Σκάνδαλο διαρκείας με θύμα τους Έλληνες πολίτες θα μπορούσε να χαρακτηριστούν οι «φουσκωμένες» δαπάνες φαρμάκου που πληρώνουμε επί χρόνια.
Αστρονομικά είναι τα ποσά της δημόσιας και ιδιωτικής φαρμακευτικής δαπάνης όπως αποτυπώνονται στα επίσημα στοιχεία. Από το 2009 έως και το 2016 έχουν δαπανηθεί για φάρμακα περί τα 45 δισ. ευρώ στη χώρα μας.
Αν και τα χρόνια της κρίσης η συνολική δαπάνη έχει συρρικνωθεί, στελέχη από τον χώρο του φαρμάκου αλλά και της πανεπιστημιακής κοινότητας, επισημαίνουν ότι ακόμη και σήμερα το «πάρτι» συνεχίζεται, αποδίδοντας το πρόβλημα στον τρόπο τιμολόγησης των φαρμάκων.
Άλλωστε τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: από τη «ξέφρενη πορεία» του 2009, με τις πωλήσεις των φαρμάκων (σε αξίες) στη χώρα μας να αγγίζει τα 9 δισ. ευρώ, η συνολική φαρμακευτική δαπάνη το 2015 «έπεσε» στα 5,6 δισ. καταγράφοντας πτώση κατά 34%! Η μείωση αυτή δεν συνοδεύτηκε και από αντίστοιχη μείωση των πωλήσεων φαρμάκων σε συσκευασίες.
Ειδικότερα, το 2009 «καταναλώσαμε» 562 εκατ. κουτιά φάρμακα έναντι 502 εκατ. κουτιών πέρυσι, καταγράφοντας μείωση μόλις κατά 10,7%, γεγονός που εξηγείται από τις σημαντικές μειώσεις που σημειώθηκαν στις τιμές των φαρμάκων. Αυτό σημαίνει ότι η δαπάνη περιορίστηκε χωρίς να «κοπούν» φάρμακα απαραίτητα για τους πολίτες.
Από το 2013 μέχρι και σήμερα, η συνολική φαρμακευτική δαπάνη φαίνεται να εμφανίζει σταθεροποιητικές τάσεις και να έχει «κλειδώσει» περίπου στα 5,6 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, η πορεία της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης στη χώρα μας διαμορφώθηκε το 2010 σε 7,3 δισ. ευρώ (521 εκατ. συσκευασίες), το 2011 σε 6,7 δισ. ευρώ (512 εκατ. συσκευασίες), το 2012 σε 5,9 δισ. ευρώ (479 εκατ. συσκευασίες), το 2013 σε 5,6 δισ. ευρώ (485 συσκευασίες) και το 2014 σε 5,6 δισ. ευρώ (502 συσκευασίες).
Μάλιστα ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας Παύλος Πολάκης με αφορμή την υπόθεση Novartis αποκάλυψε ότι ο τρόπος με τον οποίο τιμολογούνταν τα φάρμακα ήταν διαμορφωμένος ώστε να προφυλάσσει συγκεκριμένες εταιρείες.
Εκτίμησε μάλιστα ότι τα σχετικά ποσά όσον αφορά τη Novartis φτάνουν ως τα 4,5 δισ. ευρώ, τα τελευταία 6 με 7 χρόνια. Ο κ. Πολάκης υποστήριξε ότι πρόκειται για «τεράστιο στημένο παιγνίδι» εξηγώντας ότι οι τιμές του φαρμάκου στην Ελλάδα δεν αφορούν μόνο τη χώρα μας, καθώς η Ελλάδα αποτελεί χώρα αναφοράς για άλλες χώρες.
«Μία τιμή εδώ έχει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα για την κερδοφορία των επιχειρήσεων σε άλλες χώρες. Το συμφέρον μία εταιρείας είναι να έχει υψηλή τιμή στην Ελλάδα», ανέφερε χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με τον ίδιο, πολύ ακριβές θεραπείες, που στην Ελλάδα αποκτήθηκαν έναντι 70.000 ευρώ, σε άλλες χώρες τις τιμολόγησαν με μόλις 20.000 ευρώ και προανήγγειλε αλλαγές στο σύστημα τιμολόγησης.
Σημειώνεται ότι για την υπόθεση της Novartis, ο οικονομικός Εισαγγελέας Παναγιώτης Αθανασίου διέταξε έρευνα για φοροδιαφυγή και ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Η εντολή εκτείνεται σε βάθος δεκαετίας, διάστημα για το οποίο θα ανοίξουν τραπεζικοί λογαριασμοί καθώς πολλά από τα στελέχη της εταιρείας εμφανίζονται σε λίστες μεγαλοκαταθετών.
Παράλληλα σε εξέλιξη είναι εντολή από την Εισαγγελία Διαφθοράς για τις καταγγελίες περί χρηματισμού 4.500 γιατρών αλλά και κρατικών λειτουργών ώστε να προωθούν φάρμακα της Novartis.
Οι εισαγγελείς από τα μέσα Δεκεμβρίου έχουν ξεκινήσει μεγάλη έρευνα μετά τα στοιχεία για δωροδοκίες κρατικών λειτουργών και γιατρών που είδαν το φως της δημοσιότητας, με αφορμή διετή έρευνα που διεξάγεται από τις αμερικανικές αρχές για τον κολοσσό και τις μεθόδους που φέρεται να χρησιμοποιούσε για να επικρατήσει στην αγορά.
Στα 5.603 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε η συνολική αγορά φαρμάκου με βάση τα επίσημα στοιχεία του ΕΟΦ το 2015, έναντι 5.638 εκατ. ευρώ το 2014 ενώ τα ίδια ποσά αναμένονται και για το 2016, καθώς «κλειδωμένη»στα 2 δισ. παραμένει η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΦ για τις πωλήσεις φαρμάκων το 2015 στη χώρα μας, προκύπτει ότι το 2015, πωλήθηκαν σε νοσοκομεία και φαρμακεία 502.235.460 συσκευασίες φαρμάκων έναντι 497.729.656 το 2014.
Η αξία των φαρμάκων και λοιπών σκευασμάτων που φέρουν τη σήμανση του ΕΟΦ και διακινήθηκαν μέσα από τα ιδιωτικά φαρμακεία και τις φαρμακαποθήκες διαμορφώθηκε πέρυσι στα 4.119.448.188 ευρώ έναντι 4.234.103.057 ευρώ το 2014. Η πτώση που καταγράφεται ανάμεσα στις 2 χρονιές είναι της τάξης του 2,78%.
Όσον αφορά στα φάρμακα που διακινήθηκαν πέρυσι από τα νοσοκομεία αλλά και ευρύτερα εκείνα τα οποία βγαίνουν στην αγορά μόνο με νοσοκομειακή τιμή, ήταν αξίας 1,484.185.203 ευρώ έναντι 1.404.155.330 ευρώ το 2014. Δηλαδή καταγράφεται αύξηση κατά 5,39%, γεγονός που αποδίδεται στα ακριβά φάρμακα που χορηγούνται στα νοσοκομεία για σοβαρές παθήσεις.
Όσον αφορά στις συσκευασίες που διακινήθηκαν συνολικά στα ιδιωτικά φαρμακεία και τις φαρμακαποθήκες, το 2015 πωλήθηκαν 424.288.315 σκευάσματα έναντι 417.670.196, καταγράφοντας αύξηση κατά 1,56%. Αντίστοιχα, τα σκευάσματα που διακινήθηκαν στα νοσοκομεία και γενικότερα εκείνα τα οποία καταγράφονται με βάση τη νοσοκομειακή τιμή είχαν όγκο 77.947.145 τεμαχίων έναντι 80.059.460 τεμαχίων το 2014, καταγράφοντας μείωση κατά 2,71%.
Αναφορικά με τις παράλληλες εξαγωγές, το 2015 αυξήθηκαν κατά 30,95% όσον αφορά στην αξία τους, η οποία προσδιορίζεται στα 401,6 εκατ. ευρώ έναντι 306,7 εκατ. ευρώ το 2014. Η αύξηση αυτή αποδίδεται στην εκρηκτική αύξηση του όγκου σε ποσοστό άνω του 90% καθώς σύμφωνα με τον ΕΟΦ, πέρυσι οι φαρμακαποθήκες εξήγαγαν 19.126.566 συσκευασίες φαρμάκων, έναντι 10.059.249 συσκευασίες το 2014.