Με μια επιτυχημένη διοργάνωση λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα έκλεισε η συνεδριακή χρονιά της εφημερίδας Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ με το 3ο Συνέδριο για τα Καταναλωτικά Αγαθά και το Λιανεμπόριο και τίτλο «Facelift στο λιανεμπόριο: Όλα αλλάζουν: καταναλωτής, συνήθειες, ψυχολογία, εισόδημα, τεχνολογίες» την Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2018 στο Royal Olympic Hotel.
Το συνέδριο άνοιξε με τη συνέντευξη του Γενικού Γραμματέα Εμπορίου & Προστασίας Καταναλωτή Δημήτρη Αυλωνίτη στον Διευθυντή Σύνταξης της Ναυτεμπορικής Πλάτωνα Τσούλο. Ο κύριος Αυλωνίτης ανήγγειλε τη δημιουργία μητρώου επιχειρήσεων ηλεκτρονικού εμπορίου, παρατηρητηρίου επιχειρηματικότητας ενώ με κλαδικές μελέτες, αλλά και την αξιοποίηση των υφιστάμενων παρατηρητηρίων τιμών θα υπάρχει μια σφαιρική εικόνα για τα τεκταινόμενα στην αγορά, Κώδικα Δεοντολογίας και τη ριζική αναθεώρηση των διατάξεων περί τιμολόγησης αγαθών και συναλλακτικών σχέσεων.
Το πρώτο πάνελ της πρώτης ενότητας με τίτλο «Η επιστροφή στην ανάπτυξη διαφοροποιεί τις ανάγκες των καταναλωτών» συντόνισε ο Τρύφων Τσούλος, Διευθυντής Σύνταξης της Ναυτεμπορικής.
Οι συμμετέχοντες Κώστας Μαχαίρας, Πρόεδρος του ΙΕΛΚΑ, Μαριέλλα Τόμας, Γενική Διευθύντρια Ανατολικής Μεσογείου της Stanley Black & Decker Hellas Ε.Π.Ε, Νίκος Φλίγκος, Γενικός Διευθυντής Πωλήσεων & Διανομών Ελλάδας, Κύπρου & Μάλτας, ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ ΑΒΕΣ, Αλεξάνδρα Χριστοπούλου, Chief Executive Officer, ClientIQ ανέλυσαν διεξοδικά την αλλαγή που προκύπτει στην καταναλωτική συμπεριφορά με την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου.Ειδικότερα, ο κύριος Κώστας Μαχαίρας, αφού σχολίασε το πώς η κρίση άλλαξε το προφίλ, τις επιλογές και τις προτεραιότητες των καταναλωτών, αναφέρθηκε στην εξέλιξη του ηλεκτρονικού εμπορίου στην εγχώρια αγορά, υπολογίζοντας την αξία του σε περίπου 6 δισ. ευρώ, με το μεγαλύτερο μέρος του τζίρου να πραγματοποιείται από εταιρείες που βρίσκονται στο εξωτερικό, ενώ παρότρυνε τους λιανέμπορους να σταματήσουν να «ξοδεύουν χωρίς να επενδύουν» και να διαφοροποιήσουν τα συστήματα λειτουργίας ανά κανάλι δραστηριότητας (λιανική, χονδρεμπόριο, e-shop), σημειώνοντας ότι είναι πολύ σημαντική πλέον η εμπειρία του καταναλωτή. Την εκτίμηση ότι σε τρία χρόνια το λιανεμπόριο θα έχει αλλάξει πλήρως μορφή εξέφρασε η κυρία Μαριέλλα Τόμας, κάνοντας ειδική μνεία για τη νέα γενιά καταναλωτών, τους millenians οι οποίοι λατρεύουν το κινητό τους, δεν πιστεύουν στις διαφημίσεις, δεν έχουν καμία ανοχή σε προβληματικές ηλεκτρονικές εφαρμογές (app), τους ενδιαφέρουν οι απόψεις των bloggers, είναι περισσότερο κοινωνικοί και δένονται περισσότερο με το brand και θέλουν το retail να τους προσφέρει αυτό ακριβώς που επιθυμούν. Οπότε είναι λογικό επόμενο το ότι οι λιανέμποροι πρέπει να αρχίσουν να πωλούν λύσεις, αντί για προϊόντα. Επιβεβαιώνοντας ότι οι εταιρείες δεν αξιοποιούν κατάλληλα τα στοιχεία των ερευνών, η κυρία Αλεξάνδρα Χριστοπούλου σημείωσε ότι υπάρχει ανάγκη μορφοποίησης των δεδομένων στην κατεύθυνση της ταυτοποίησης των πελατών, κυρίως εξαιτίας του γεγονότος ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο αυξάνεται ως ποσοστό μεθόδου αγορών. Επίσης, ο καταναλωτής των omni channels (σ.σ.: πολυκαναλικό σύστημα αγορών) δαπανά πολύ περισσότερα χρήματα σε σχέση με τον single customer στο φυσικό κατάστημα. Επιπροσθέτως με τη σωστή διαχείριση και ανάλυση των δεδομένων μπορούν να εντοπιστούν οι κατηγορίες προϊόντων στις οποίες υπάρχει κανιβαλισμός του φυσικού καταστήματος από το ηλεκτρονικό ώστε να γίνουν διορθωτικές κινήσεις». Ο κύριος Νίκος Φλίγκος ανέφερε ότι τάσεις στην καταναλωτική συμπεριφορά χαρακτηρίζονται από τη σχέση: καταναλωτής-προϊόν-υπηρεσίες, η οποία «εξανθρωπίζεται», καθώς τα τρία βασικά στοιχεία που τη διαμορφώνουν αφορούν την ενίσχυση της εμπειρίας του «ταξιδιού» των καταναλωτών σε ένα κατάστημα, την καινοτομία που καλύπτει τις ανάγκες του καταναλωτή και την ειλικρίνεια και τη διαφάνεια στην επικοινωνία.
Το δεύτερο πάνελ της πρώτης ενότητας με τίτλο «Η επιστροφή στην ανάπτυξη διαφοροποιεί τις ανάγκες των καταναλωτών» συντόνισε η Σοφία Εμμανουήλ, δημοσιογράφος της Ναυτεμπορικής.
H συζήτηση επικεντρώθηκε στην εικόνα της αγοράς της οργανωμένης λιανικής στο πλαίσιο της παρουσίασης έρευνας της Nielsen με τίτλο «Εξελίξεις στο Ελληνικό Λιανεμπόριο». H Νικολέττα Σπερελάκη, Client Business Partner της Nielsen χαρακτήρισε «συγκρατημένα αισιόδοξο» τον εγχώριο καταναλωτή τονίζοντας ότι το value for money για τον καταναλωτή σημαίνει να κάνει καλή συμφωνία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, υπάρχει τόνωση στην εγχώρια ζήτηση και είναι η πρώτη φορά μετά το 2007 που η οργανωμένη λιανική τροφίμων-ποτών εμφανίζει ανάπτυξη όγκου πωλήσεων. Οι εκτιμήσεις για το 2018 δείχνουν αύξηση 2,5% στον συνολικό τζίρο της αγοράς, ενώ για το 2019 οι πρώτες προβλέψεις δείχνουν έναν ελαφρώς πιο συγκρατημένο ρυθμό ανάπτυξη. Την εκτίμηση ότι η συγκέντρωση στον κλάδο των σούπερ μάρκετ αποτελεί φυσική εξέλιξη και θα συνεχιστεί εξέφρασε ο Σταμάτης Δαυίδ, Marketing & Communication Manager της Διαμαντής Μασούτης Α.Ε., ενώ γνωστοποίησε την πρόθεση της αλυσίδας Μασούτης να προχωρήσει σε νέες κινήσεις εξαγοράς. Ο κύριος Δαυίδ υποστήριξε ότι το «φυσικό» κατάστημα θα υπερτερεί πάντα του ηλεκτρονικού, καθώς στο φυσικό κατάστημα προσφέρεται και συναίσθημα στον καταναλωτή κάτι που δεν μπορεί να γίνει στην ηλεκτρονική πώλησης. Πιο αισιόδοξη για το μέλλον στο οργανωμένο λιανεμπόριο ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων εμφανίστηκε η Ερμιόνη Γεωργουλάκη, Country Leader της P&G Ελλάς, σημειώνοντας ότι η ψυχολογία των καταναλωτών έχει αντιστραφεί, ενώ σημείωσε ότι ο έλληνας καταναλωτής εκτιμά τις προσφορές και το ζητούμενο δεν είναι το εάν οι λιανέμποροι θα τις σταματήσουν, αλλά να εντοπίσουν τι μπορούν να κάνουν για να μεγαλώσει η καταναλωτική πίτα και να προσφερθεί αξία στον καταναλωτή. Επιπροσθέτως τόνισε ότι, κατά τη γνώμη της, η απάντηση βρίσκεται στην καινοτομία. Στη σημαντικότητα της καινοτομίας αναφέρθηκε και η Έλενα Δομαζάκη, Head of Corporate Communication & Digital Marketing της Creta Farms, τονίζοντας ωστόσο ότι δεν είναι κάτι που μπορεί να «φορεθεί» στον πελάτη, αλλά πρέπει εντοπίζει και να απαντάει στις ανθρώπινες ανάγκες. Υποστήριξε επίσης ότι ο καταναλωτής βγάζει εκτός πεδίου τις εταιρείες που αγνοούν τις ανάγκες του. Όσον αφορά τις προσφορές, υποστήριξε επίσης ότι χρειάζεται νέα στρατηγική για τον καταναλωτή πίσω και πέρα από τις προσφορές. Ο Νικόλας Γαλανόπουλος, Managing Director της NOBACCO και ιδρυτής του thetotalretail.com, υποστήριξε ότι δεν υπάρχουν όρια μεταξύ digital και φυσικού καταστήματος, τονίζοντας ότι το e-commerce είναι εμπόριο καθαυτό και όχι ένας βραχίονας αυτού. Επίσης επεσήμανε ότι η τεχνολογία υπάρχει και δεν μπορεί κανείς να τη σταματήσει αντιθέτως πρέπει να χαραχθούν νέες στρατηγικές λαμβάνοντας υπόψη την τεχνολογία.
Το πάνελ της δεύτερης ενότητας με τίτλο «Οι νέες τεχνολογίες φέρνουν τα πάνω – κάτω στα συναλλακτικά ήθη» συντόνισε ο Γιάννης Ριζόπουλος, δημοσιογράφος │ host TTC.
Η ενότητα άρχισε με την παρουσίαση του Κώστα Μάντζιαρη, Co-Founder & Managing Partner της REBORN, και θέμα πώς η ψηφιακή οικονομία μετασχηματίζει το λιανεμπόριο (digital transformation). O ομιλητής τόνισε ότι οι καινοτόμες επιχειρήσεις του σήμερα θα ορίσουν τις καταναλωτικές προσδοκίες του αύριο, υπογραμμίζοντας τον ρόλο της ταχύτητας λόγω της ανάγκης για μεγαλύτερη ανταπόκριση. Σύμφωνα με τον κύριο Μάντζιαρη, το 2019, τα έξυπνα brands θα γνωρίζουν τους καταναλωτές καλύτερα από τους ίδιους στη λογική του deep retail. Πάντως, όπως εκτίμησε, η αλλαγή σε ό,τι αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό του λιανεμπορίου δεν συντελείται με μεγάλα δομημένα πλάνα, αλλά με πολλές μικρές συνεχόμενες αναπροσαρμογές. Η συνταγή της επιτυχίας κατά τον κ. Μάντζιαρη είναι: ταχύτατοι πειραματισμοί, ανάληψη ρίσκου, επένδυση στο ταλέντο του ίδιου του επιχειρηματία, βαρύτητα στα λεγόμενα soft skills των ανθρώπων. Στη συζήτηση που ακολούθησε o Φώτης Βασιλείου, CEO της White Space, έδωσε έμφαση στον ρόλο του branding λέγοντας χαρακτηριστικά ότι ούτε η τεχνολογία, ούτεο ο μετασχηματισμός πρέπει να μας φοβίζουν, αλλά για το κατανοήσουμε αυτό απαιτείται ιδιαίτερη κουλτούρα. Πρώτιστο καθήκον όλων να κατανοήσουν τον καταναλωτή και τότε με ανεπαίσθητες, σχεδόν, αλλαγές θα φτάσουμε στο customer experience. Η Ζήνα Μαυροειδή, διευθύνουσα σύμβουλος του e-Fresh.gr, αντέτεινε ότι ίσως πρέπει να γίνουν μεγάλα βήματα στην καινοτομία καθώς θεωρεί ότι αυτό που χρειάζεται είναι ολοκληρωμένη εξυπηρέτηση, άρα επαγγελματισμός σε κάθε διαδικασία του ηλεκτρονικού εμπορίου, επειδή η ευκολία για τον καταναλωτή αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα της αποτελεσματικότητας. Σημείωσε επίσης ότι η εταιρεία της μέσα σε 2 χρόνια έχει καλύψει 15.000 κωδικούς πείθοντας τους καταναλωτές ότι «έχουν λύσεις». Ο Νίκος Σαχίνης, Commercial Director της FMCG Division Entersoft, διαπίστωσε ότι οι τεχνολογίες εξαπλώνονται όλες μαζί στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον και διαφέρει, απλώς, ο χρόνος υιοθέτησής τους. Ξεκαθάρισε ότι η επιστημονική καινοτομία που παρέχει λύσεις συνιστά τη σύγχρονη απόδοση της ελληνικής λέξης «τεχνολογία» (τέχνη+λόγος) σε σχέση με το λιανεμπόριο. Χαρακτήρισε εξόχως σημαντικό βήμα την ηλεκτρονική τιμολόγηση, έθεσε δε ως ζητούμενο για όλους το πώς θα εξοικονομηθούν πόροι με στόχο την αύξηση της κερδοφορίας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.
Το πάνελ της τρίτης ενότητας με τίτλο «Οι επενδύσεις υποδομών στον κλάδο των logistics» συντόνισε ο Θεοφάνης Ζώης, δημοσιογράφος της Ναυτεμπορικής.
Σύμφωνα με τον Ελευθέριο Σαμαρά, διευθύνοντα σύμβουλο της DHL Express Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας, οι περισσότερες εταιρείες του κλάδου είναι σήμερα έτοιμες να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες του e-commerce. Ανέφερε ότι η κρίση επηρέασε πολλές επιχειρήσεις, αρκετές από τις οποίες έμειναν πίσω σε υποδομές, ενώ άλλες επένδυσαν, φέρνοντας ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τη DHL η οποία αναβάθμισε το κέντρο διαλογής στα Σπάτα το 2015 εν μέσω πολιτικών εντάσεων και πήρε προβάδισμα χειριζόμενη αυξημένους όγκους με πελατολόγιο από όλες τις βιομηχανίες. Οι ταχυμεταφορές, τόνισε, δίνουν λύση και εναλλακτικές στον πελάτη του ηλεκτρονικού εμπορίου. Ο Γιώργος Κακουλάκης, πρόεδρος του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος, προέβλεψε ότι το Εμπορευματικό Κέντρο στο Θριάσιο Πεδίο θα αποτελέσει το μεγαλύτερο και πιο σύγχρονο εμπορευματικό κέντρο της Νότιας Ευρώπης και θα αλλάξει τον χάρτη και την οικονομική κλίμακα της χώρας. Τελειώνει η ηλεκτροκίνηση στο σιδηροδρομικό τμήμα Λιανοκλάδι - Δομοκός, μέσα στον Δεκέμβριο θα υπάρξει πλήρης ηλεκτροκίνηση στο τμήμα Πειραιά - Αθήνα - Θεσσαλονίκη, σε διπλή ηλεκτροκινούμενη γραμμή. Εθνική Στρατηγική για τον ΟΣΕ είναι η σιδηροδρομική σύνδεση με τα άλλα λιμάνια και τις βιομηχανικές ζώνες της χώρας, ενώ σε ό,τι αφορά τις βιομηχανικές ζώνες ήδη έχει ολοκληρωθεί και λειτουργεί η σιδηροδρομική σύνδεση στη Σίνδο Θεσσαλονίκης, περνά στη φάση υλοποίησης για τη σύνδεση με τη Μότορ Όιλ και τις γύρω βιομηχανίες στους Αγ. Θεοδώρους Κορίνθου και γίνονται μελέτες για σύνδεση με ΕΛΠΕ, ΒΙΠΕ 1 και ΒΙΠΕ 2 Βόλου και λιμένα Βόλου, αλλά και με ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης και Κιλκίς. Ο Καλλίνικος Καλλίνικος, εκτελεστικός αντιπρόεδρος στον Όμιλο Goldair, ανέφερε ότι για να επιτευχθεί η ανάπτυξη του κλάδου των logistics πρέπει να συμβάλουν όλοι στην επιτάχυνση των επενδύσεων, σε σιδηροδρόμους, εμπορευματικά κέντρα και διαχείριση λιμανιών. Επίσης, υπογράμμισε σκωπτικά ότι το Θριάσιο «πέρασε από 40 κύματα» και βρίσκεται σήμερα στο στάδιο λίγο πριν από την έναρξη των εργασιών, με «σφραγίδα» της Βουλής των Ελλήνων και της Ε.Ε. Ο Αθανάσιος Ψαθάς, διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ Α.Ε., απαντώντας σε αιτιάσεις της αντιπολίτευσης, δήλωσε ότι βαδίζουν με βάση τους όρους της προκήρυξης για το Θριάσιο «χωρίς ιδιαίτερη μεταχείριση». Το έργο αφορά έκταση 600 στρεμμάτων, 210.000 τ.μ. αποθήκες, με δυνατότητα εξυπηρέτησης 50 βαγονιών τρένων και 400 φορτηγών αυτοκινήτων κάθε μέρα, ενώ πρόσθεσε ότι δημιουργούνται εκατοντάδες θέσεις εργασίας. Ο Δημήτριος Σ. Κατσαδάκης, αντιπρόεδρος Δ.Σ. της Ορφεύς Βεϊνόγλου Α.Ε., υπογράμμισε ότι οι πυλώνες της ανάπτυξης είναι η τεχνολογία και οι υποδομές. Η εταιρεία του διαθέτει 100.000 τ.μ. ιδιόκτητες αποθήκες, προσθέτοντας ότι έχει προχωρήσει σε επενδύσεις 25 εκατ. ευρώ τα πέντε προηγούμενα χρόνια, ενώ προγραμματίζει τα επόμενα πέντε επενδύσεις άνω των 30 εκατ. ευρώ. Ο Αθανάσιος Σχίζας, διευθύνων σύμβουλος της ΓΑΙΟΣΕ, κατήγγειλε ότι συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα βρίσκονταν πίσω από την καθυστέρηση του εμπορευματικού κέντρου στο Θριάσιο. Ο ίδιος τάχθηκε υπέρ της μετάβασης στην ανάπτυξη των υποδοχέων εμπορευμάτων και από αυτό θα εξαρτηθεί πόσα εμπορευματικά κέντρα θα γίνουν. Συνολικά, έχουν προγραμματισθεί 7 κέντρα, τα 3 από τα οποία είναι υψηλής στρατηγικής σημασίας.
Στο πλαίσιο του συνεδρίου παρουσιάστηκε σε «ζωντανή συνομιλία» το ρομπότ Pepper της Mobile Technology το οποίο έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετεί πελάτες σε καταστήματα και να τους ενημερώνει για υπηρεσίες και προσφορές, αλλά και να κάνει πωλησεις μέσω της οθόνης του εφόσον διασυνδεθεί με το ERP του καταστήματος.