Το πώς μπορούμε να καταλάβουμε και κατόπιν να προστατευτούμε από τα Fake News στο διαδίκτυο, εξήγησε ο ιδρυτής του Οργανισμού Ελέγχου Γεγονότων FactReview, Ανδρόνικος Κουτρουμπέλης, μιλώντας στην εκπομπή της ΕΡΤ1 «ΣΤΟΥΝΤΙΟ 4» και τους Νάνσυ Ζαμπέτογλου και Θανάση Αναγνωστόπουλο, με αφορμή τη viral «Ψίμυθο», το νησί που δεν υπάρχει και συζητήθηκε όσο λίγα πράγματα, φέτος το καλοκαίρι.
Όπως εξήγησε, το συγκεκριμένο αστείο με την «Ψίμυθο» ήταν στη κυριολεξία ένα εσωτερικό αστείο (σ.σ. των χρηστών του διαδικτύου), το οποίο αναλογικά πολύ μικρό μέρος των χρηστών το πήραν στα σοβαρά. Σημείωσε, δε: «Σε ανασκόπηση μας δεν είδαμε ούτε μια μεγάλη πηγή, ένα λογαριασμό που να μην είχε είτε σατιρικό ιστορικό, είτε να μην το έκανε σαφές άμεσα ότι είναι αστείο».
Αποσαφήνισε ότι οι ειδήσεις με τις οποίες ασχολείται ο παραπάνω οργανισμός διασπείρονται ως πραγματικές ειδήσεις (Fake News).
Για τα Fake News γενικότερα είπε, ακόμη:
«Η πραγματικότητα είναι ότι δεν μπορούν να διαχωριστούν με έναν πολύ, πολύ συγκεκριμένο και απόλυτο τρόπο. Έχουμε τις καθαρά ψευδείς ειδήσεις, δηλαδή τα μυθεύματα που δεν έχουν καμία βάση με την πραγματικότητα, όπως ότι έχει συμβεί ένα συμβάν το οποίο δεν υφίσταται καθόλου. Αυτό όμως είναι μια πολύ μικρή μειοψηφία του “συνόλου της παραπληροφόρησης“, όπως το λέμε. Γι αυτό εμείς δεν λέμε ότι ασχολούμαστε καθαρά με ψευδείς ειδήσεις, που είναι τόσο λίγες. Ασχολούμαστε με την παραπληροφόρηση, οπότε τις περισσότερες φορές έχουμε μια πραγματική είδηση που την έχουμε διαστρεβλώσει. Υπάρχει για παράδειγμα ένα βίντεο που μπορεί να το έχουν κάνει “κοπτοραπτική”, ένας πολιτικός που κάτι δήλωσε αλλά απέκοψαν άλλα πράγματα που δήλωσε. Αυτό είναι πολύ συχνότερο. Άρα θα λέγαμε χονδρικά, ότι έχουμε αυτές τις κατηγορίες του πλήρους ψέματος και μετά “του έχω βάλει κάποια δικά μου στοιχεία μέσα για να παραπλανήσω για το τι έχει συμβεί”».
Για το πώς μπορούμε να προφυλαχτούμε από τα Fake News, τόνισε:
«Το νούμερο ένα είναι να μην παίρνουμε τίποτα στα σοβαρά, εφόσον το έχουμε διαβάσει απλά σε ένα ποστ, σε ένα σχόλιο, ακόμα και να μας το έχει στείλει ένας φίλος μας. Το μυαλό μας τείνει να πιστεύει ότι επειδή εμπιστευόμαστε γενικά το φίλο μας στην καθημερινότητα, σε μια ανθρώπινη σχέση, πρέπει να τον εμπιστευτούμε και σε κάτι που βρήκε στο ίντερνετ. Αυτό είναι τελείως λάθος».
Δίκοπο μαχαίρι η AI
Για το πώς και η τεχνητή νοημοσύνη (AI) μπορεί να συνδράμει, στην παραγωγή Fake News, σημείωσε:
«Είναι ένα δίκοπο μαχαίρι. Όπως τα περισσότερα εργαλεία στην καθημερινότητα. Από τη μία μπορεί να προκαλέσει κυριολεκτικά διάδοση τέτοιων πλαστών βίντεο (…) Λ.χ. έγινε πάρα πολύ δημοφιλές αυτό το βίντεο με πολιτικούς να κάνουν ληστείες, να βγάζουν όπλα. Αυτό ακόμα μπορεί κάποιος να το διακρίνει με το μάτι».
Ενώ πρόσθεσε, μεταξύ άλλων, συμβουλεύοντας για το πώς πρέπει να λειτουργούμε ως αναγνώστες:
«Ισχύει ότι βλέπουμε και μεγάλα ΜΜΕ να κάνουν λάθη, αλλά είναι πολύ τραβηγμένο να κάνουν, ας πούμε πέντε ανεξάρτητες πηγές που φαίνεται ότι έχουν διαφορετική εστίαση, και οι πέντε λάθος. Είναι πολύ τραβηγμένο, παρότι βλέπουμε και κάποια τέτοια παραδείγματα. 100% προφυλαγμένος δεν μπορεί να είσαι αν δεν είσαι και επαγγελματίας, αλλά μπορείς να μειώσεις πάρα πολύ την έκθεσή σου με κάποια απλά μέτρα. Το νούμερο είναι να μην δίνεις βαρύτητα στα social media, ακόμα και αν εμπιστεύεσαι αυτόν που τα παρέχει. (Για τον έλεγχο) η Google είναι πολύ καλή και θα σου βρει δέκα άρθρα, αναζητώντας κάτι. Αν δεν βρεις κανένα άλλο άρθρο να λέει κάτι παρόμοιο, μην δίνεις σημασία, γιατί αν μπεις και σε διαδικασία να καθίσεις να διαβάσεις μπορεί να μπερδευτείς και παραπάνω».