Αρκετοί καταναλωτές αναζητούν ευκαιρίες και προσφορές της τελευταίας στιγμής για τις διακοπές τους ή για ολιγοήμερες αποδράσεις εντός ή εκτός Ελλάδος. Ολοένα και περισσότεροι Ευρωπαίοι καταναλωτές "κλείνουν" τις διακοπές τους ηλεκτρονικά, με ένα απλό "κλικ". Ωστόσο, μια φαινομενικά πολύ συμφέρουσα προσφορά, δεν αποδεικνύεται πάντα καλή αγορά. Οι κίνδυνοι κρύβονται άλλοτε στα ψιλά γράμματα και άλλοτε σε ασαφείς ή παραπλανητικούς όρους. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας εφιστά την προσοχή των χρηστών του διαδικτύου, οι οποίοι θα επιλέξουν να "κλείσουν" ηλεκτρονικά τις διακοπές τους.
Είναι η αρχικά εμφανιζόμενη τιμή η τελική;
Το 2015, ποσοστό 19% των καταναλωτών που επικοινώνησαν με το Δίκτυο Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτή, ζήτησαν συμβουλές και βοήθεια για θέματα που αφορούσαν τις διακοπές τους. Με αφορμή το γεγονός ότι, σε απόλυτους αριθμούς, από τις 23.102 αναφορές Ευρωπαίων καταναλωτών που υποβλήθηκαν στο Δίκτυο για θέματα που είχαν να κάνουν με τις διακοπές τους, οι 10.286 αφορούσαν ηλεκτρονικές κρατήσεις, το Δίκτυο Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτή αποφάσισε να πραγματοποιήσει έρευνα με αντικείμενο αν η αρχικά αναγραφόμενη τιμή για αεροπορικά εισιτήρια, ξενοδοχεία, ενοικιάσεις αυτοκινήτων, χρονομεριστικά μερίδια ή άλλες σχετικές υπηρεσίες αντιστοιχούσε στην τιμή που τελικά πλήρωνε ο καταναλωτής.
Η έρευνα με θέμα “Ηλεκτρονική κράτηση διακοπών: Είναι η αρχικά εμφανιζόμενη τιμή η τελική;”:
- Έλαβε υπόψη δείγμα 539 διασυνοριακών καταναλωτικών διαφορών που υποβλήθηκαν στο Δίκτυο Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτή,
- Έκανε συντονισμένο έλεγχο, μέσω εικονικών κρατήσεων, σε 352 ιστοτόπους σύγκρισης τιμών και ταξιδιωτικών κρατήσεων σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
- Αξιοποίησε 513 απαντήσεις ευρωπαίων καταναλωτών σε σχετικό ερωτηματολόγιο.
Τι προκύπτει από την έρευνα του Δικτύου των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτή, σχετικά με την αύξηση τιμής κατά τη διαδικτυακή κράτηση διακοπών;
Διαπιστώθηκε ότι, στις 365 από τις 539 αναφορές καταναλωτών που εξετάσθηκαν, δηλαδή περίπου στο 70% αυτών, η τελική τιμή δεν αντιστοιχούσε στην αρχικά προσφερόμενη. Η πλειοψηφία των περιπτώσεων αφορούσε ηλεκτρονική κράτηση εισιτηρίων για χαμηλού κόστους αεροπορικές εταιρείες. Ειδικότερα προβλήματα:
- Οι καταναλωτές ανακάλυπταν μετά το τέλος της διαδικασίας κράτησης πρόσθετες επιβαρύνσεις, για τις οποίες δεν είχαν καμία ενημέρωση. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων επρόκειτο για διαχειριστικά τέλη, επιβαρύνσεις λόγω χρήση πιστωτικής κάρτας, επιπλέον χρέωση για υπηρεσίες ηλεκτρονικού check in επιβατών ή για το check in αποσκευών, επιβαρύνσεις λόγω κράτησης συγκεκριμένης θέσης ή λόγω αλλαγής δεδομένων.
- Οι τιμές των προσφορών δεν αντιστοιχούσαν σε καμία διαθέσιμη υπηρεσία, λειτουργούσαν δηλαδή ως “δόλωμα” για τους καταναλωτές.
- Το τελικό κόστος της υπηρεσίας, συμπεριλαμβανομένων των φόρων, υπολογιζόταν κατά τρόπο που δεν ήταν σαφής, απλός και κατανοητός στον καταναλωτή.
- Υπήρχαν παραπλανητικές ανακοινώσεις προς τους καταναλωτές για να σπεύσουν να κάνουν κράτηση, π.χ. τελευταίο φθηνό δωμάτιο στο συγκεκριμένο ξενοδοχείο ή τελευταίο φθηνό δωμάτιο στη συγκεκριμένη περιοχή, χωρίς να διευκρινίζεται ότι η πληροφορία αυτή αφορά μόνο τον συγκεκριμένο ιστότοπο.
Αντίστοιχα ήταν τα ευρήματα και άλλης έρευνας που πραγματοποιήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τη συνεργασία εθνικών αρχών των κρατών μελών για την προστασία του καταναλωτή και την εφαρμογή της καταναλωτικής νομοθεσίας, όπου, σε σύνολο συντονισμένου ελέγχου σε 352 ιστότοπους σύγκρισης τιμών και ταξιδιωτικών κρατήσεων, διαπιστώθηκε σε 237 ιστότοπους, δηλαδή στα 2/3 αυτών που ελέγχθηκαν, διαφορά στην τιμή μεταξύ της αρχικής προσφοράς και της τελικής τιμής την οποία κλήθηκε να πληρώσει ο καταναλωτής.
Δώδεκα πρακτικές συμβουλές προς τους καταναλωτές για το πώς να αποφύγουν δυσάρεστες εκπλήξεις, όταν προβαίνουν σε ηλεκτρονικές κρατήσεις για τις διακοπές τους
✓ Πάρτε το χρόνο σας!
Δεν υπάρχει δυνατότητα δωρεάν ακύρωσης κράτησης ούτε καν αμέσως μετά την ολοκλήρωση αυτής. Για τον λόγο αυτό, να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν καταχωρείτε τα προσωπικά σας στοιχεία και να επιβεβαιώνετε ότι η προσφορά ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στις προσδοκίες σας.
✓ Είστε ευέλικτοι ως προς τις ημερομηνίες των κρατήσεων;
Εάν όχι, δείτε εάν υπάρχει ως προεπιλογή η λειτουργία ευέλικτων ημερομηνιών.
✓ Ποιες επιπρόσθετες υπηρεσίες επιθυμείτε;
Σε περίπτωση που θέλετε να συμπεριλάβετε στην κράτησή σας επιπλέον παροχές, όπως πρωινό, αποσκευή (επιπλέον της χειραποσκευής) ή σημείο παράδοσης οχήματος διαφορετικό της παραλαβής, διευκρινίστε εάν οι παροχές αυτές συμπεριλαμβάνονται στην τιμή δωρεάν ή αν παρέχονται με επιπλέον χρέωση.
√ Ψάξτε να δείτε τί πληρώνετε!
Τα ηλεκτρονικά καταστήματα υποχρεούνται να σας ενημερώνουν αναλυτικά, απλά και κατανοητά τόσο για το ελάχιστο περιεχόμενο της υπηρεσίας που αγοράζετε, όσο και για κάθε πρόσθετη παροχή που μπορείτε να έχετε και με τί κόστος, καθώς και για τους φόρους και τα τέλη που επιβάλλονται.
✓ Ασφάλιση αυτοκινήτου; Μάθετε τι καλύπτει!
Σκεφτείτε και αποφασίστε τι είδους ασφάλιση πραγματικά χρειάζεστε.
Διαβάστε τους Γενικούς Όρους Συναλλαγών προσεκτικά, προτού τους αποδεχθείτε, για να αποφύγετε χρεώσεις για επιπρόσθετες ασφαλιστικές καλύψεις που είτε δεν χρειάζεστε είτε οδηγούν σε ανεπιθύμητες χρεώσεις.
✓ Διαβάστε προσεκτικά!
Υπάρχουν προεπιλεγμένες επιλογές; Η εμπορική αυτή πρακτική είναι παράνομη και απαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Αν διαπιστώσετε κάτι σχετικό, μπορείτε να απευθυνθείτε στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας. Σε περίπτωση που δεν επιθυμείτε να συμπεριλάβετε επιπλέον παροχές στην κράτησή σας, αφαιρέστε αυτή την προεπιλογή, αν υπάρχει.
✓ Πώς να πληρώσετε;
Διασφαλίστε την πληρωμή σας. Να προτιμάτε μεθόδους πληρωμής που μπορούν να ανακληθούν, μέσω αμφισβήτησης συναλλαγής με την τράπεζά σας (ιδίως χρεωστική ή πιστωτική κάρτα, κατά προτίμηση προπληρωμένη για ακόμη μεγαλύτερη ασφάλεια). Να αποφεύγετε τις μεταφορές χρημάτων με εντολή πληρωμής, με μεταφορά μετρητών ή, ακόμη, και με τραπεζικό έμβασμα, πολύ περισσότερο όταν δεν υπάρχουν στην ιστοσελίδα πλήρη στοιχεία επικοινωνίας με την εταιρεία.
✓ Κρατήστε αποδεικτικά στοιχεία!
Σε περίπτωση αμφισβήτησης, τα στιγμιότυπα οθόνης (screenshots) αποδεικνύουν ότι οι αξιώσεις σας είναι βάσιμες!
Προτού πατήσετε την επιλογή "Κάνε κράτηση τώρα", έλεγξε τα εμφανιζόμενα δεδομένα με ιδιαίτερη προσοχή: Διαβάστε όλα τα στοιχεία από αριστερά προς τα δεξιά, από την αρχή μέχρι το τέλος μήπως έχουν γίνει λάθη. Ακόμη και αμέσως μετά την κράτηση, η αλλαγή στοιχείων πιθανότατα συνεπάγεται επιβάρυνση.
Να θυμάστε ότι η κράτησή σας είναι συνήθως δεσμευτική, ακόμη κι αν δεν χρειάζεται να εισαγάγετε πιστωτική κάρτα ή στοιχεία τραπεζικού λογαριασμού πριν πατήσετε την επιλογή "Κάνε κράτηση τώρα".
✓ Δυνατότητα επιλογής!
Εάν η τιμή που εμφανίζεται αμέσως πριν από την επιλογή "Κάνε κράτηση τώρα" είναι υψηλότερη από την αρχικά αναφερόμενη (π.χ. λόγω χρέωσης της υπηρεσίας κράτησης), μπορείτε είτε να την αποδεχθείτε και να προχωρήσετε στην κράτηση είτε να μην ολοκληρώσετε την συναλλαγή.
✓ Ελέγξτε την ηλεκτρονική σας αλληλογραφία!
Επιβεβαιώσεις κράτησης ή σημαντικές πληροφορίες θα αποσταλούν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από τον προμηθευτή, γι' αυτό έλεγξτε την αλληλογραφία σας. Έχετε υπόψη ότι τέτοιους είδους μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ενδέχεται μερικές φορές να μεταφέρονται αυτόματα στην “Ανεπιθύμητη αλληλογραφία”.
- Είναι χρήσιμο να διασταυρώσετε πριν από την κράτηση:
- Αν το ηλεκτρονικό κατάστημα αποδέχεται την εξωδικαστική επίλυση της διαφοράς που ενδέχεται να προκύψει από τη συναλλαγή, με τη διαμεσολάβηση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καταναλωτή Ελλάδας, αν η συναλλαγή είναι διασυνοριακή και εντός Ε.Ε. (συμπεριλαμβανομένων της Νορβηγίας και της Ισλανδίας), ή από τον Συνήγορο του Καταναλωτή ή άλλο πιστοποιημένο φορέα διαμεσολάβησης.
- Σε κάθε περίπτωση, αναζητήστε αν υπάρχει στον ιστότοπο η παραπομπή στην πλατφόρμα της ηλεκτρονικής επίλυσης των διαφορών (πλατφόρμα ΗΕΔ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως αυτός οφείλει σύμφωνα με την ενωσιακή νομοθεσία.
Είναι καλό να γνωρίζετε ότι:
Το Δίκτυο Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτή (ECC-Net) αποτελείται σήμερα από τριάντα κράτη - μέλη. Αποστολή μας είναι να ενημερώνουμε τους καταναλωτές, σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους και να τους παρέχουμε σχετική βοήθεια στα 28 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Ισλανδία και τη Νορβηγία και να τους βοηθούμε σε περίπτωση διασυνοριακών διαφορών που προκύπτουν από συναλλαγές με προμηθευτή εγκατεστημένο σε άλλο κράτος – μέλος της Ε.Ε., την Ισλανδία ή τη Νορβηγία.