμάνος, ο διευθυντής του 1ου Γυμνασίου Αγίου Δημητρίου Χαράλαμπος Καρακώστας, μαθητές και εκπαιδευτικοί και Διευθυντές του Στρογγυλού Σχολείου (Γυμνασίου, Λυκείου, ΔΙΕΚ) και μέσω WebEx Διευθυντές Εκπαίδευσης και Διευθυντές Σχολείων από όλη τη χώρα.
Αναλυτικά η τοποθέτηση του πρωθυπουργού:
Σε ευχαριστώ πολύ αγαπητή μου Νίκη Κεραμέως, κυρία Δήμαρχε, κυρία Υφυπουργέ, κύριε Υφυπουργέ, κύριοι Γενικοί Γραμματείς, φίλες και φίλοι, αγαπητά στελέχη της εκπαίδευσης, αγαπητοί μαθητές.
Χαίρομαι πάρα πολύ που μου δίνεται, σήμερα, η ευκαιρία να βρεθώ μαζί σας σε έναν σπουδαίο χώρο, τον οποίο σχεδίασε και υλοποίησε ένας πρωτοπόρος αρχιτέκτονας πριν από αρκετές δεκαετίες, ενσωματώνοντας τη δική του φιλοσοφία για ένα σχολείο διαδραστικό, συναντώντας τις απαιτήσεις της εποχής του.
Το ίδιο καλούμαστε να κάνουμε κι εμείς σήμερα. Μέρος του προεκλογικού προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας αφορούσε ακριβώς το αντικείμενο της σημερινής μας συζήτησης. Πώς θα μπορέσουμε να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε το σχολείο του μέλλοντος.
Ένα σχολείο το οποίο θα έχει ως κεντρικό σκοπό να προσφέρει γνώση, αλλά και δεξιότητες στους μαθητές από αφοσιωμένους δασκάλους και καθηγητές, έτσι ώστε να σας προετοιμάσουμε, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, για ό,τι επιλέξετε να κάνετε, τελικά, στη ζωή σας όταν ολοκληρωθεί το σχολείο.
Είτε αυτό είναι πανεπιστημιακές σπουδές, είτε είναι μεταλυκειακή εκπαίδευση, είτε οποιαδήποτε επαγγελματική διαδρομή, εσείς διαλέξετε, επιλέγοντας να σταματήσετε την εκπαίδευσή σας μετά την ολοκλήρωση του σχολείου.Και πρέπει να σας πω, ότι αυτή η προσπάθεια, είναι μια προσπάθεια η οποία όχι μόνο δεν σταμάτησε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά αντίθετα η πανδημία κατέδειξε με τρόπο εμφατικό πόσο σημαντική είναι.
Θα ήθελα με την ευκαιρία αυτή, στο πρόσωπο όλων των στελεχών της εκπαίδευσης, των Διευθυντών που μας παρακολουθούν σήμερα, να ευχαριστήσω ξεχωριστά την κάθε δασκάλα, τον κάθε δάσκαλο, την κάθε καθηγήτρια, τον κάθε καθηγητή που με τόση μεγάλη αφοσίωση και ενθουσιασμό αγκάλιασαν τις προκλήσεις της τηλεκπαίδευσης. Δεν ήταν απλή υπόθεση, η Υπουργός το γνωρίζει καλά, μέσα σε ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να μεταφέρουμε όλη την εκπαιδευτική διαδικασία online.
Τα καταφέραμε όμως, τα καταφέραμε χάρη στην αφοσίωση των δασκάλων και των καθηγητών μας και τα καταφέραμε χάρη στην αφοσίωση των μαθητών μας αναγνωρίζοντας απόλυτα τις δυσκολίες του να κάθεσαι μπροστά σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή και να πρέπει να κάνεις μάθημα για πολλές ώρες. Το κάνατε. Καταφέραμε και δεν έχουμε κενά στην ύλη την οποία έπρεπε να καλύψουμε. Ανακαλύψαμε με αυτόν τον τρόπο και νέες δυνατότητες που μπορεί η τεχνολογία να μας δώσει.
Γι' αυτό και δεν είναι τυχαίο ότι στο νέο σχολείο το οποίο οραματιζόμαστε, δεν μιλάμε μόνο για τα κτίρια, όπως τα οραματίστηκε πριν από 40 χρόνια ο εμβληματικός αρχιτέκτονας που έφτιαξε αυτό το σχολείο. Και τα κτίρια προφανώς έχουν πολύ μεγάλη σημασία. Αλλά μιλάμε, πρωτίστως, για τον τεχνολογικό εξοπλισμό, ο οποίος θα δώσει τις δυνατότητες, όπως το ακούσαμε χαρακτηριστικά στο βίντεο το οποίο προηγήθηκε, στους δασκάλους και στους καθηγητές σας, να έχουν πρόσβαση στα πιο σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία, διαδραστικούς πίνακες, γρήγορο διαδίκτυο, online βάσεις δεδομένων, ώστε να μπορούμε να προσαρμόσουμε την εκπαιδευτική διαδικασία στις ανάγκες των καιρών.
Όμως, όταν μιλάμε για το νέο σχολείο, έτσι όπως τουλάχιστον εγώ το οραματίζομαι, θα πρέπει να απαντήσουμε πρώτα απ' όλα σε δύο βασικές ερωτήσεις: τί θέλουμε να μάθουμε και πώς θα το μάθουμε αυτό το οποίο θέλουμε να μάθουμε. Το τί θέλουμε να μάθουμε δεν αφορά σήμερα πια μόνο τη γνώση, τα βασικά γνωστικά αντικείμενα με τα οποία όλοι είμαστε εξοικειωμένοι. Αυτά είναι πάρα πολύ σημαντικά και θα εξακολουθούν πάντα να αποτελούν τον πυρήνα του σχολικού προγράμματος.
Όμως και η γνώση εξελίσσεται. Και θεωρώ πολύ σημαντικό το γεγονός ότι πιάνουμε το νήμα από μία δουλειά η οποία ξεκίνησε το 2011 σε σχέση με τα προγράμματα σπουδών, τα υλοποιούμε, τα αναβαθμίζουμε έτσι ώστε να μπορούμε να προσαρμόσουμε τα γνωστικά αντικείμενα στις ανάγκες όχι απλά του 2021, του 2025, του 2030. Διότι δεν θέλω να ξεχνάτε, το ξέρω, το γνωρίζουμε εξάλλου όλοι, το λέω πολλές φορές αλλά νομίζω ότι έχει την ξεχωριστή του σημασία. Σκεφτείτε ένα παιδί, ίσως η μικρή σας αδελφή, ο μικρός σας αδελφός που θα ξεκινήσει Α' Δημοτικού το 2021, θα τελειώσει το σχολείο, καλώς εχόντων των πραγμάτων, το 2033. Και θα τελειώσει το πανεπιστήμιο σε ένα τετραετές πρόγραμμα το 2037. Και εμείς πρέπει να έρθουμε να σκεφτούμε πώς θα είναι ο κόσμος σε δέκα με δεκαπέντε χρόνια από τώρα και ποια είναι τα γνωστικά αντικείμενα τα οποία θα έχουν σημασία εκείνη την εποχή.
Και σίγουρα δεν μιλάμε πια μόνο για τη στείρα αποστήθιση. Όταν εγώ έδινα εξετάσεις, ήταν δεδομένο ότι έπρεπε να μάθουμε απέξω, ειδικά σε μια σειρά από μαθήματα. Στα θεωρητικά μαθήματα έπρεπε να μάθεις απ' έξω ένα βιβλίο. Αυτό κρινόταν τελικά: η δυνατότητά μας να αποστηθίσουμε ένα βιβλίο. Και σε ένα βαθμό αυτό εξακολουθεί να ισχύει.
Για σκεφτείτε, όμως, είναι αυτή πραγματικά η σημασία της γνώσης, σε μια εποχή που μπορείτε να βρείτε οποιαδήποτε πληροφορία θέλετε από το κινητό σας, κάνοντας μια απλή αναζήτηση; Έχει την ίδια σημασία η αποστήθιση με αυτήν πριν από 10, 20, 30 χρόνια; Νομίζω πως όχι. Σίγουρα πρέπει να μεταφέρουμε έναν βασικό πυρήνα γνώσεων. Αυτό είναι πάντα σημαντικό και σίγουρα θα αποτελεί τον κύριο στόχο του σχολείου.
Πρέπει να μάθουμε και άλλα πράγματα όμως. Η κριτική σκέψη, η σύνθεση, η αξιοποίηση των διαφορετικών πηγών αλλά και δεξιότητες οι οποίες θα σας είναι πάρα πολύ σημαντικές, όταν με το καλό τελειώσετε το σχολείο. Πώς θα δουλεύετε σε ομάδες. Ζητήματα που έχουν να κάνουν με αυτό το οποίο αποκαλούμε συναισθηματική ευφυΐα.
Δεν είμαστε εδώ μόνο για να αξιολογήσουμε την αναλυτική σας σκέψη. Θα πρέπει να αντιλαμβάνεστε τις δυναμικές μιας ομάδος, να ξέρετε πώς να διαχειρίζεστε συναισθήματα. Τα δικά σας συναισθήματα, τα συναισθήματα των ανθρώπων με τους οποίους θα συνεργαστείτε.
Όλες αυτές οι δεξιότητες είναι πάρα πολύ σημαντικές. Το πώς θα έρθετε σε επαφή με καινούργια αντικείμενα τα οποία ξεφεύγουν του πλαισίου των μαθημάτων έτσι όπως τα διδάσκουμε σήμερα στο σχολείο και τα οποία, με πολύ μεγάλη χαρά, ξέρω ότι φέτος θα αποτελούν πια αντικείμενα των εργαστηρίων δεξιοτήτων για όλα τα σχολεία.
Ζητήματα, όπως η περιβαλλοντική εκπαίδευση. Ζητήματα που έχουν να κάνουν με τον τρόπο με τον οποίο συμμετέχουμε στη Δημοκρατία μας. Ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με θέματα, όπως η υγιεινή διατροφή. Το πώς θα μάθετε να φροντίζετε και να προσέχετε τον εαυτό σας. Ζητήματα που έχουν να κάνουν με την οδική ασφάλεια. Ζητήματα τα οποία μπορεί πριν από κάποια χρόνια κάποιοι να τα έβλεπαν ως ταμπού, όπως η σεξουαλική αγωγή, το πώς αντιμετωπίζετε τη διαφορετικότητα μέσα από την ίδια τη ζωή σας.
Όλα αυτά είναι πάρα πολύ σημαντικά ζητήματα και χαίρομαι ιδιαίτερα πια που εντάσσονται μέσα στο ευρύτερο σχολικό πρόγραμμα, με τον τρόπο που το κάνουμε και πιστεύω ότι και εσείς αλλά και οι δάσκαλοί σας και οι καθηγητές σας θα βρείτε ευχάριστη δημιουργική αναζήτηση συζητώντας τα ζητήματα αυτά.Διότι, εμείς ακούσαμε εσάς, ακούσαμε τους μαθητές, ακούσαμε τους καθηγητές και τους δασκάλους για να μπορέσουμε να εντάξουμε αυτά τα νέα γνωστικά αντικείμενα στο πρόγραμμα του σχολείου.
Πολύ μεγάλη σημασία αποδίδουμε στις γλώσσες. Αναφέρθηκε αν δεν κάνω λάθος κάποιος δάσκαλος σε αυτό, στα βίντεο τα οποία είδαμε. Το γεγονός πια ότι τα παιδιά από την ηλικία των τεσσάρων μαθαίνουν μια ξένη γλώσσα, μαθαίνουν αγγλικά από το νηπιαγωγείο, το γεγονός πια ότι το νηπιαγωγείο ξεκινάει στα τέσσερα, έχει πάρα πάρα πολύ μεγάλη σημασία αυτό για να μπορέσουμε να δώσουμε σε όλα τα παιδιά ίσες ευκαιρίες. Διότι ξέρουμε πια, το γνωρίζουμε, μας το λέει η επιστήμη, ότι οι βασικές συνάψεις του εγκεφάλου έχουν διαμορφωθεί ουσιαστικά μέχρι τα 6- 7 χρόνια. 'Αρα το να γίνεται αυτό τα πρώτα 6 χρόνια της ζωής ενός παιδιού έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία για το πώς θα μπορέσει στη συνέχεια να παρακολουθήσει τα μαθήματα και να μπορέσει να έχει, πραγματικά, τις ίδιες ευκαιρίες που θα έχει ένα άλλο παιδί το οποίο έχει πρόσβαση σε μια προσχολική εκπαίδευση δύο ετών. Διότι το είπε σωστά η Υπουργός και αυτό βρίσκεται στον πυρήνα της δικής μας φιλοσοφίας για την εκπαίδευση. Και είναι οι ίσες ευκαιρίες σε όλα τα παιδιά, ασχέτως οικονομικών δυνατοτήτων, ασχέτως οποιασδήποτε προέλευσης.
Όλα τα παιδιά πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να φοιτήσουν σε ένα δημόσιο σχολείο και να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες στη συνέχεια, να επιλέξουν για το τί θα κάνουν στη ζωή τους. Και μέσα σε αυτή τη φιλοσοφία ακριβώς εντάσσεται και η πολύ μεγάλη έμφαση την οποία δίνουμε στον επαγγελματικό προσανατολισμό και χαίρομαι ιδιαίτερα που το μάθημα αυτό ξαναμπαίνει δυναμικά στο ωρολόγιο πρόγραμμα. Και βέβαια, τη σημασία που δίνουμε σε άλλες επαγγελματικές διαδρομές, τα Πρότυπα Επαγγελματικά Λύκεια αλλά και στη μεταλυκειακή εκπαίδευση εκτός πανεπιστημίου. Στα δημόσια ΙΕΚ μας αλλά και σε άλλους δρόμους που μπορεί κάποιος να ακολουθήσει, σε περίπτωση που δεν επιλέξει ή δεν καταφέρει να περάσει σ' ένα Πανεπιστήμιο.
Έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία αυτό. Και έχει μεγάλη σημασία να μπορούμε να δώσουμε στα παιδιά τη δυνατότητα να αποφασίσουν ώριμα τα ίδια για το τί είναι αυτό το οποίο τους κεντρίζει το ενδιαφέρον και να μην είναι αυτή μια απόφαση την οποία θα πάρουν οι γονείς για σας. Να μπορείτε να την πάρετε εσείς οι ίδιοι, γνωρίζοντας όμως, ποια είναι τα επαγγέλματα τα οποία θα έχουν πολύ μεγάλη ζήτηση στο μέλλον. Και δεν είναι τυχαίο σήμερα, το είπε και η Υπουργός, το βρίσκω εντυπωσιακό στατιστικό, ότι ένας στους τέσσερις που φοιτούν σε δημόσιο ΙΕΚ είναι απόφοιτοι πανεπιστημίου. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί μπορεί να πήραν ένα πτυχίο σ' ένα γνωστικό αντικείμενο που μπορεί να τους ενδιέφερε, πλην όμως μπορεί να διαπίστωσαν ότι αυτό το πτυχίο τελικά δεν τους άνοιγε την πόρτα της επαγγελματικής αποκατάστασης. Και επέλεξαν έναν άλλο δρόμο, ο οποίος θα τους βοηθήσει περισσότερο να βρουν ένα επάγγελμα και να μπορέσουν να διαπρέψουν επαγγελματικά.
Και, ναι, θα πρέπει να το πούμε ξεκάθαρα. Δεν μπορούν και δεν πρέπει να πάνε όλοι κατ' ανάγκη στο Πανεπιστήμιο. Το Πανεπιστήμιο είναι πάρα πολύ σημαντικό για λόγους που δεν χρειάζεται να αναλύσω. Όμως, υπάρχουν και επαγγελματικές διαδρομές και εκτός Πανεπιστημίου. Υπάρχουν επαγγέλματα τα οποία δεν χρειάζονται πανεπιστημιακή εκπαίδευση, τα οποία είναι και πολύ δημιουργικά αλλά μπορεί να είναι και εξαιρετικά προσοδοφόρα. Και ακριβώς θέλουμε να δίνουμε τη δυνατότητα σε κάθε παιδί, σε κάθε γονιό, σε κάθε οικογένεια να μπορεί να έχει αυτές τις επιλογές.
Να μην αισθάνεται ποτέ ένα παιδί ότι είναι εγκλωβισμένο σε ένα αδιέξοδο ή ότι θα είναι υποχρεωμένο να μπει στο Πανεπιστήμιο και αν δεν μπει στο Πανεπιστήμιο, είναι η απόλυτη αποτυχία και πήγε στράφι όλος ο κόπος τον οποίο κάνατε.
Όχι. Δεν είναι σωστό αυτό. Είναι λάθος φιλοσοφία, είναι λάθος προσέγγιση και σίγουρα δεν είμαστε σήμερα εδώ να μιλήσουμε για τα Πανεπιστήμια. Είμαστε εδώ να μιλήσουμε για το σχολείο, αλλά σίγουρα είναι λάθος να σπρώχνουμε παιδιά προς τμήματα Πανεπιστημίων τα οποία ξέρουμε ότι τελικά δεν έχουν μεγάλη ζήτηση και από τα οποία τα παιδιά που θα μπουν, δεν θα αποφοιτήσουν.
Και φαντάζομαι, ότι και εσείς τα νέα παιδιά, ειδικά τα παιδιά που είναι 15, 16, 17 χρονών, που θα βρεθείτε σε λίγο αντιμέτωποι με την πρόκληση των πανελληνίων, δεν θα θέλατε να πάτε σε ένα τμήμα το οποίο να μην σας λέει τίποτα, στο οποίο να πήγατε τυχαία, να έχετε περάσει 5 - 6 χρόνια και δεν θα αποφοιτήσετε ποτέ από αυτό το τμήμα.
Δεν είναι καλό ούτε για εσάς, ούτε τελικά για την ίδια τη δημόσια εκπαίδευση. Και γι' αυτό και αποδίδουμε τόσο μεγάλη σημασία και στα ζητήματα του επαγγελματικού προσανατολισμού, αλλά και στα ζητήματα της μεταλυκειακής εκπαίδευσης, της επαγγελματικής εκπαίδευσης, της τεχνικής εκπαίδευσης και βέβαια της δια βίου μάθησης. Δεν είναι αντικείμενο αυτό της σημερινής μας συζήτησης, αλλά η αλήθεια είναι ότι πια πρέπει να εκπαιδευόμαστε συνέχεια. Όλοι μας. Αυτό ισχύει για όλους μας.
Ισχύει για εσάς, ισχύει για εμάς. Η εκπαίδευση είναι μια συνεχής διαδικασία, η οποία δεν σταματά ποτέ. Συνέχεια αποκτούμε καινούριες δεξιότητες. Η αγορά εργασίας συνέχεια αλλάζει και αυτή η σειρά των πραγμάτων, έτσι όπως τουλάχιστον αφορούσε τους γονείς μας: σπουδάζεις κάτι, έχεις μια δουλειά για μια ζωή και τελικά μετά παίρνεις τη σύνταξή σου, είναι κάτι το οποίο, δυστυχώς ή ευτυχώς, ανάλογα από το πώς θα το δει κανείς στη σημερινή εποχή, δεν ισχύει πια.
Θα ήθελα, όμως, να πω και δύο λόγια για το ίδιο το σχολείο, για τους δασκάλους, τους καθηγητές, τις διευθύνσεις των σχολείων και τον τρόπο με τον οποίο οραματιζόμαστε την εφαρμογή όλων αυτών των ωραίων πραγμάτων τα οποία σχεδιάζουμε. Τίποτε απ' όλα αυτά τώρα για τα οποία σας μιλάω δεν μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς τα στελέχη της εκπαίδευσης, χωρίς τους δασκάλους και χωρίς τους καθηγητές μας.
Τους χρειαζόμαστε, σας χρειαζόμαστε συμμέτοχους σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια, επειδή όλοι τελικά έχουμε έναν κοινό σκοπό. Το δικό σας καλό. Το καλό των παιδιών, την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση για τα παιδιά μας.
Και ακριβώς όταν συζητούσαμε και με την Υπουργό προεκλογικά το πρόγραμμά μας, πάντα της έλεγα: δώσε παραπάνω βαθμούς ελευθερίας στα σχολεία. Δώσε περισσότερες αρμοδιότητες τους Διευθυντές. Ξέρει καλύτερα από τον Τμηματάρχη του Υπουργείου τί είναι καλό για το σχολείο του. Μην τον εγκλωβίζεις σε μία τόσο περιοριστική προσέγγιση να μη μπορεί να φύγει ούτε κόμμα από αυτά που του λέει μία εγκύκλιος του Υπουργείου. Και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε. Κάνουμε ένα σημαντικό πρώτο βήμα.
Κάνουμε ένα σημαντικό πρώτο βήμα με το πολλαπλό βιβλίο, τη δυνατότητα, δηλαδή, των δασκάλων, των καθηγητών του ίδιου γνωστικού αντικειμένου να επιλέξουν τελικά πιο βιβλίο τους ταιριάζει καλύτερα. Είναι μία πολύ σημαντική τομή αυτή για το ελληνικό δημόσιο σχολείο.
Να δώσουμε τη δυνατότητα στους καθηγητές να εξετάζουν τους μαθητές με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Δεν κατάλαβα ποτέ γιατί πρέπει το Υπουργείο να λέει, παραδείγματος χάρη, ότι στην Ιστορία πρέπει να εξεταστείτε με δύο πρόχειρα διαγωνίσματα και ένα ωριαίο ή ό,τι μπορεί να λέει η κατευθυντήρια εγκύκλιος.
Ας αφήσουμε το δάσκαλο, τον καθηγητή ελεύθερο να εξετάσει τους μαθητές του με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Θα κάνει την τάξη πιο δημιουργική, θα την κάνει πιο ευχάριστη.
Το σχολείο πρέπει να είναι ευχάριστο. Δεν είναι μια αγγαρεία στην οποία πρέπει να πηγαίνουμε. Και, νομίζω, ότι αυτό θα δώσει και παραπάνω βαθμούς στους καθηγητές και στους δασκάλους να εκφράσουν τη δημιουργικότητά τους.
Μία δημιουργικότητα που τη συναντώ συνέχεια όταν συνομιλώ μαζί τους με έναν τρόπο τελικά πιο ουσιαστικό και για τους ίδιους που θα αισθάνονται μεγαλύτερη προσφορά και μεγαλύτερη δυνατότητα να υλοποιήσουν όλα αυτά τα ωραία πράγματα που θέλουν να κάνουν και μέχρι σήμερα πολύ απλά δεν τους αφήναμε να τα κάνουν.
Και, βέβαια, να έρθω τελευταία στο αντικείμενο και της σημερινής διαδήλωσης, η οποία γίνεται έξω από το σχολείο. Κατ' αρχάς να πω στα νέα παιδιά ότι στη Δημοκρατία μας αυτό το οποίο βλέπετε είναι ένδειξη υγείας. Ο καθένας έχει δικαίωμα να διαδηλώνει, να διαμαρτύρεται και με αυτόν τον τρόπο να συμμετέχει στο δημόσιο διάλογο εάν πιστεύει ότι διαφωνεί με τις πολιτικές μίας εκλεγμένης κυβέρνησης.
Θα ήθελα πραγματικά, όμως, αντί για στείρα συνθήματα και αντίλαλο, να φωνάξω αυτούς οι οποίοι διαδηλώνουν, μέσα, εδώ και να συζητήσω μαζί τους γιατί τους ενοχλεί τόσο πολύ η έννοια της αξιολόγησης.
Τι είναι αυτό στην αξιολόγηση που ανάβει ενίοτε τόσα πολλά κόκκινα κουμπάκια και λαμπάκια και κανείς δεν θέλει να την ακούει, τουλάχιστον απ' αυτούς οι οποίοι διαδηλώνουν.
Οι μαθητές μας αξιολογείστε συνέχεια. Τι είναι το διαγώνισμα το οποίο θα κάνετε, τι είναι οι πανελλήνιες παρά μόνο μία διαδικασία αξιολόγησης;
Και έχουμε πει από την πρώτη στιγμή ότι η αξιολόγηση δεν έχει -και θα το ξαναπώ- τιμωρητικό χαρακτήρα. Κανείς δεν θα απολυθεί. Κανείς δεν θα χάσει το μισθό του. Έχει, εάν σε μία διαδικασία αξιολόγησης φανεί ότι επιδέχεται βελτίωσης, έχει έναν σκοπό και μόνο, να βοηθήσουμε δασκάλους και καθηγητές να γίνουν καλύτεροι.
Και θα εξακολουθούμε αυτό να το λέμε με κάθε τρόπο έτσι ώστε να σπάσουμε αυτές τις προκαταλήψεις που μπορεί να υπάρχουν. Νομίζω, όμως, ότι ουσιαστικά κρύβονται μόνο μέσα σε κούφια συνθήματα τα οποία σήμερα δεν έχουν καμία ουσία.
Δεν μπορούμε να λέμε όχι στην ιδέα της αξιολόγησης σήμερα γιατί μόνο μέσα από την αξιολόγηση γινόμαστε καλύτεροι.
Μπορούμε να συζητήσουμε δημιουργικά -και θέλουμε να κάνουμε αυτό το διάλογο- για το πώς θα γίνει η αξιολόγηση. Ποια είναι τα καλύτερα εργαλεία, ποιος πρέπει να αξιολογεί. Πάντα κάποιος αξιολογεί. Αυτό είναι δεδομένο σε κάθε διαδικασία αξιολόγησης.
Εσάς σας αξιολογεί ο δάσκαλός σας και ο καθηγητής σας. Τον δάσκαλο και τον καθηγητή μπορεί να τον αξιολογήσει ο διευθυντής. Κάποιος πάντα πρέπει να αξιολογεί. 'Αρα, αυτό μπορούμε να το συζητήσουμε, αλλά δεν νομίζω ότι σήμερα στον κόσμο του 2021, όχι στην Ελλάδα του 2021, μπορεί να συζητάει κανείς πραγματικά εάν πρέπει να γίνει η αξιολόγηση.
Η αξιολόγηση συμπεριλαμβάνεται στο νομοσχέδιο το οποίο θα καταθέσουμε σε δημόσια διαβούλευση εντός των επόμενων ημερών και, νομίζω, στο χέρι μας είναι και στο χέρι της ακαδημαϊκής και εκπαιδευτικής κοινότητας να την κάνουμε πράξη με τον πιο παραγωγικό και τον πιο ουσιαστικό τρόπο.
Και να πω και κάτι ακόμα για τη αξιολόγηση: Η αξιολόγηση δεν έχει μόνο το χαρακτήρα του να βελτιώσουμε κάποιον ή κάποια που δεν αποδίδει καλά. Έχει και έναν ακόμα χαρακτήρα που τον θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό.
Έχει το χαρακτήρα της επιβράβευσης. Ο δάσκαλος και ο καθηγητής ο οποίος ξεφεύγει από τα τετριμμένα, ο οποίος κάνει το κάτι παραπάνω πιστεύω ότι θέλει μια αναγνώριση ότι πράγματι δούλεψε πολύ σκληρά και προσέφερε κάτι περισσότερο.
Και το πώς αυτή η αναγνώριση τελικά θα έχει πραγματικό αντίκρισμα στην καριέρα του είναι κάτι το οποίο μπορούμε να το συζητήσουμε. Πιστεύω, όμως, ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό να αναγνωρίζεται η σπουδαία δουλειά η οποία γίνεται και γι' αυτό και ξεφεύγουμε και από στερεότυπα του παρελθόντος.
'Ακουσα και την εισήγηση και την κάνουμε πράξη, να μην υπάρχουν όρια θητειών παραδείγματος χάρη στις εκλογές των διευθυντών. Έχουμε εξαιρετικά έμπειρους ανθρώπους που έχουν αφοσιωθεί σε αυτό το αντικείμενο και θα πρέπει να μπορούν να έχουν τη δυνατότητα να μην περιορίζονται στις δύο θητείες, αν θέλουν να εξακολουθούν να υπηρετούν αυτό το θεσμό.
Εν κατακλείδι, έχουμε πολύ μεγάλες φιλοδοξίες γι' αυτό το νέο σχολείο το οποίο θέλουμε να χτίσουμε και ξέρουμε πολύ καλά ότι όταν κάνουμε μια παρέμβαση η οποία έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα, τα αποτελέσματα δεν είναι άμεσα. Θα χρειαστεί χρόνο αυτή η παρέμβαση να ριζώσει, να φέρει αποτέλεσμα, να δείξει μετρήσιμα αποτελέσματα στις συγκριτικές αξιολογήσεις.
Είμαστε, όμως, απολύτως πεπεισμένοι ότι κάνουμε το σωστό. Κάνουμε το σωστό για τους δασκάλους και τους καθηγητές μας, κάνουμε πάνω από όλα το σωστό για τους μαθητές μας, τους μαθητές των νηπιαγωγείων, του Δημοτικού, του Γυμνασίου, των Λυκείων για να μπορέσουμε να σας προσφέρουμε πρόσβαση σε μια καλύτερη εκπαίδευση σε έναν κόσμο που αλλάζει.
Και όποιος πιστεύει ότι μπορούμε να παρακολουθήσουμε τις τεράστιες αλλαγές που συμβαίνουν γύρω μας, μένοντας ακίνητοι και μην αλλάζοντας τίποτα, όπως κάποιοι εισηγούνται, απλά δεν σας λέει την αλήθεια ή σας οδηγεί στο λάθος δρόμο. Διότι αν ακολουθούσαμε αυτή τη συνταγή το μόνο το οποίο θα κάναμε είναι να γυρνούσαμε μετά από κάποια χρόνια και να διαπιστώναμε ότι το χάσμα, η απόσταση που μας χωρίζει από άλλες χώρες που τόλμησαν και έκαναν πρωτοποριακά πράγματα στον τομέα της εκπαίδευσης, απλά θα μεγαλώσει. Κι εμείς είμαστε εδώ για να κερδίσουμε τον χαμένο χρόνο. Ναι, είμαστε εδώ για να σπάσουμε στεγανά και αντιλήψεις που νομίζω ότι ταλαιπώρησαν και ταλαιπωρούν την εκπαίδευση εδώ και πολλά χρόνια.
Είμαστε εδώ για να αναλάβουμε την ευθύνη των επιλογών μας. Αυτό σημαίνει δημοκρατική λογοδοσία. Δεν κάνουμε τίποτα διαφορετικό από το να εφαρμόζουμε το προεκλογικό μας πρόγραμμα. Όλα αυτά τα οποία υπάρχουν στο νομοσχέδιο είναι πράγματα τα οποία συμπεριλαμβάνονταν στο πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας και για τα οποία μας ψήφισε ο ελληνικός λαός.
Κατά συνέπεια, με πολύ ήσυχη την συνείδηση μας αλλά και με ένα αίσθημα ενθουσιασμού, τολμώ να πω, για αυτές τις μεγάλες αλλαγές σας καλώ όλες και όλους, τους μαθητές μας, τα στελέχη της εκπαίδευσης, τους δασκάλους και τους καθηγητές, να βαδίσουμε μαζί, να κάνουμε πράξη το όνειρο και όπως λέει και πολύ ωραία αυτό το σύνθημα, «να αναβαθμίσουμε το σχολείο» και να δημιουργήσουμε προοπτικές ζωής για κάθε παιδί, για κάθε Ελληνόπουλο στην πατρίδα μας.
Σας ευχαριστώ πολύ.
