Αρνητικό ρεκόρ σημείωσαν οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ τη χρονιά που πέρασε καταγράφοντας, σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI, μείωση 6,5% σε αξία και 8,9% σε όγκο. Καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη αυτή έχουν διαδραματίσει τα όσα συμβαίνουν στο δίκτυο της Μαρινόπουλος το οποίο από τα τέλη της περασμένης άνοιξης υπολειτουργεί και η σύγκριση των στοιχείων γίνεται με το 2015, όταν λειτουργούσε σχεδόν κανονικά. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς της αγοράς, η υποχώρηση του τζίρου είναι βέβαιη, ανεξαρτήτως της επίδρασης της Μαρινόπουλος στα στοιχεία.
Υπενθυμίζεται ότι το 2015 ο τζίρος των σούπερ μάρκετ υποχώρησε κατά 2,1% σε σύγκριση με το 2014, το 2014 κατά 1,4% σε σύγκριση με το 2013, το 2013 κατά 3,5% σε σύγκριση με το 2012, ενώ το 2012 η μείωση ήταν 3,4% σε σύγκριση με το 2011.
Το βαρομετρικό χαμηλό που επικράτησε στην κατανάλωση το 2016 αποτυπώνεται και στα αναλυτικά στοιχεία για την εξέλιξη των πωλήσεων στις βασικές κατηγορίες προϊόντων σούπερ μάρκετ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI οι πωλήσεις διαμορφώθηκαν το 2016 σε σύγκριση με το 2015 ως εξής:
-Γαλακτοκομικά: -10,5% ως προς την αξία και -11,7% ως προς τον όγκο.
-Είδη προσωπικής υγιεινής: -7,5% ως προς την αξία και -5,7% ως προς τον όγκο.
-Συσκευασμένα τρόφιμα: -6,5% ως προς την αξία και -8,6% ως προς τον όγκο.
-Μη αλκοολούχα ποτά: -5,9% ως προς την αξία και -8,6% ως προς τον όγκο.
-Καθαριστικά σπιτιού και απορρυπαντικά: -5% ως προς την αξία και -4,6% ως προς τον όγκο.
-Άλλα προϊόντα σπιτιού: -6,4% ως προς την αξία και -8,8% ως προς τον όγκο.
-Είδη προσωπικής φροντίδας και ομορφιάς: -4,3% ως προς την αξία και -3% ως προς τον όγκο.
-Σνακς: -4,1% ως προς την αξία και -8,8% ως προς τον όγκο.
-Κατεψυγμένα τρόφιμα: -4,7% ως προς την αξία και -6,9% ως προς τον όγκο.
-Υλικά μαγειρικής: -5,7% ως προς την αξία και -9,5% ως προς τον όγκο.
-Αλκοολούχα ποτά: -5% ως προς την αξία και -12,4% ως προς τον όγκο.
Καθοριστικό ρόλο στην υποχώρηση της ζήτησης έχει διαδραματίσει και η αύξηση των τιμών η οποία είναι αποτέλεσμα δύο παραγόντων: της αύξησης του ΦΠΑ, αλλά και του περιορισμού των προσφορών. Το τελευταίο δείχνει ότι ο «πόλεμος τιμών» στον οποίο έχουν επιδοθεί οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ τον τελευταίο ειδικά χρόνο προς άγραν κυρίως των καταναλωτών της «Μαρινόπουλος» έχει αρχίσει να τις εξαντλεί.
Η κατάρρευση της «Μαρινόπουλος» πάντως φαίνεται ότι ευνόησε πολλές αλυσίδες, ακόμη και μικρές περιφερειακές ή ομίλους αγορών όπως είναι ο ΕΛΟΜΑΣ. Ένας από τους μεγάλους κερδισμένους είναι η Lidl, με την IRI να εκτιμά ότι οι πωλήσεις της μοναδικής εκπτωτικής αλυσίδας σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα αυξήθηκαν το 2016 σε σύγκριση με το 2015 κατά 10,4%, έναντι αύξησης 2,7% το 2015 σε σύγκριση με το 2014.
Ενδιαφέροντα συμπεράσματα προκύπτουν τόσο για την ανακατανομή των μεριδίων όσο και για τις νέες καταναλωτικές συνήθειες από τα στοιχεία για τις πωλήσεις ανά μέγεθος καταστήματος. Η μοναδική κατηγορία όπου παρατηρήθηκε το 2016 αύξηση των πωλήσεων, κατά 2,4% σε σύγκριση με το 2015, ήταν αυτή των μικρών καταστημάτων, από 400 έως 1.000 τ.μ. Στον αντίποδα βρίσκονται τα υπερμάρκετ, τα σημεία πώλησης δηλαδή από 2.500 τ.μ. και άνω, οι πωλήσεις των οποίων υποχώρησαν κατά 26,1%. Τούτο δείχνει πρώτον, ότι οι καταναλωτές αποφεύγουν τα υπερμάρκετ για να μην παρασυρθούν σε περιττές αγορές και δεύτερον, ότι έχουν πάρει κομμάτι της πίτας της «Μαρινόπουλος» μικρότερες αλυσίδες, οι οποίες κατά βάση διατηρούν μικρού και μεσαίου μεγέθους συνοικιακά καταστήματα. Μείωση 4,5% παρατηρήθηκε στις πωλήσεις των καταστημάτων από 1.000 έως 2.500 τ.μ. και 17,3% στα πολύ μικρά καταστήματα, έως 400 τ.μ.
Τέλος, η ένταση των προωθητικών ενεργειών το 2016 σε συνδυασμό με την υπολειτουργία του δικτύου της «Μαρινόπουλος», αλυσίδας με ευρύ κωδικολόγιο προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είχε ως συνέπεια να υποχωρήσει το 2016 το μερίδιό τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας διαμορφώθηκε σε 16,5% το 2016 από 18% το 2015. Πρόκειται για το χαμηλότερο μερίδιο που καταγράφεται από το 2011 (16,1%).