Της Δήμητρας Μανιφάβα
Τα 602,84 δισεκατομμύρια ευρώ προβλέπεται ότι θα φτάσει ο τζίρος του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ευρώπη το 2017, καταγράφοντας αύξηση 13,62% σε σύγκριση με το 2016 που ο τζίρος του ηλεκτρονικού εμπορίου διαμορφώθηκε σε 530,58 δισεκατομμύρια ευρώ. Εάν οι εκτιμήσεις επιβεβαιωθούν, θα είναι η πρώτη φορά που ο τζίρος του ηλεκτρονικού εμπορίου πανευρωπαϊκά θα σπάσει το φράγμα των 600 δισ. ευρώ. Η εκτίμηση αυτή περιλαμβάνεται στην τελευταία διαθέσιμη έρευνα του Ecommerce Europe “European Ecommerce Report 2017” που δημοσιοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες.
Βεβαίως η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου είναι ραγδαία τα τελευταία χρόνια με συνέπεια σχεδόν κάθε έτος να σημειώνεται και ρεκόρ τζίρου. Το 2016 ήταν η πρώτη φορά που σημειώθηκαν πωλήσεις πάνω από τα 500 δισ. ευρώ, το 2014 οι πωλήσεις ξεπέρασαν τα 400 δισ. ευρώ, ενώ το 2009 βρίσκονταν μόλις στα επίπεδα των 176 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ο ρυθμός ανάπτυξης επιβραδύνεται, ωστόσο, κάτι αναμενόμενο καθώς η σχετική αγορά σταδιακά ωριμάζει.
Τη μερίδα του λέοντος στο ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ευρώπη από την πλευρά των πωλήσεων έχει η Δυτική Ευρώπη (53,19%), ακολουθεί η Κεντρική Ευρώπη (20,68%), η Νότια Ευρώπη (11,20%), η Βόρεια Ευρώπη (8,77%) και τέλος η Ανατολική Ευρώπη (6,17%).
Τα πρωτεία εξακολουθεί να κατέχει το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου το 2016 ο τζίρος του ηλεκτρονικού εμπορίου διαμορφώθηκε σε 197 δισ. ευρώ, ενώ στη δεύτερη θέση και μεγάλη η απόσταση βρίσκεται η Γερμανία (86 δισ. ευρώ) και στην τρίτη η Γαλλία (82 δισ. ευρώ). Οι πωλήσεις του ηλεκτρονικού εμπορίου στο Ηνωμένο Βασίλειο αντιστοιχούν στο 7,16% του ΑΕΠ της χώρας.
Η Νότια Ευρώπη είναι η μοναδική περιοχή, όπου το 2017 οι πωλήσεις του ηλεκτρονικού εμπορίου αναμένεται να σημειώσουν υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης σε σύγκριση με αυτόν που σημειώθηκε το 2016. Έτσι, για το 2017 αναμένεται αύξηση πωλήσεων στην εν λόγω περιοχή κατά 18%, ενώ το 2016 η αύξηση σε σύγκριση με το 2015 ήταν 15%.
Σύμφωνα με την έρευνα, μία στις πέντε επιχειρήσεις στην Ευρώπη πουλά τα προϊόντα της και ηλεκτρονικά, ενώ οχτώ στις δέκα διαθέτουν ιστοσελίδα. Το ποσοστό, ειδικά σε ό,τι αφορά τη δραστηριοποίηση των επιχειρήσεων στο ηλεκτρονικό εμπόριο φαίνεται ίσως λίγο χαμηλό. Ωστόσο είναι σημαντικά αυξημένο σε σχέση με επτά χρόνια πριν και δείχνει ποια είναι ευρέως η τάση. Πιο συγκεκριμένα, το 2010 το ποσοστό των επιχειρήσεων που διέθεταν τα προϊόντα τους και μέσω διαδικτύου ανερχόταν στην Ευρώπη σε 13% και το 2016 έφτασαν στο 18%. Οι επιχειρήσεις που διαθέτουν ιστοσελίδα ανέρχονται πλέον στο 77% του συνόλου από 67% το 2010.
Το προφίλ των καταναλωτών
Φυσικά αυτοί που ψωνίζουν μέσω διαδικτύου είναι κυρίως οι νέοι, ηλικίας 16 -24 ετών, καθώς είναι και αυτοί που έχουν τη μεγαλύτερη εξοικείωση με το διαδίκτυο και εν γένει με τις νέες τεχνολογίες. Το ποσοστό των νέων που κάνουν ηλεκτρονικές αγορές ανήλθε σε 67% το 2016 από 58% το 2013. Σταδιακά πάντως αυξάνεται και το ποσοστό αυτών που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 55 - 74 χρόνια. Έτσι, ενώ το 2013 ηλεκτρονικές αγορές είχε κάνει το 27% αυτών που είναι 55 -74 ετών, το 2016 το αντίστοιχο ποσοστό διαμορφώθηκε σε 35%. Σε 64% ανήλθε το 2016 το ποσοστό των καταναλωτών που ψώνισαν ηλεκτρονικά και είναι από 25-54 ετών. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2013 ήταν 55%.
Οι φοιτητές και τα άτομα υψηλού μορφωτικού επιπέδου είναι οι πιο συχνοί αγοραστές μέσω διαδικτύου, καθώς το 2016 τα ποσοστά αντιστοίχως αυτών που πραγματοποίησαν ηλεκτρονικές αγορές ανήλθαν σε 66% και 78% αντιστοίχως.
Τις πιο ακριβές αγορές τις κάνει η ηλικιακή ομάδα 25-54, καθώς πρόκειται για αυτή που είναι συνήθως εργαζόμενοι και επομένως έχουν εισόδημα. Πάνω από 1000 ευρώ αξία αγορών κάνει το 6% αυτής της ομάδας, ενώ ίδιο είναι το ποσοστό και στην περίπτωση των αγορών αξίας από 500 έως 999 ευρώ. Αγορές αξίας 100-499 ευρώ κάνει το 22% των καταναλωτών ηλικίας 25-54 ετών. Στις πιο φθηνές αγορές υπερισχύει η ομάδα 16-24 ετών, καθώς κατέχει το υψηλότερο μερίδιο (15%) στις αγορές αξίας 50 έως 99 ευρώ και στις αγορές αξίας κάτω των 50 ευρώ (13%).
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Το 2016 το ποσοστό των καταναλωτών που έκαναν ηλεκτρονικές αγορές διαμορφώθηκε στην Ελλάδα σε 45%, κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητο. Στην Ελλάδα οι πωλήσεις του ηλεκτρονικού εμπορίου έχουν φτάσει να αντιστοιχούν στο 2,28% του ΑΕΠ. Η πιο συχνή μέθοδος πληρωμής για παραγγελίες κάτω των 100 ευρώ είναι η αντικαταβολή, ενώ σε διαρκή άνοδο είναι η χρήση χρεωστικής κάρτας.