Eίτε το αγγελιόσημο παραμείνει στο ισχύον καθεστώς, είτε μειωθεί άμεσα κατά 8% όπως διαρρέεται, είτε επεκταθεί στο Διαδίκτυο – πράγμα δύσκολο - είτε, τέλος, καταργηθεί στο απώτατο μέλλον, ένα είναι βέβαιο: Οτι έσπασε πλέον το “ταμπού” της συζήτησης γύρω από τον συγκεκριμένο φόρο που καταβάλλουν υπέρ των Ταμείων Τύπου (ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, ΕΔΟΕΑΠ κ.ά.) οι διαφημιζόμενοι ως σταθερό ποσοστό 20% επί της δαπάνης μιας έντυπης διαφήμισης και 21,5% επί του κόστους των ραδιοτηλεοπτικών σποτ.
Το θέμα για το αγγελιόσημο ανακινήθηκε τις τελευταίες μέρες όταν διέρρευσαν πληροφορίες ότι σε διάφορους φορείς, μεταξύ των οποίων και στο ΕΤΑΠ ΜΜΕ, κατέφθασε έγγραφο του υπουργείου Εργασίας στο οποίο επισυνάπτεται η εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών με την υπογραφή του υφυπουργού Χρήστου Σταϊκούρα που ζήτησε να παραδοθεί έως τις 30 Ιουνίου αναλυτική καταγραφή με τα “μη ανταποδοτικά τέλη των φορέων γενικής κυβέρνησης”, (δηλαδή του αγγελιόσημου), στο πλαίσιο σχετικού αιτήματος (καταγραφής όλων των μη ανταποδοτικών τελών) της Τρόικας. Να θυμίσουμε ότι το αγγελιόσημο είναι ένα τέλος υπέρ των ταμείων των εργαζομένων στις εφημερίδες και τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα και επιβάλλεται στις διαφημίσεις που καταχωρούνται στα έντυπα και μεταδίδονται από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα ως εξής: 20,0% για διαφημίσεις σε έντυπα μέσα (εφημερίδες, περιοδικά) Αθήνας και Θεσσαλονίκης, 16% για διαφημίσεις στις ημερήσιες (μόνο) εφημερίδες της Θεσσαλονίκης και 21,5% για διαφημίσεις σε ραδιοτηλεοπτικά μέσα (ραδιόφωνο, τηλεόραση).
Αυτό που θέλουν οι διαφημιστές
Είναι γνωστή η προσπάθεια της ΕΔΕΕ να πείσει τους εκάστοτε υπουργούς, να αλλάξουν τη διάταξη του Ν.2328/1995 που υποχρεώνει τις διαφημιστικές να αποδίδουν αγγελιόσημο (20% του κόστους της διαφήμισης για τον Τύπο και 21,5% για TV και Ραδιόφωνο) και να το καταβάλουν τα ίδια τα ΜΜΕ.
Μάλιστα προ δύο ετών η ΕΔΕΕ είχε σε τέτοιο βαθμό “ξεπεράσει” τα όριά της που αποκήρυξε τιµολόγια με αγγελιόσημο στο internet και ζήτησε από τα μέλη της “τα τιμολόγια αυτά να επιστρέφονται µε εξώδικο της κάθε εταιρείας-µέλους της”. Ούτε λίγο ούτε πολύ οι διαφημιστικές θεωρούν ότι έχουν γίνει «χρηματοδότες» του Δημοσίου, με τις ρυθμίσεις για την απόδοση του Αγγελιοσήμου και πρέσβευαν ότι τον φόρο αυτό πρέπει να καταβάλλουν απευθείας τα ΜΜΕ. Επίσης θεωρούσαν δυσβάσταχτο το άγος στα λογιστήρια που συχνά «σπαζοκεφαλιάζουν»: από το πώς πρέπει να τιμολογήσουν, αν το pre press πρέπει να ‘κόβει’ αγγελιόσημο, αν τα εργατικά, οι εκπτώσεις, οι χορηγίες εμπίπτουν στις διατάξεις, κ.ά.
Πρόσφατα ο απερχόμενος πρόεδρος της ΕΔΕΕ Δ.Μαύρος, ανέφερε σε συνέντευξή του στο “Ad Business”: “Σε μια σχετικά πρόσφατη ασφαλιστική μεταρρύθμιση για το σύνολο των ταμείων, τα ταμεία Tύπου εξαιρέθηκαν τότε και αυτό είναι αντικειμενικό γεγονός. Δεν έχουμε λόγο για τα ταμεία, κάθε άλλο, έχουμε όμως σαφή και έντονα αντίθετη θέση για τη διατήρηση του αγγελιόσημου ως μοναδικού φαινομένου διεθνώς. Το θέμα είναι απλό: η διαφήμιση χρηματοδοτεί μια σειρά από κλάδους και τις θέσεις εργασίας τους. Η συνολική επένδυση των επιχειρήσεων, κάθε χρόνο, είναι ανελαστική και το αγγελιόσημο απορροφά το 1/6 από αυτή, δηλαδή ένας στους έξι διαφημιζόμενους δίνει ολόκληρο το διαφημιστικό του κονδύλι για το αγγελιόσημο. Με τα σημερινά μεγέθη της αγοράς, με τη σημερινή ανεργία, νομίζω ότι είναι προφανές ποια είναι τα προβλήματα που δημιουργεί προς πάσα κατεύθυνση και σαφώς όχι μόνο στη διαφημιστική αγορά. Επιπλέον, η αύξηση της δραστηριότητας στο διαδίκτυο, που είναι μια αχτίδα αισιοδοξίας, καθιστά απόλυτα απαραίτητο να μην επεκταθεί το αγγελιόσημο και στο χώρο αυτό - αυτό θα ήταν τραγικό”.
….και οι διαφημιζόμενοι
Από την πλευρά τους οι διαφημιζόμενοι δια του προέδρου του ΣΔΕ, Γρηγόρη Αντωνιάδη ξεκαθαρίζουν ότι “δεν είναι 'επισπεύδοντες' για το αγγελιόσημο” εξηγώντας ότι οι διαφημιζόμενοι έχουν ένα συγκεκριμένο budget να δαπανήσουν και αυτό δεν αλλάζει από την αλλαγή των επί μέρους χρεώσεων.
Είτε το Κράτος βάλει φόρο στη διαφήμιση, είτε αυξήσει ή μειώσει το αγγελιόσημο, η συνολική διαφημιστική δαπάνη θα είναι για μας η ίδια Αυτό που αλλάζει είναι τί από αυτήν παίρνει το κράτος και τί τα μέσα. Εμείς θα υλοποιήσουμε όποια απόφαση λάβει το Κράτος», διευκρίνισε πρόσφατα στο περιθώριο συνέντευξης Τύπου για τα Αριστεία 2013.
Τι ζητάνε οι δημοσιογράφοι
Στις Ενώσεις των δημοσιογράφων πάντως, έχει σημάνει κυριολεκτικά συναγερμός. Θεωρούν ότι ο κλάδος δέχεται “ολομέτωπη επίθεση για τον ανταποδοτικό πόρο των Ταμείων του, που επέχει θέση εργοδοτικής εισφοράς”. Σε πρόσφατη έκτακτη συνεδρίαση των εκπροσώπων των φορέων και ενώσεων της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Συντακτών (ΠΟΕΣΥ) έγινε λόγος για “υφαρπαγή του πόρου που μεθοδεύεται συστηματικά τόσο από την Τρόικα ως απόρροια του Μνημονίου, όσο και από τους εργοδότες που δεν καταβάλλουν εργοδοτικές εισφορές”.
Ως πρώτο βήμα αποφασίστηκε η αυστηρή απάντηση στα έγγραφα Σταϊκούρα-Βρούτση, που “επιχειρούν να αμφισβητήσουν την ισχυρή νομικά και συνταγματικά κατοχυρωμένη υπόσταση του πόρου”.
• Άμεση συνάντηση εκπροσώπων του κλάδου με τους Αντώνη Σαμαρά και Ευάγγελο Βενιζέλο, “προκειμένου να καταστεί σαφές ότι κάθε ενέργεια σε βάρος των ασφαλιστικών δικαιωμάτων αποτελεί casus-belli για τον κλάδο”.
Στην πρόσφατη συνάντηση 'απαντες υποστήριξαν πως το αγγελιόσημο αντικατέστησε την κρατική και εργοδοτική εισφορά, δεν αποτελεί κοινωνικό πόρο αλλά αντίθετα οιονεί εργοδοτική εισφορά. Άλλωστε σε όλους είναι γνωστό ότι τυχόν κατάργηση του αγγελιόσημου σημαίνει και το τέλος των Ταμείων όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, αλλά και των ίδιων των Ενώσεων πλέον.
Χαρακτηριστικές του κλίματος που επικράτησε, είναι και οι τοποθετήσεις αυτών που συμμετείχαν (πρόεδροι και μέλη Δ.Σ. Ενώσεων και Ταμείων): “Αν χάσουμε το αγγελιόσημο βουλιάζουν όλα, αν ισχύσει κάτι τέτοιο τότε μας έχουν τελειώσει, ξαφνικός θάνατος”,
Κάποιοι υποστήριξαν πως έριξε η κυβέρνηση τη βόμβα για το αγγελιόσημο τώρα, για αποπροσανατολισμό, τιμωρία, αλλά και προειδοποίηση για τις αντιδράσεις και κινητοποιήσεις στην ΕΡΤ. Άλλοι ανέφεραν πως κανένα μνημόνιο δεν αναφέρεται στο αγγελιόσημο ως κοινωνικό πόρο, ενώ κάποιοι επικαλέστηκαν… «πληροφορίες» περί πραγματικών τελικών προθέσεων της κυβέρνησης να “κουρέψει” το ύψος του αγγελιόσημου από το 20% στο 13%.
Πάντως τα τελευταία χρόνια, από το σύνολο των 2,2 δισ. ευρώ που είχαν ΤΣΠΕΑΘ και ΕΔΟΕΑΠ σήμερα έχουν περιοριστεί στα… 460 εκατ. ευρώ (-80%). Αν υπολογιστεί μάλιστα και η απώλεια εσόδων από το αγγελιόσημο λόγω πτώσης της διαφήμισης, που από 224 εκατ. ευρώ το 2008 έχουν πέσει στα 86 εκατ. ευρώ, τότε καταλαβαίνουν όλοι την τύχη του φόρου.
Αγγελιόσημο στο internet: Σχεδόν ανέφικτο
Για ορισμένους διαφημιστές και διαφημιζόμενους η επέκταση του αγγελιοσήμου στο intrnet συνιστά το πιο σύντομο ανέκδοτο όταν δεν υπάρχουν απαντήσεις για μια σειρά ζητημάτων: Θα επιβληθεί φόρος στη Google; Θα επιβαρύνονται οι πολυεθνικές χωρίς έδρα στην Ελλάδα, δικαιούχοι θα είναι τα domain names με κατάληξη gr ή ανάλογα με την έδρα της εταιρείας;
Σύμφωνα με πληροφορίες οι παραδοσιακοί, μεγάλοι εκδότες, με το πλήρες ανάπτυγμα των Μέσων στους ομίλους τους (τηλεόραση, ραδιοφωνικοί σταθμοί, έντυπα, sites) θεωρούν καλή λύση τη μείωση του αγγελιοσήμου με την παράλληλη επέκτασή του στο Διαδίκτυο ενώ όπως μας είπε χαρακτηριστικά γνωστός επιχειρηματίας του Τύπου μια τέτοια εξέλιξη“θα μας έρθει ίσα βάρκα ίσα νερά”. Και τούτο επειδή συχνά αρκετοί εκδότες, καθώς ελάμβαναν χονδρικά τα διαφημιστικά πακέτα από τα media units και ενδεχομένως τα τιμολογούσαν στο internet, για να αποφύγουν το αγγελιόσημο, τώρα απλώς θα τιμολογούν παντού αλλά μικρότερο ποσοστό. Αυτοί που θα πληγούν είναι ενδεχομένως μεμονωμένα sites που λέγεται ότι ήδη έχουν “κλειδώσει” domain names με κατάληξη gr, com ή cy (Κύπρος) προκειμένου να αποκτήσουν προνομιακή εθνικότητα και να απαλλαγούν από την υποχρέωση έκδοσης τιμολογίων με αγγελιόσημο. Σε μια τέτοια περίπτωση, το πρόβλημα της αλλαγής της διεύθυνσης του site, θα έλυνε μια απλή εκτροπή από το com και το eu, στο .gr...
Θυμίζουμε ότι προ διετίας η ΠΟΕΣΥ είχε δημοσιοποιήσει γνωμοδότηση του νομικού της συμβούλου Τάσου Πετρόπουλου, ο οποίος είχε χαρακτηρίσει «προφανή» την υποχρέωση καταβολής αγγελιοσήμου από τους υπόχρεους διαφημιζόμενους για την προβολή τους στο internet.Ο κ.Πετρόπουλος θεωρεί ότι «πρέπει να γίνει δεκτό ότι και οι επιχειρήσεις του διαδικτύου που αποσκοπούν στη μετάδοση ειδήσεων και πληροφοριών, υποχρεούνται σε καταβολή αγγελιοσήμου για τις διαφημίσεις και παντός είδους επί πληρωμή δημοσιεύσεων που καταχωρούν, καθώς - σε αντίθετη περίπτωση - αποκτούν, κατά παράβαση του Συντάγματος και του Κοινοτικού Δικαίου, προβάδισμα στον ανταγωνισμό. Την άποψη ενισχύει το γεγονός ότι λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο όπως οι εκδοτικές επιχειρήσεις και οι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί (ίδια οργάνωση, προσωπικό, πανομοιότυπο αντικείμενο εργασίας και συνεχής ροή ειδήσεων και επικαιροποίηση της δημοσιογραφικής ύλης). Μόνη διαφορά αποτελεί ο τρόπος αποτύπωσης του αποτελέσματος της εργασίας, η οποία πλέον εμφανίζεται στην οθόνη του υπολογιστή. Έτσι, τυχόν διάφορη αντιμετώπισή τους οδηγεί αναπότρεπτα σε ένα κοινωνικά αφόρητο αποτέλεσμα».