Το 2015 ήταν μία ακόμη καλή χρονιά για τον τουρισμό στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη νέα έρευνα Hospitality της εταιρίας συμβούλων, εκτιμητών & διαχειριστών επαγγελματικών ακινήτων NAI Hellas, μέλος της NAI Global. Οι διεθνείς αφίξεις τουριστών καθώς και οι επακόλουθες εισπράξεις και διανυκτερεύσεις αυξήθηκαν, αν και σε μικρότερο ρυθμό συγκριτικά με το 2014.
Πιο συγκεκριμένα, το 2015 οι διεθνείς αφίξεις τουριστών αυξήθηκαν κατά 7,6%, φθάνοντας τους 26,1εκ. επισκέπτες, ποσοστό που το 2014 έφθανε το 21%. Επιπλέον, οι εισπράξεις από τον τουρισμό αυξήθηκαν κατά 5,5% και οι διανυκτερεύσεις τουριστών κατά 0,6%, ενώ το 2014 τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν αυξημένα κατά 10% και κατά 15% αντίστοιχα. Το 2015, ο τουρισμός στην Ελλάδα αντιμετώπισε σημαντικές προκλήσεις. Η νέα πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα, η επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων αλλά και η προσφυγική κρίση φαίνεται να επηρέασαν τον τουρισμό στη χώρα, ο οποίος το 2015 βγαίνει ενισχυμένος λόγω του γεωπολιτικού περιβάλλοντος στη ΝΑ Μεσόγειο και των τρομοκρατικών επιθέσεων που έχουν πλήξει την ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης.
Σημαντική εξέλιξη για τον τουρισμό είναι ότι για πρώτη φορά μετά από 7 χρόνια συνεχόμενης μείωσης, η μέση δαπάνη ανά διανυκτέρευση ξένων επισκεπτών στην Ελλάδα αυξήθηκε το 2015 κατά 4,9%, φθάνοντας τα 75,10€ από 71,60€ που ήταν το 2014. Παράλληλα, η μέση δαπάνη ανά ταξίδι και η μέση διάρκεια παραμονής μειώθηκαν. Τα παραπάνω δείχνουν ότι η μείωση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι είναι αποτέλεσμα της μείωσης στη μέση διάρκεια παραμονής και όχι της μέσης δαπάνης ανά ημέρα. Εν ολίγοις, η Ελλάδα προσελκύει πλέον επισκέπτες και για μικρής διάρκειας διακοπές ή για τα λεγόμενα city breaks. Το παραπάνω αποδεικνύεται περαιτέρω από τον δείκτη Gini που χρησιμοποιεί το Ελληνικό Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο για να μετρά την εποχικότητα. Ο δείκτης για το 2015 παρουσίασε μείωση και έφθασε το 43,3%, από 46% που ήταν το 2014 και 45,5% το 2013. Έτσι, παρόλο που η εποχικότητα παραμένει ένα χρόνιο πρόβλημα της ελληνικής αγοράς, το 2015 φαίνεται να υποχώρησε ελαφρά.
Συνεχίζονται οι επενδύσεις
Οι επενδύσεις στον ξενοδοχειακό κλάδο συνεχίστηκαν και το 2015 με την προσθήκη νέων ξενοδοχείων στις 3 υψηλότερες κατηγορίες αστεριών. Συγκεκριμένα το 2015, 44 νέα 5αστερα, 42 νέα 4αστερα και 34 νέα 3στερα ξενοδοχεία προστέθηκαν στο υπάρχον ξενοδοχειακό απόθεμα της χώρας. Παράλληλα 88 ξενοδοχεία 2 αστέρων και 20 ξενοδοχεία 1 αστέρα έκλεισαν.
Συνολικά το 2015 στη χώρα είχαμε 9.757 ξενοδοχεία με 406.200 δωμάτια και 784.315 κλίνες. Τα τελευταία 15 χρόνια, το ξενοδοχειακό απόθεμα της χώρας αυξήθηκε κατά 20,9% με τις κατηγορίες 3, 4 και 5 αστέρων να προηγούνται, αναβαθμίζοντας έτσι τη ποιότητα των ξενοδοχείων της χώρας. Συγκεκριμένα, από το 2000 έως το 2015, τα ξενοδοχεία 5 αστέρων στην Ελλάδα αυξήθηκαν 4 φορές και καταλαμβάνουν σήμερα μερίδιο αγοράς 4,3%, ενώ την ίδια περίοδο τα ξενοδοχεία 4 αστέρων αυξήθηκαν κατά 69,1%. Το 2015, οι 3 υψηλότερες κατηγορίες ξενοδοχείων αποτελούν σχεδόν το 43% του συνολικού ξενοδοχειακού αποθέματος της χώρας. Σύμφωνα με την NAI Hellas, το παραπάνω δείχνει την αυξανόμενη τάση αναβάθμισης του ξενοδοχειακού αποθέματος με στόχο την κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης για ποιοτική διαμονή.
Τα μεγάλα deals
Το 2015-2016 σημαντικές συναλλαγές πραγματοποιήθηκαν στη ξενοδοχειακή αγορά. Συγκεκριμένα, είχαμε την αγορά του ξενοδοχείου Πεντελικό από ιδιώτη επενδυτή για €15εκ, το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει στις αρχές του 2017 υπό τη διαχείριση της Starwood, αλλά και την αγορά του ξενοδοχείου Leto στη Μύκονο από την Asteras 2020 για €16,9εκ. Ανάμεσα στα νέα ξενοδοχεία πολυτελείας (luxury) που άνοιξαν στη χώρα το 2015 και 2016 είναι το Electra Metropolis στην Μητροπόλεως, το Coco-Mat Hotel στο Κολωνάκι και πολλά άλλα. Επιπλέον αναμένονται ενδιαφέροντα έργα στην κατηγορία ξενοδοχείων 5 αστέρων, όπως το πρώην κτίριο του Χυτήρογλου στην Μητροπόλεως από τον όμιλο ξενοδοχείων Grecotel και το κτίριο 7 ορόφων στην γωνία της Ακαδημίας και Ομήρου από το όμιλο Yazbek.
Τέλος, σύμφωνα με τους αναλυτές της NAI Hellas, το ενδιαφέρον παραμένει στραμμένο στο πώς οι Ελληνικές τράπεζες θα διαχειριστούν τα χαρτοφυλάκια κόκκινων δανείων που διαθέτουν, τα οποία περιλαμβάνουν σημαντικό αριθμό ξενοδοχείων σε όλη τη χώρα, και παρουσιάζουν μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον.
Για το 2016 ο τουρισμός στην Ελλάδα αναμένεται να διατηρήσει τη θετική του πορεία, αν και με μειωμένους ρυθμούς αύξησης. Ήδη τους καλοκαιρινούς μήνες του 2016 οι αφίξεις ξένων επισκεπτών αυξήθηκαν σημαντικά σε σχέση με τις προσδοκίες. Αν και αρχικά αναμενόταν να έχουν την ίδια επίδοση και οι εισπράξεις από τον τουρισμό, τα προσωρινά στοιχεία που δημοσίευσε η Τράπεζα της Ελλάδος δείχνουν μία μείωση της τάξης του 7,9% για το πρώτο μισό του 2016, ενώ το ίδιο διάστημα οι αφίξεις στην χώρα ήταν αυξημένες κατά 140.000 επισκέπτες. Τα τελικά στοιχεία αναφορικά με την επίδοση του κλάδου είναι απαραίτητα ώστε να υπάρξει σαφής εικόνα για τα οικονομικά αποτελέσματα του τουρισμού για το 2016.
Σύμφωνα με την NAI Hellas, για το 2016 και μετέπειτα, η επίδοση του τουρισμού στη χώρα μας μπορεί να επηρεαστεί θετικά από το γεγονός ότι οι βασικές τουριστικές αγορές για την Ελλάδα δείχνουν σταθερότητα καθώς και ότι η Ελλάδα θεωρείται ένας ασφαλής τουριστικός προορισμός μέσα σε μία περίοδο τρομοκρατικών επιθέσεων στην ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης. Επιπλέον θετικά αναμένεται να επιδράσει η επιτυχής ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και η επακόλουθη πολιτική και οικονομική σταθερότητα καθώς και η ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας. Στον αντίποδα, η αύξηση του Φ.Π.Α. στις υπηρεσίες φιλοξενίας, η επιβολή του ημερήσιου τέλους διαμονής, η αύξηση μεριδίου αγοράς διαδικτυακών πλατφορμών ενοικίασης καταλυμάτων και οι ελλείπεις υποδομές που στηρίζουν τον τουρισμό μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την πορεία του τουρισμού στη χώρα μας