H Γερμανία έκαμψε τις αντιρρήσεις της στις συζητήσεις για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους τη Δευτέρα, την ώρα που οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης προσπαθούσαν να περιορίσουν τις σημαντικές διαφορές τους με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για το ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης των 86 δισ. ευρώ αναφέρουν οι Financial Times σε δημοσίευμα των Alex Barker και Jim Brunsden από τις Βρυξέλλες.
Με την Ελλάδα να είναι αντιμέτωπη με δόσεις του χρέους ύψους 3,5 δισ. ευρώ τον Ιούλιο τις οποίες δεν θα είναι σε θέση να καταβάλει χωρίς στήριξη, οι υπουργοί της ευρωζώνης ανακοίνωσαν πως είναι έτοιμοι να δώσουν μία «πολιτική ώθηση», ικανή να άρει το αδιέξοδο ανάμεσα στους πιστωτές αναφορικά με τα μέτρα λιτότητας και το ελληνικό χρέος της Αθήνας.
Ο Πιερ Κάρλο Παντοάν, ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών, χαιρέτισε την συνάντηση ως «ένα σημαντικό βήμα» προς την άρση του αδιεξόδου και το ξεμπλοκάρισμα του πακέτου οικονομικής βοήθειας, ωστόσο αξιωματούχοι του ΔΝΤ επέμεναν να εκφράζουν το σκεπτικισμό τους, ειδικά για το πώς η Ελλάδα θα εφαρμόσει τα 3 δισ. ευρώ των προληπτικών μέτρων αν δεν πετύχει τους δημοσιονομικούς της στόχους.
Το περιθώριο σύγκλισης για την επίτευξη συμφωνίας δημιουργήθηκε τη Δευτέρα χάρη στην προθυμία του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να βρει τρόπους για την χαλάρωση των αποπληρωμών χρέους της Ελλάδας. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ είχε αντιταχθεί σθεναρά στην ιδέα μιας τέτοιας συζήτησης θέτοντας υπό αμφισβήτηση την συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα.
Οι υπουργοί ανέφεραν πως θα προσπαθήσουν να καταλήξουν σε συμφωνία στις 24 Μαίου. Το πακέτο θα απαιτεί από την Ελλάδα να ετοιμάσει «προληπτικά» δημοσιονομικά μέτρα τα οποία θα ενεργοποιηθούν αν τα δημόσια οικονομικά δεν εμφανίσουν σημαντική βελτίωση, καθώς και παράλληλες δεσμεύσεις από τα κράτη της ευρωζώνης να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους για ελάφρυνση του χρέους, σε βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο επίπεδο.
Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν σε διάφορες επιλογές, όπως το μορατόριουμ στις πληρωμές τόκων ή οι επιμηκύνσεις των ωριμάνσεων, αλλά απέφυγαν την σκληρή πολιτική μάχη για αυτό που πραγματικά είναι αναγκαίο.
«Σήμερα απλά ξεκίνησε η συζήτηση γύρω από τις επιλογές και την παροχή πολιτικής καθοδήγησης στα τεχνικά κλιμάκια» δήλωσε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών και επικεφαλής του Eurogroup.
O Mισέλ Σαπέν, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, ανέφερε ότι η συνάντηση σηματοδοτεί την έναρξη μιας «πραγματικής συζήτησης για το χρέος... είναι η πρώτη φορά που ασχοληθήκαμε με το συγκεκριμένο ζήτημα».
Η Αθήνα και οι πιστωτές της ευρωζώνης βρίσκονται υπό πίεση να αντιμετωπίσουν τον σκεπτικισμό του ΔΝΤ για το αν η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει τους προβλεπόμενους στόχους για το χρέος και το έλλειμμα, ειδικά την απαίτηση για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ ως το 2018.
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, τόνισε ότι ο σχεδιαζόμενος «προληπτικός μηχανισμός» θα προβλέπει την εφαρμογή οριζόντιων περικοπών αν η χώρα δεν πιάσει τους δημοσιονομικούς στόχους. Ωστόσο θα υπάρχει προστασία κάποιων «πολύ ευαίσθητων τομέων» από περικοπές, ενώ η Ελλάδα θα έχει περιθώριο ως και τέσσερις μήνες για την αξιολόγηση του αντίκτυπου της επιπρόσθετης λιτότητας και να βρει εναλλακτικές που θα έχουν το «ίδιο αποτέλεσμα».
Ο κ. Τσακαλώτος είπε στους Financial Times ότι το ΔΝΤ παραμένει «σκεπτικό» αναφορικά με την προσέγγιση της Ελλάδας, αλλά ο οργανισμός δεσμεύεται επίσης «να την βελτιώσει».
Πρόσθεσε πως με βάση τις δημοσιονομικές προβλέψεις που επιβεβαιώνει και η Ε.Ε. «ο μηχανισμός αυτός μπορεί να μην είναι τελικά αναγκαίος» για να πιάσει η Ελλάδα τους στόχους.
Ο κ. Ντάισελμπλουμ ανέφερε ότι οι υπουργοί οικονομικών της ευρωζώνης ενίσχυσαν τις ελληνικές προτάσεις για τον προληπτικό μηχανισμό, ενώ αποδέχτηκαν ότι η παρουσίαση συγκεκριμένων μέτρων κατά την νομοθέτηση «δεν μπορεί να λειτουργήσει πολιτικά ή νομικά για τους Έλληνες».
Ορισμένοι πιστωτές μπορεί να απαιτήσουν ωστόσο πιο λεπτομερείς δεσμεύσεις από την Αθήνα για το τι ακριβώς θα πυροδοτείτε με τον μηχανισμό.
Όσον αφορά την ελάφρυνση χρέους, οι υπουργοί εξέτασαν ορισμένες βασικές επιλογές που παρουσίασε το ΔΝΤ και ο ESM, το ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης.
Οι κυβερνήσεις έχουν επανειλημμένα και σθεναρά απορρίψει οποιαδήποτε επίσημη διαγραφή του ελληνικού χρέους, αφήνοντας τους να εξετάσουν άλλες επιλογές, όπως η επιμήκυνση των περιόδων χάριτος και των χρονοδιαγραμμάτων αποπληρωμής.
Έγγραφο του ESM, που έχουν δει οι FT, καταγράφει μια σειρά επιλογών, συμπεριλαμβανομένων μιας 5ετους επιμήκυνσης των ωριμάνσεων, της σταθεροποίησης των ετήσιων αποπληρωμών των δανείων στο 1% του ΑΕΠ ως το 2050 και επιβολής πλαφόν στα επιτόκια στο 2%. Μια ακόμα ριζική κίνηση που αναφέρεται είναι η επαναγορά των δανείων του ΔΝΤ με πιο φθηνά και μεγαλύτερης διάρκειας δάνεια από τον ESM.
O κ. Τσακαλώτος υποστήριξε πως η συζήτηση αν και παραμένει αρκετά γενική και αόριστη σε αυτό το στάδιο αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τα μπρος. «Είναι μεγάλη ανακούφιση ότι είχαμε αυτή τη συζήτηση για το χρέος» σημείωσε. «Εργαζόμαστε πάνω σε κάτι που θα επιτρέψει στην Ελλάδα να γυρίσει επιτέλους σελίδα».
Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης είχαν βρεθεί σε δύσκολη θέση από την σύγκρουση με το ΔΝΤ, εξαιτίας του ότι το γερμανικό, φινλανδικό και ολλανδικό κοινοβούλιο επιμένουν στην συμμετοχή του ΔΝΤ ως όρο για την στήριξη της ελληνικής διάσωσης.
Η συμμετοχή του ΔΝΤ αντιμετωπίζεται από τις χώρες αυτές ως απαραίτητος όρος για την διασφάλιση της οικονομικής αυστηρότητας του προγράμματος. Ο Αλεξάντερ Στουμπ, ο Φινλανδός υπουργός Οικονομικών, επανέλαβε στην κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση της Δευτέρας ότι «για να είμαστε ειλικρινείς, για μια χώρα όπως η Φινλανδία θα ήταν πολύ δύσκολο να προχωρήσει χωρίς την συμμετοχή του ΔΝΤ». Αναγνώρισε πως «όλοι μας έχουμε δουλειά να κάνουμε» για να διασφαλιστεί ότι θα προχωρήσει η συμφωνία.
Αξιωματούχοι της Ε.Ε. έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν θέλουν δύσκολες διαπραγματεύσεις πριν από το δημοψήφισμα για το Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 23 Ιουνίου, κάτι που σημαίνει πως αν δεν υπάρξει συμφωνία αυτό τον μήνα οι συζητήσεις δεν θα συνεχιστούν παρά μόνο λίγο πριν από μια πιθανή ελληνική χρεοκοπία.