Οι ημιαγωγοί και η συνολική διαδικασία παραγωγής τους αναδεικνύονται τα τελευταία χρόνια ως ένας από τους βασικούς πυλώνες της σύγχρονης ηλεκτρονικής βιομηχανίας, καθώς τροφοδοτούν όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας: Από τα smartphones έως τα αυτόνομα αυτοκίνητα, μέχρι και τις πιο καινούργιες εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, σχεδόν το σύνολο των μικρών και μεγαλύτερων ηλεκτρονικών συσκευών αποτελούνται από ημιαγωγούς και η ομαλή λειτουργία τους εξαρτάται από αυτούς.
Το μέλλον μας, κατά τους ειδικούς επιστήμονες, οδεύει προς αυτή την κατεύθυνση, της ολοκληρωτικής συνεισφοράς των μικροτσίπ στις ηλεκτρικές συσκευές.
Ήδη σήμερα, σχεδόν όλες οι συσκευές, μικρές και μεγάλες, συλλέγουν και επεξεργάζονται δεδομένα για να παρέχουν υπηρεσίες στους χρήστες τους. Η επεξεργασία αυτή συνήθως απαιτεί πολλαπλά μικροτσίπ, το καθένα εξειδικευμένο σε διαφορετικούς διεργασίες.
Σύμφωνα με το Semiconductor Industry Association, το 2021 η παγκόσμια αγορά μικροτσίπ ήταν 550 δις δολάρια το 2021 και αναμένεται να φτάσει το 1 τρις δολάρια το 2030.
Κύριοι κλάδοι ζήτησης μικροτσίπ είναι οι επικοινωνίες, συμπεριλαμβανομένων των φορητών συσκευών και των δικτυακών υποδομών (32%), οι υπολογιστικές υποδομές (31%), τα ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης (12%), η βιομηχανία (12%) και η αυτοκινητοβιομηχανία (12%).
Μάλιστα, ο ρυθμός ανάπτυξης είναι υψηλός σε τομείς που στο παρελθόν κυριαρχούσαν οι αναλογικές και μηχανολογικές τεχνολογίες, όπως οι κλάδοι της αυτοκινητοβιομηχανίας και της βιομηχανικής παραγωγής.
Την ώρα που η έλλειψη των προηγούμενων μηνών έχει βάλει την Ευρώπη σε τροχιά περαιτέρω ανάπτυξης της συγκεκριμένης βιομηχανίας, φαίνεται πως και στην Ελλάδα γίνονται πλέον βήματα, με πληροφορίες του BusinessNews.gr να θέλουν το Υπουργείο Ανάπτυξης να ενεργοποιεί άμεσα μηχανισμούς για χρηματοδότηση επενδύσεων και επιχειρήσεων.
Κατά όσα εμφανίζονται, εξάλλου, σε πρόσφατη έρευνα του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδας – ΣΕΠΕ, με ένα μερίδιο στην παγκόσμια παραγωγή ημιαγωγών που υπολείπεται του 10% και με τον διεθνή ανταγωνισμό να εντείνεται, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρεί να επιταχύνει τον επενδυτικό βηματισμό της στον κρίσιμο τομέα των μικροτσίπ.
Βασικό εργαλείο της Ένωσης για την επίτευξη αυτού του στόχου αποτελεί η “ευρωπαϊκή πράξη για τα μικροκυκλώματα”: ρόκειται για το λεγόμενο “Chips Act”, που έχει ήδη συμφωνηθεί μεταξύ Κοινοβουλίου και Συμβουλίου, αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για τις επενδύσεις στον τομέα των μικροτσίπ στην Ευρώπη.
Κατά τον κ. Μανώλη Ζερβάκη, Πρόεδρο της Ένωσης Ελληνικών Εταιρειών Αναδυόμενων Τεχνολογιών (ΗΕΤΙΑ) «η αγορά των ημιαγωγών θα γνωρίσει σημαντική ανάπτυξη μέχρι το τέλος της δεκαετίας, ενώ η Ευρώπη έχει δεσμευτεί να επενδύσει πάνω από 40 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτή η συγκυρία αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την Ελλάδα ώστε με κατάλληλες επενδύσεις και προγράμματα να αναπτυχθεί το τοπικό οικοσύστημα ημιαγωγών με σημαντικά οφέλη για την οικονομία και την συνολική ανάπτυξη της χώρας».
O κ. Μανώλης Ζερβάκης
Όπως, προσθέτει, ο ίδιος εξάλλου, «η αγορά των ημιαγωγών εκτιμάται σήμερα στα εκατοντάδες δισεκατομύρια και αναμένεται ότι θα φτάσει στο 1 τρισεκατομμύριο μέχρι το 2030. Οι κύριες αγορές που οδηγούν αυτή την μεγάλη αύξηση είναι η αυτοκινητοβιομηχανία και το διαδίκτυο των πραγμάτων».
Για την εξέλιξη του κλάδου τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας μιλούν διακεκριμένα στελέχη της εν λόγω βιομηχανίας σε Ελλάδα και εξωτερικό.
«Η ανάπτυξη μιας χώρας στον χώρο τον μικροτσίπ είναι μια διαδικασία που απαιτεί πολλά χρόνια, σημαντικές οικονομικές επενδύσεις και σταθερότητα. Πιστεύω πως τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα βαδίζει σε έναν δρόμο ανάπτυξης και σταθερότητας. Ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπάρχουν ευκαιρίες να επωφεληθεί από το Ευρωπαϊκό Chip's Act, το οποίο θα μπορούσε να συνδράμει κυρίως στον χώρο της τεχνογνωσίας και του διαμερισμού της εργασίας, ώστε αρχικά να μην χρειάζεται να φτιάχνει η ίδια τα πάντα. Το ανθρώπινο δυναμικό που υπάρχει στην Ελλάδα είναι πολύ καλό, και αυτό είναι κάτι το οποίο αν εκμεταλευθούμε σωστά μαζί με τις υπάρχουσες συγκυρίες θα έχουμε πολύ καλές προοπτικές σε αυτό τον χώρο.
Πιστεύω πως η Ελλάδα έχει κάνει κάποια καλά βήματα τα τελευταία χρόνια, κυρίως στον χώρο του design. Οι περισσότερες Ελληνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο, παρότι δουλεύουν σε μικρά κομμάτια ενός σύγχρονου μικροτσίπ, αυξάνουν το αποτύπωμά τους στο τελικό προϊόν» τονίζει ο μηχανικός και chief architect της Nvidia, Χρόνης Ξεκαλάκης.
Ο κ. Χρόνης Ξεκαλάκης
Από την πλευρά του, ο Χαράλαμπος Μπακολιάς, Director and General Manager της Ansys Hellas μιλά για την παρουσία της Mytilineos στον κλάδο των μικροτσίπ που εντάχθηκε στο Critical Raw Materials Act: «Δυνητικά αξιόλογη συμμετοχή της χώρας στην αλυσίδα αξίας των μικροτσίπ, αποτελεί η ένταξη της επιχείρησης «MYTILINEOS – Energy & Metals» στο Critical Raw Materials Act, για την αντιμετώπιση ελλείψεων σε γάλλιο και γερμάνιο, πρώτες ύλες τις οποία η ΕΕ εισάγει σε κυρίως από την Κίνα (σε ποσοστά 45% και 70% αντίστοιχα). Η ένταξη αυτή επήλθε μετά από πρωτοβουλία της ΕΕ η οποία, σύμφωνα με τη Financial Times, σε κατάσταση πανικού μετά την ανακοίνωση από την Κίνα του περιορισμού των εξαγωγών της, προσπαθούσε να εντοπίσει προμηθευτές αλουμινίου με δυνατότητες παραγωγής γαλλίου και γερμανίου. Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί, και ενδεικτικό του τεκταινόμενου παγκοσμίου «Πολέμου των Τσιπ», ότι ο περιορισμός των εξαγωγών της Κίνας επήλθε μετά την απόφαση της Ολλανδίας και της Ιαπωνίας να περιορίσουν τις πωλήσεις προς την Κίνα εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας για την παραγωγή μικροτσίπ».
O κ. Χαράλαμπος Μπακολιάς
Την ίδια στιγμή, ο κ. Ξεκαλάκης αναφέρεται στη δυσκολία κατασκευής ενός μικροτσίπ: «Ένα σύγχρονο μικροτσίπ απαρτίζεται από μερικές δεκάδες δισεκατομμύρια τρανσίστορς, τα οποία είναι η δομική μονάδα που χρησιμοποιούμε για την παραγωγή τους. Για να κατασκευαστεί ένα τέτοιο μικροτσίπ, συνήθως θέλει 2 με 4 χρόνια έρευνας και ανάπτυξης από ομάδες που απαρτιζονται απο εκατοντάδες εξειδικευμένους μηχανικούς. Όταν το τελικό design είναι έτοιμο, ένα σύγχρονο εργοστάσιο μπορεί να κατασκευάσει μερικές δεκάδες εκατομμύρια μικροτσίπ κάθε μέρα».
Από την πλευρά του ο Γιώργος Σιδηρόπουλος, Senior Director της εταιρείας Αpplied Materials, τονίζει ότι η κατασκευή ενός ολοκληρωμένου κυκλώματος απαιτεί 1700 διαφορετικά βήματα επεξεργασίας της πλάκας πυριτίου που πραγματοποιούνται σε κάτι περισσότερο από δύο μήνες στα εργοστάσια κατασκευής ολοκληρωμένων κυκλωμάτων. Ως ένα παράδειγμα του αποτελέσματος αυτής της εκπληκτικά πολύπλοκης διαδικασίας, ένα ολοκληρωμένο κύκλωμα που λειτουργεί ως ο κύριος επεξεργαστής του κινητού τηλεφώνου απαρτίζεται από 19 δισεκατομμύρια τρανζίστορ και πάνω από 100 χιλιόμετρα καλωδίωσης.
O κ. Γιώργος Σιδηρόπουλος
«Τα μικροτσίπ παρομοιάζονται με το νέο πετρέλαιο. Δεν μπορώ να φανταστώ βιομηχανίες ή γενικότερα δραστηριότητες που δεν είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τα μικροτσίπ, υπό την έννοια ότι εάν αύριο εξαφανιζόντουσαν όλα τα μικροτσίπ μέσα από τις συσκευές που λειτουργούν, θα σταματούσε η λειτουργία σχεδόν όλων των ανθρώπινων παραγωγικών δραστηριοτήτων, με εξαίρεση ενδεχομένως κάποιων πρωτογενών, μη εντατικών αγροτικών δραστηριοτήτων σε κάποιες περιοχές. Αλλά και η πρόοδος όλων των βιομηχανιών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα μικροτσίπ και σε κλασσικό περιβάλλον αλλά και ακόμη περισσότερο με την ταχεία είσοδο στο προσκήνιο της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης και της τεχνητής νοημοσύνης» αναφέρει για να τονίσει τη σημασία τους στην σύγχρονη βιομηχανική παραγωγή ο κ. Μπακολιάς.
Για την ολοκληρωτική, εξάλλου, διείσδυση της τεχνολογίας των μικροτσίπ ιδίως στην αυτοκινητοβιομηχανία υπογραμμίζει, μιλώντας στο BusinessNews.gr ο κ. Σιδηρόπουλος: «Δυσκολεύομαι να βρω έναν βιομηχανικό κλάδο που δε συνδέεται με τα ολοκληρωμένα αλλά για να καταλάβουμε την εξέλιξη που πραγματοποιείται αυτήν την περίοδο και είναι πάρα πολύ σημαντική για την Ευρώπη έχει να κάνει με την αυτοκινητοβιομηχανία. Τα κόστος των ολοκληρωμένων κυκλωμάτων ως ποσοστό του κόστους ενός αυτοκινήτου αναμένεται να τριπλασιαστεί κατά τη δεκαετία 2020-2030. Η χρήση της επεξεργαστικής ισχύος των ολοκληρωμένων κυκλωμάτων που βρίσκονται σε ένα αυτοκίνητο και η συνδεσιμότητα επιτρέπει την αύξηση της ασφάλειας και άνεσης των μετακινήσεών μας με την εξέλιξη του επιπέδου αυτονομίας των οχημάτων, αλλά την ίδια στιγμή μετασχηματίζει και το επιχειρηματικό μοντέλο επιτρέποντας μοντέλα παροχής υπηρεσιών».
Ζήτημα το εξειδικευμένο προσωπικό
Όπως και σε κάθε κλάδο της τεχνολογίας, έτσι και στην παραγωγή μικροτσίπ υπάρχει θέμα κατάλληλου και εξειδικευμένου προσωπικού, με την Ελλάδα, ωστόσο, να στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό, όπως τονίζουν τα στελέχη της βιομηχανίας, τα επόμενα χρόνια στο πολύ καλής ποιότητας ταλέντο που αποφοιτά από τα εγχώρια πανεπιστήμια.
«Το πρόβλημα ανεύρεσης προσωπικού είναι παγκόσμιο και αναγνωρισμένο, και γίνονται σημαντικές προσπάθειες για την προσέλκυση ταλέντου στον αρκετά «παραδοσιακό» κλάδο ο οποίος ανταγωνίζεται για ταλέντο τον ραγδαία αναπτυσσόμενο κλάδο της τεχνητής νοημοσύνης – τον οποίο βέβαια τροφοδοτεί με τεχνολογία. Το οικοσύστημα μικροτσίπ απασχολεί στην Ευρώπη περίπου 200,000 εργαζόμενους, ενώ στην Ελλάδα απασχολούνται μερικές εκατοντάδες. Στο πολύ μικρό αυτό οικοσύστημα οι άνθρωποι με εμπειρία είναι λιγοστοί και είτε μετακινούνται μεταξύ συγκεκριμένων επιχειρήσεων, είτε ανοίγουν νέες μικρές επιχειρήσεις, είτε παρέχουν απομακρυσμένες υπηρεσίες προς επιχειρήσεις του εξωτερικού είτε τελικά αποδημούν προς στο εξωτερικό. Υπάρχει, όμως, νέο και υψηλά καταρτισμένο ταλέντο που αποφοιτά από τα Ελληνικά Πανεπιστήμια. Το ταλέντο αυτό τροφοδοτεί τις ελληνικές επιχειρήσεις, αλλά δεδομένης της περιορισμένης, σε αριθμό θέσεων και εύρος φάσματος ειδικοτήτων, εγχώριας αγοράς εργασίας το ταλέντο αυτό τείνει να αποδημεί. Όσο η Ελλάδα δεν επενδύει στην ανάπτυξη του Ελληνικού οικοσυστήματος το ταλέντο μας θα διαρρέει προς τις χώρες που επενδύουν και δημιουργούν πολλές και καταπληκτικές θέσεις εργασίας» αναφέρει ο κ. Μπακολιάς.