Η ΕΣΕΕ απέστειλε υπόμνημα στο οικονομικό επιτελείο, καθώς και στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων και τη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής αναφορικά με το πολυνομοσχέδιο που προωθείται προς ψήφιση στη Βουλή την πρώτη εβδομάδα του Μαΐου για μέγιστη άντληση εσόδων μέσω παλαιών, νέων αλλά και εκτάκτων φόρων.
Σύμφωνα με αυτό νέοι φόροι επιβάλλονται σε κατόχους ΙΧ, σκαφών και πισινών, ενώ επιβαρύνσεις με συντελεστές της τάξεως 3% έως 6% επιβάλλονται σε ξενοδοχεία, μπαρ, εστιατόρια και εμπορικές επιχειρήσεις που λειτουργούν σε 23 νησιά κυρίως με μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ. Το προσχέδιο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής προβλέπει ποινικές διώξεις, αλλά και νέες ρυθμίσεις για όσους έχουν υποπέσει σε παρατυπίες, με επαναφορά του μέτρου του διοικητικού συμβιβασμού για ξεχασμένες καταθέσεις και δηλώσεις εισοδημάτων προηγούμενων ετών.
Το ΙΝ.ΕΜ.Υ. της ΕΣΕΕ, προσπαθώντας να αποτιμήσει την αντίκτυπο των προωθούμενων μέτρων προβαίνει σε μία πρώτη αξιολόγηση των υπό θέσπιση παρεμβάσεων, εστιάζοντας στα θετικά αλλά και στα αρνητικά σημεία.
Τα «Θετικά» μέτρα του επικείμενου Πολυνομοσχεδίου:
• Η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών των επιχειρήσεων με τις υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων με ορίζοντα εφαρμογής του μέτρου από το 2016 και μετά, συνιστά μία πρωτοβουλία, η αναγκαιότητα της οποίας είχε πολλάκις επισημανθεί στο παρελθόν από την ΕΣΕΕ.
• Η πρόβλεψη περαίωσης πληθώρας φορολογικών υποθέσεων που εκκρεμούν στα δικαστήρια, με σημαντική μείωση των επιβαλλόμενων προσαυξήσεων και προστίμων που θα προσεγγίζει ακόμη και το 50%, συνιστά μία πρωτοβουλία που κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.
• Η χρήση λογισμικού ηλεκτρονικής παρακολούθησης των συναλλαγών, ειδικά σχεδιασμένου για τον εντοπισμό φαινομένων φοροδιαφυγής και μη καταβολής ΦΠΑ προς το Δημόσιο, εκτιμάται πως θα βελτιώσει την αποδοτικότητα των φοροεισπρακτικών μηχανισμών και θα αναδιανείμει με δικαιότερο τρόπο τα φορολογικά βάρη, αναλόγως της φοροδοτικής ικανότητας των υπόχρεων.
• Η ταχύτερη και αποτελεσματικότερη διεκπεραίωση υποθέσεων μέσω της ηλεκτρονικής διασταύρωσης των δηλωθέντων εισοδημάτων των φορολογουμένων, θα πρέπει να επεκταθεί στην πλειονότητα των ελέγχων που διενεργούνται στη συνολική περιουσιακή κατάσταση των υπόχρεων.
• Η ΕΣΕΕ επικροτεί την πρωτοβουλία και την ειλικρινή πρόθεση της διοίκησης του Υπουργείου Οικονομικών, αναφορικά με την λήψη δραστικών μέτρων που αποσκοπούν στην πάταξη φαινομένων λαθρεμπορίου στα καύσιμα, στα ποτά και στα καπνικά προϊόντα.
• Η νομιμοποίηση αδήλωτων καταθέσεων εσωτερικού-εξωτερικού, μέσω της επιβολής φορολογικού συντελεστή που θα κυμαίνεται μεταξύ 15%-20% για εκείνους που εθελοντικά θα προβούν στη δήλωσή τους, εκτιμάται πως θα επιμερίσει με δικαιότερο τρόπο το φορολογικό βάρος μεταξύ των πολιτών
• Η επιβράβευση των συνεπών φορολογουμένων, οι οποίοι παρά τις αντιξοότητες της κρίσης εκπλήρωσαν στο ακέραιο τις φορολογικές τους υποχρεώσεις, ικανοποιεί ένα πάγιο και διαρκές αίτημα της ΕΣΕΕ. Πιο συγκεκριμένα, η Κυβέρνηση προσανατολίζεται στην παροχή έκπτωσης στο φόρο εισοδήματος της τάξεως του 5% - 10% σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησής του, μία πράξη, καθυστερημένης έστω αναγνώρισης των θυσιών χιλιάδων συμπολιτών μας.
Τα «Αρνητικά» μέτρα του επικείμενου Πολυνομοσχεδίου - Παραλήψεις:
• Παρά τις ενστάσεις που επανειλημμένως είχε διατυπώσει στο παρελθόν η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, αναφορικά με τη χρησιμότητα των τεκμηρίων διαβίωσης και την ανάγκη άμεσης κατάργησής τους, τελικά οι σχετικές παραινέσεις δεν εισακούστηκαν από τους αρμόδιους φορείς. Μάλιστα, η αυστηροποίηση των σχετικών προβλέψεων επιτείνει τη δημιουργία στρεβλώσεων και τον καταλογισμό μη πραγματοποιηθέντων εισοδημάτων σε φυσικά πρόσωπα, με συνέπεια την αδικαιολόγητη και υπέρμετρη επιβάρυνση των φορολογουμένων.
• Αδιαμφισβήτητα, η επίλυση δομικών προβλημάτων που σχετίζονται με τον υφιστάμενο μηχανισμό βεβαίωσης και είσπραξης του ΦΠΑ, εκτιμάται πως θα συνεισφέρει στην άρση του τέλματος στο οποίο έχει περιέλθει η αγορά. Παρόλα αυτά, παραμένει ανικανοποίητο ένα ζωτικής σημασίας, για την επιβίωση χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αίτημα που συνοψίζεται στη διεύρυνση του αριθμού των δικαιούχων εξαίρεσης από το καθεστώς ΦΠΑ. Πιο συγκεκριμένα, το υφιστάμενο ετήσιο επίπεδο τζίρου των 10.000 ευρώ, μέχρι το οποίο οι επιτηδευματίες έχουν τη δυνατότητα απαλλαγής από το καθεστώς ΦΠΑ, κρίνεται ως ανεπαρκές, καθώς δεν αποτυπώνει την πραγματικά επικρατούσα κατάσταση και τις αδιαμφισβήτητες ανάγκες του επιχειρηματικού κόσμου. Η διεύρυνση του ισχύοντος ποσού σε ένα επίπεδο ίσο ή μεγαλύτερο των 20.000 ευρώ, θα αποτελέσει μία πραγματική οικονομική «ανάσα» στην ασθμαίνουσα αγορά, καταργώντας σειρά περιττών εξόδων και γραφειοκρατικών εμποδίων.
• Το εν ενεργεία ποινολόγιο της εφορίας διακρίνεται για τις ιδιαίτερα αυστηρές διατάξεις του απέναντι στους υπόχρεους, σε μία περίοδο όπου η δραματική συρρίκνωση της αγοραστική δύναμης των καταναλωτών επηρεάζει άμεσα και επί τα χείρω τον τζίρο των επιχειρήσεων. Ως εκ τούτου, η ελαστικοποίηση των προβλεπόμενων προστίμων, για εκείνους τους επιτηδευματίες που από αποδεδειγμένη αδυναμία ή από αμέλεια και όχι από δόλο δεν κατόρθωσαν να ανταποκριθούν στις φορολογικές τους υποχρεώσεις, πρέπει να αποτελέσει βασικό στόχο των ιθυνόντων.
• Η επαναφορά ή επιβολή νέων έκτακτων εισπρακτικού περιεχομένου μέτρων (έκτακτη εισφορά), όπως επίσης η διατήρηση της ισχύος του ΕΝΦΙΑ και κατά τη διάρκεια του τρέχοντος οικονομικού έτους, αποτελούν επιλογές που διακρίνονται για τον οπισθοδρομικό τους χαρακτήρα και οι οποίες αν τελικώς προκριθούν, αναιρούν το μεταρρυθμιστικό πνεύμα των κυβερνητικών σχεδιασμών σε φορολογικού περιεχομένου ζητήματα.
Τα προτεινόμενα σχέδια για τα νέα φορολογικά μέτρα
1. Χρήση πλαστικού χρήματος: Προκειμένου το συγκεκριμένο μέτρο να καταστεί αποτελεσματικό θα πρέπει να συνοδεύεται από την παροχή δελεαστικών κινήτρων προς το καταναλωτικό κοινό. Πιο συγκεκριμένα έχουν τεθεί επί τάπητος τα παρακάτω σενάρια:
• Επιστροφή μετρητών: θα προβλέπεται επιστροφή μετρητών ως ποσοστού επί της αξίας των πραγματοποιηθεισών συναλλαγών με κάρτα. Η πίστωση του λογαριασμού των καταναλωτών θα γίνεται σε τακτική βάση.
• Λοταρία: κάθε αγορά με κάρτα θα ισοδυναμεί με έναν λαχνό συμμετοχής, ο οποίος θα συμμετέχει στη διαδικασία κλήρωσης που θα λαμβάνει χώρα πιθανόν δύο φορές/μήνα.
• Αφορολόγητο όριο: η πραγματοποίηση όσο το δυνατόν περισσότερων αγορών θα συντελεί στο «χτίσιμο» όλο και μεγαλύτερου αφορολόγητου ορίου, με τα πλεονεκτήματα μίας τέτοιας πρόβλεψης να αποτυπώνονται στη μείωση του φόρου εισοδήματος και της υποχρέωσης συγκέντρωσης αποδείξεων από πλευράς των φορολογουμένων.
Παρόλα αυτά, οι απαιτήσεις για την επιτυχή εφαρμογή ενός τόσο φιλόδοξου εγχειρήματος είναι ιδιαίτερα υψηλές, καθώς θα πρέπει να εγκατασταθούν τουλάχιστον 100.000 τερματικά (POS) μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Εξετάζεται το ενδεχόμενο κάλυψης του κόστους της εγκατάστασης των συγκεκριμένων μηχανημάτων να προέλθει από ευρωπαϊκά κονδύλια (πόροι ΕΣΠΑ).
2. Τέλος διαμονής σε ξενοδοχεία
• Το πρώτο από τα δύο σενάρια που επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο προβλέπει την επιβολή τέλους που θα κυμαίνεται από 1 έως και 5 ευρώ και θα επιβάλλεται κατά τη διαμονή σε ξενοδοχειακές μονάδες άνω των 3 αστέρων. Σε αυτή την περίπτωση, η επιβάρυνση θα αφορά στο σύνολο των ξενοδοχείων της Επικράτειας και όχι μόνο εκείνα των νησιών, ενώ το τέλος θα επιβάλλεται για περίοδο έξι μηνών (Απρίλιος - Σεπτέμβριος).
• Το δεύτερο σενάριο προβλέπει επίσης τέλος διαμονής κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, το οποίο θα ξεκινά από 3% και θα φθάνει έως το 5% για ξενοδοχεία πέντε αστέρων και 6% για υπερπολυτελείας, με το εν λόγω σχέδιο να εφαρμόζεται στο σύνολο της νησιωτικής και τουριστικής Ελλάδας.
• Σε 23 νησιά με πληθυσμό άνω των 3.100 κατοίκων, που σήμερα εφαρμόζεται χαμηλός συντελεστής ΦΠΑ σε Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Βόρειες Σποράδες κ.α. εξετάζονται σενάρια επιβολής φόρου 6% επί των συναλλαγών σε Κοσμηματοπωλεία και εμπορικά καταστήματα ένδυσης-υπόδησης. Σε εστιατόρια, μπαρ, νυχτερινά κέντρα και λοιπά καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος η αντίστοιχη πρόβλεψη θα είναι της τάξεως του 3%.
3. Εισφορά αλληλεγγύης: Το οικονομικό επιτελείο απεργάζεται σενάρια αύξησης της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης για τους έχοντες εισοδήματα άνω των 50.000 ευρώ. Σήμερα για καθαρό εισόδημα από 50.001 έως και 100.000 ευρώ, η έκτακτη εισφορά υπολογίζεται με συντελεστή 2,1%, ενώ για συνολικό καθαρό εισόδημα από 100.001 ευρώ και άνω, η ειδική εισφορά επιβάλλεται με συντελεστή 2,8%. Με την πιθανολογούμενη αύξηση των συντελεστών κατά 50%, η ειδική εισφορά θα επιβάλλεται με συντελεστές 3,15% και 4,2% αντίστοιχα.
4. ΕΝΦΙΑ: Εξετάζεται η διατήρηση του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων και το 2015, ενώ υπάρχουν σκέψεις μεσοσταθμικής μείωσης του φόρου κατά 10%, δεδομένου ότι θα υπολογισθεί με βάση τις νέες αναπροσαρμοσμένες αντικειμενικές αξίες. Στην περίπτωση αυτή, τα έσοδα του Δημοσίου θα ανέλθουν περίπου στα 2,4 δις ευρώ από 2,65 δις ευρώ. Πρέπει να σημειωθεί πως ο ΕΝΦΙΑ του 2014 καταβλήθηκε σε έξι δόσεις, με την πρώτη δόση να πληρώνεται στα τέλη Σεπτεμβρίου και την τελευταία στα τέλη Φεβρουαρίου.