Με το βλέμμα στραμμένο στην Ελευσίνα από σήμερα για την Τελετή Έναρξης της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2023. Όλα προμηνύουν ότι πρόκειται για κάτι περισσότερο από μια εφήμερη φαντασμαγορία, αφού το πρόγραμμα της Τελετής αντλεί έμπνευση από την ιστορία και τη μυθολογία της Ελευσίνας στην διαχρονία της, ως τόπο ιερό και Μυστηρίων, τόπο σύνδεσης του Πάνω με τον Κάτω Κόσμο, μια πόλη με πρόσφατο βιομηχανικό παρελθόν και κατοίκους με πολλαπλές καταγωγές. Με δυο λόγια το πρόγραμμα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, μετά από προσπάθειες της διοργάνωσης κι έχοντας κάμψει ουκ ολίγες δυσκολίες, φιλοδοξεί να αφήσει μια μορφή παρακαταθήκης στην πόλη και τους επισκέπτες της, παρόντες και μελλοντικούς.
Σήμερα Σάββατο 4/2 πρώτη ημέρα της Τελετής Έναρξης καταφτάνουν και ενώνονται στο παράκτιο μέτωπο της πόλης τέσσερις πομπές, όπως ορίζει το πνεύμα της Ελευσίνας: Έλευσις, Άφιξη, Αξιοσημείωτο.
Η πρώτη πομπή έρχεται από τη θάλασσα, με καράβι και πολιτιστικές δράσεις. Ο πλους ακολουθεί τη θαλάσσια «Ιερά» Οδό ξεκινώντας από τον Πειραιά, από το σημείο όπου φεύγουν τα καράβια για τη Σαλαμίνα και φτάνει στο λιμάνι της Ελευσίνας, περνώντας από επτά δήμους, πρώην και νυν βιομηχανικές ζώνες - Δραπετσώνα, Κερατσίνι, Πέραμα, Χαϊδάρι, Ασπρόπυργο, Ελευσίνα. Η διαδρομή θα επαναλαμβάνεται καθ' όλη τη διάρκεια της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Αυτή η πρωτότυπη ιδέα της Ελευσίνας Πολιτιστικής Πρωτεύουσας σε συνεργασία με τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιά, φιλοδοξεί να γίνει θεσμός της πόλης, ένα πολιτιστικό οδοιπορικό με πολλαπλά τουριστικά οφέλη για την Ελευσίνα.
Την ίδια ώρα καταφτάνει στην Ελευσίνα από την χερσαία Ιερά Οδό η πομπή των Ημεροδρόμων με σημείο εκκίνησης τον Κεραμεικό, έχοντας βαδίσει εν τάχει την απόσταση των 21 χλμ. Έχει χαρακτήρα εορταστικό και οι συμμετέχοντες φτάνοντας στην πόλη της Ελευσίνας, θα περπατήσουν στο τελευταίο διασωθέν κομμάτι της Ιεράς Οδού μέσα στην πόλη έως τον αρχαιολογικό χώρο, και στη συνέχεια θα φτάσουν στο Παλαιό Ελαιουργείο.
Το δυναμικό Ελευσίνιο Κίνημα, είναι η πομπή των εθνοτοπικών συλλόγων της Ελευσίνας, που θα πλημμυρίσουν τους δρόμους με μουσικές και χορούς από τους 14 διαφορετικούς τόπους καταγωγής τους, υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια της Τζένης Αργυρίου και του Βασίλη Γεροδήμου. Η πομπή ξεκινά στις 15:30 από έντεκα διαφορετικά σημεία της πόλης με περισσότερους από 600 συμμετέχοντες. Θα συναντηθούν στις 16:00 στην οδό Κανελλοπούλου, στη συμβολή με την οδό Κοντούλη & Νικολαΐδου, και σαν ένα σώμα θα κατευθυνθούν στο Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας.
Η τέταρτη πομπή με την βελγική κολεκτίβα Time Circus καταφτάνει με το ξύλινο Landship (πλοίο ξηράς), που κινείται μόνο με την ανθρώπινη δύναμη. Έχοντας διανύσει από την Αμβέρσα, πεζή 3000 χλμ σε εννέα μήνες, στη μεγαλύτερη προσκυνηματική πομπή στην ιστορία της Ελευσίνας η άφιξή τους στην πόλη αποτελεί ένα ζωντανό σχόλιο για τον εικοστό πρώτο αιώνα της ύφεσης, της κλιματικής αλλαγής και της άμετρης κατανάλωσης φυσικών πόρων. Μια δράση ενθάρρυνσης, δύναμης, ελπίδας και συμμετοχής όλων των Ευρωπαίων πολιτών.
Σε μια ιστορική στιγμή για την πόλη αλλά και τη διοργάνωση, οι τέσσερις πομπές θα συναντηθούν στο Παλαιό Ελαιουργείο στις 17:00, με τους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης -την πέμπτη αυτή άτυπη πομπή- να τους επιφυλάσσουν μια ιδιαίτερη υποδοχή.
Η δεύτερη φάση της τελετής έναρξης του Σαββάτου, σηματοδοτείται από το Μυστήριο 0 Μυστήρια Μετάβασης, ένα πολυδιάστατο θέαμα, που εκτυλίσσεται στις 19:00 στο παράκτιο μέτωπο της Ελευσίνας συνδέοντας τη στεριά, τη θάλασσα και τον ουρανό της Ελευσίνας. Με τη Ρένα Μόρφη οικοδέσποινα της τελετής, την υποβλητική αφήγηση του «αστροναύτη» των βυθών Κώστα Νιζάμη, με περισσότερες από 100 Chóres σε καλλιτεχνική επιμέλεια Μαρίνας Σάττι, και τους ήχους της πρωτότυπης μουσικής του Άγγελου Τριανταφύλλου, σε εκτέλεση της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών - ΚΟΑ, κεντρική σκηνή της Τελετής Έναρξης γίνεται η θάλασσα.
Στις 20:00 ακολουθεί η Παράκτια Πολιτιστική Διαδρομή, κατά μήκος της οδού Κανελλοπούλου, με 19 διαφορετικές δράσεις σε απροσδόκητα σημεία (ταράτσες, αυλές, συνεργείο αυτοκινήτων, ταβέρνες, μπαλκόνια, παράθυρα και δώματα) και το κοινό να περιηγείται σε πειραματικά project, χορογραφίες, ηχητικές εγκαταστάσεις, ρεσιτάλ ποντιακής λύρας, και θαλασσινά κεράσματα. Παράλληλα, Νύμφες κάνουν αναπάντεχα την εμφάνισή τους στα στενά της πόλης, σε κινησιολογική επιμέλεια του Κωνσταντίνου Ρήγου και ενδυματολογική της Όλγας Καραβερβέρη.
Πρεμιέρα στην Τελετή Έναρξης του Σαββάτου κάνει η εγκατάσταση του πρώην εργοστασίου Ίρις, ανοίγοντας για πρώτη φορά τις πόρτες του στις 21:30 με τη συναυλία των Στέρεο Νόβα (Κωνσταντίνος Βήτα και Μιχάλης Δέλτα) που επανενώνονται ειδικά γι' αυτή την ημέρα, στην καρδιά της Δυτικής Αττικής. Μετά τη συναυλία θα ακολουθήσει ένα μεγάλο χορευτικό πάρτι στην Αποθήκη 1 του Παλαιού Ελαιουργείου, όπου θα ενωθούν οι μουσικές επιλογές γυναικών DJs από την Ελλάδα και παλαιότερες πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης.
Η Τελετή Έναρξης ολοκληρώνεται την Κυριακή 5/2 με τα εγκαίνια δύο εκθέσεων στο Παλαιό Ελαιουργείο -«Μελίνα», αφιέρωμα στην πολύπλευρη προσωπικότητα της Μελίνας Μερκούρη, σε επιμέλεια Νίκου Καλτσά, και «7 Στήλες» του Γερμανού συνθέτη και σκηνοθέτη Χάινερ Γκαίμπελς. Φωτιστικές και βίντεο εγκαταστάσεις της Λίνα Μπερτούτσι, την περφόρμανς «Καμάρες» του Ευρυπίδη Λασκαρίδη, ιδιότυπες ξεναγήσεις στον αρχαιολογικό χώρο με «Αφηγηματική Αρχαιολογία» αλλά και ελεύθερη περιήγηση στην πόλη, στα μουσεία, στα εστιατόρια, στην αγορά.