Η παρατεταμένη κρίση δεν επέφερε μόνο σαρωτικές αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον, αλλά κατέδειξε το έλλειμμα ηγεσίας σε όλα τα επίπεδα διοίκησης των οργανισμών. Αναγνωρίζεται πλέον η αναγκαιότητα για την ανάδειξη και ανάπτυξη ηγετών σε όλη τη διάρθρωση της ιεραρχικής δομής ασχέτως θέσης και τίτλου. Ατενίζοντας το μέλλον, με αυτοπεποίθηση αλλά και με εμπιστοσύνη στις ικανότητες και δυνατότητες των ανθρώπων τους, οι σύγχρονοι οργανισμοί και επιχειρήσεις αφήνουν πίσω τους τις αυστηρές ιεραρχικές δομές και υιοθετούν μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την ανάδειξη ηγετών σε όλα τα επίπεδα.
Αυτό ήταν το βασικό συμπέρασμα του 6ου ετήσιου συνεδρίου «The Big HR Debate», που διοργάνωσε πρόσφατα το Ελληνικό Ινστιτούτο Μάνατζμεντ Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΙΜΑΔ) της ΕΕΔΕ. Όπως επεσήμανε στην εναρκτήρια ομιλία της η πρόεδρος της Δ.Ε. του ΕΙΜΑΔ, Μαίρη Γεωργιάδου, «είναι εμφανής η αναγκαιότητα να αναπτύξουμε ηγέτες σε όλα τα επίπεδα της ιεραρχίας για να θωρακιστούμε ακόμη καλύτερα στην αντιμετώπιση της ύφεσης. Ας αρχίσουμε από τον ίδιο μας τον εαυτό. Οι ικανότητες, οι γνώσεις και η θέληση είναι μέσα μας. Ας τις αναδείξουμε, ας αναδείξουμε τον ηγέτη που έχει ο κάθε ένας από εμάς μέσα του, απελευθερώνοντας τις δυνατότητες και τις ηγετικές ικανότητες μας, περιορίζοντας τα ΕΓΩ και τις ανασφάλειες μας. Τότε ίσως να μπορούμε να μιλάμε για σταδιακή διαμόρφωση και ανάπτυξη μίας κουλτούρας ΗΓΕΣΙΑΣ που θα μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε με άξιους Ηγέτες σε ΟΛΑ τα Επίπεδα την ΚΡΙΣΗ» συνέχισε η κ. Γεωργιάδου.
Προσδιορίζοντας την ηγετική ικανότητα ως ισχυρό συνδυασμό στρατηγικής και χαρακτήρα, αλλά και ως την τέχνη να κάνεις κάποιον άλλο να κάνει αυτά που πρέπει επειδή το θέλει, ο πρόεδρος της Δ.Ε. του Τομέα Ηγεσίας της ΕΕΔΕ, Δημήτρης Α. Μαύρος, υπενθύμισε ότι βάσει της έρευνας «The CEO Challenge» του The Conference Board, στην οποία συμμετέχει και η ΕΕΔΕ, το Ανθρώπινο Κεφάλαιο αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα για τους CEOs σε παγκόσμιο επίπεδο και τη δεύτερη προτεραιότητα για τους επικεφαλής των επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Και προσδιόρισε ως σημαντικά στοιχεία του Ανθρωπίνου Κεφαλαίου, την Εκπαίδευση, την ανάπτυξη της προσωπικής εμπλοκής (δέσμευσης), τη βελτίωση της λογοδοσίας, την εξέλιξη των εσωτερικών ταλέντων και την ανάπτυξη/ ετοιμότητα των εσωτερικών συστημάτων.
Στον χαιρετισμό του, ο αντιπρόεδρος του ΔΣ της ΕΕΔΕ, Νίκος Μπιλίρης, σημείωσε ότι αξίζει να διερευνηθεί αν το έλλειμμα ηγεσίας είναι η πηγή της κρίσης ή αν η κρίση υπέσκαψε το μοντέλο του ηγέτη αναδεικνύοντας το έλλειμμα. Ενώ τόνισε ότι η επιδίωξη του αρίστου βρίσκεται στον πυρήνα της κρίσης σε έναν οργανισμό, προσθέτοντας ότι υπάρχει η ανάγκη για ένα θετικό μεγάλο σοκ που θα βοηθήσει στην πλήρη αλλαγή του περιβάλλοντος για να απαλλαγούμε από το χθες.
Η Alex Panayotou, Executive Coach and Strategic Partner της Manpower Group στην Ελλάδα, αναφέρθηκε στην προσωπική εξέλιξη για την κατάκτηση της ηγεσίας μέσω της αριστείας, μιλώντας για μια προσωπική διαδρομή εξέλιξης που την περιέγραψε με χαρισματικό τρόπο μέσα από τη δική της πορεία.
Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο, που προέκυψε από την παγκόσμια έρευνα «Συνδέοντας την Ηγεσία με τη Δημιουργία Αξίας» (Connecting Leadership to Value), της Mercer, στην οποία αναφέρθηκε στη συνέχεια ο Stuart Turnbull, partner της εταιρίας, στην ομιλία του, είναι πως οι ηγέτες δεν πρέπει να εκπαιδεύονται και να αναπτύσσονται εκτός του περιβάλλοντος στο οποίο δραστηριοποιούνται και λειτουργούν αλλά μέσα σε αυτό και μαζί με τους στενούς τους συνεργάτες, για να έχει αποτέλεσμα και απόδοση η επένδυση που γίνεται προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό φαίνεται ότι άρχισαν σταδιακά να το αναγνωρίζουν κάποιοι μεγάλοι οργανισμοί παγκοσμίως. Επενδύοντας με αυτό τον τρόπο στην ανάπτυξη των ηγετών μας δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία αξίας μέσα από μία κουλτούρα ηγεσίας όπως απαιτείται πλέον από τον σύγχρονο επιχειρηματικό κόσμο.
Ακολούθησε έντονη συζήτηση στην οποία συμμετείχαν επικεφαλής επιχειρήσεων και Διευθυντές Ανθρώπινου Δυναμικού, με συντονίστρια την Κατερίνα Τριβυζά, Vice Executive President του CEO Clubs International για το πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η ευκαιρία, εν μέσω κρίσης, για ανάπτυξη ηγετών σε όλα τα επίπεδα. Συγκεκριμένα, έλαβαν μέρος οι κ. Βενετία Κουσία Πρόεδρος & Διευθύνουσα Σύμβουλος της Manpower Group, Κωνσταντίνος Ευριπίδης Μέτοχος & Διευθύνων Σύμβουλος της Genesis Pharma SA, Παντελής Κονταξάκης Διευθύνων Σύμβουλος στη Χρυσή Ευκαιρία, Εκδόσεις ΑΕ, Γιώργος Σκριμιζέας Γενικός Διευθυντής της Allseas Marine SA, Γιάννης Κουτράκης Area HR Leader της IBM Hellas, Ιωάννα Τσίτουρα Γενική Διευθύντρια Ανθρώπινου Δυναμικού της Wind Hellas, Taleen Tchalikian Διευθύνρια Ανθρώπινου Δυναμικού στη Celestyal Cruises και Γιώργος Παρτσακουλάκης HR Director Greece της Παπαστράτος ΑΒΕΣ.
Συζητήθηκε η κουλτούρα ηγεσίας που υπάρχει σήμερα και επιβεβαιώθηκε ότι η ύπαρξή της συμβάλλει στην ανάπτυξη. Αναφέρθηκε το γεγονός ότι η παρατεταμένη αβεβαιότητα δημιουργεί εξαιρετική έλλειψη εμπιστοσύνης και ομαδικότητας, ενώ δεν αναδεικνύει υγιή ανταγωνισμό και δεν οδηγεί στην ανάληψη προσωπικών ευθυνών. Επισημάνθηκε η ανάγκη επανακαθορισμού της έννοιας της ηγεσίας, ώστε να συγκλίνει με την πρωτοπορία, τις κοινωνικές δεξιότητες και την ευθυγράμμιση με τους στόχους. Τονίστηκε η αναγκαιότητα συστήματος διαδοχής που να εφαρμόζεται σε όλα τα επίπεδα του οργανισμού, καθώς και οι σχέσεις εμπιστοσύνης και η συνεργασία μεταξύ του CEO και του Διευθυντή Ανθρώπινου Δυναμικού καθώς και όλων των Διευθύνσεων. Προϋπόθεση επιτυχίας όλων των παραπάνω η δέσμευση όλων των εμπλεκομένων από τη μεγαλύτερη έως τη μικρότερη βαθμίδα, αλλά και η συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών γενεών και η ενεργός συμμετοχή των νεότερων που είναι και οι φορείς της αλλαγής, αλλά και των εμπειροτέρων που μπορούν να συμβάλουν στην υιοθέτηση των αλλαγών με τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους.
Όλα αυτά αναδείχθηκαν με έναν μοναδικό και πρωτότυπο τρόπο, συνδέοντας την Τέχνη με την Ηγεσία, μέσω μιας θεατρικής παράστασης την οποία εμπνεύσθηκαν οι συντελεστές του Συνεδρίου με τίτλο «Επικίνδυνες Αποστολές – Κωδικός: ΗΓΕΤΕΣ». Την παράσταση οργάνωσαν και παρουσίασαν με επιτυχία οι κ. Ευάγγελος Βαροτσάκης, ηθοποιός και σκηνοθέτης, πρώην διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού σε εταιρεία του ομίλου ΟΤΕ, Κυριάκος Μεταξάκης, διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού στην Ελληνικός Χρυσός ΑΕ, και Γιάννης Ποντίκης Κ.Α.Μ στη Bacardi AE και ερασιτέχνης ηθοποιός, με επικεφαλής τον επιστημονικό συντονιστή του προγράμματος «Professional Diploma in Human Resources Management» της ΕΕΔΕ, κ. Βασίλη Τζώρτζη. Στο μονόπρακτο αναδείχθηκαν τα προβλήματα που προκύπτουν από την έλλειψη συστήματος διαδοχής, αλλά και τον τρόπο που μπορεί να αντιμετωπιστεί μια κρίση όταν υπάρχουν σχέσεις εμπιστοσύνης και αποτελεσματική ηγεσία στα διαφορετικά επίπεδα της δομής μίας επιχείρησης.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήγαγαν από κοινού το ΕΙΜΑΔ και η εταιρεία Better Future και παρουσίασε η Δήμητρα Παππά, με θέμα: «Οι Επιπτώσεις της ελληνικής κρίσης στις Αμοιβές των Εργαζομένων». Στην έρευνα καταδεικνύονται οι κύριες επιπτώσεις από τη μείωση των αποδοχών στο εργασιακό κλίμα (80%), στο ηθικό και στην παρακίνηση των εργαζομένων (67%), στην επιχειρηματική απόδοση (47%), στην πίστη στην Ανώτατη Διοίκηση (27%), στην ατομική απόδοση (27%) και στην εργασιακή ασφάλεια (20%).
Αναπροσαρμογές στα πακέτα αμοιβών για το 2016 σχεδιάζει μόνο το 39% των επιχειρήσεων του δείγματος με το 61% να τις κρατά σταθερές. Ενώ σε μια προσπάθεια βαθύτερη κατανόησης του ρυθμού αποχώρησης/αντικατάστασης των ταλέντων, ως συνηθέστεροι λόγοι αποχώρησης από μία επιχείρηση καταδεικνύονται τα καλύτερα πακέτα αποδοχών και η δυνατότητα προσωπικής ανάπτυξης. Και στους λιγότερο συνήθεις λόγους οι συνθήκες εργασίας και η οικονομική αστάθεια στη χώρα, με τα στελέχη να προτιμούν κατά 71% τη μετακίνηση στο εξωτερικό και κατά 29% την αλλαγή εταιρίας στην Ελλάδα.
Σημαντικό είναι και το εύρημα ότι οι επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα, από τις οποίες το 24% δραστηριοποιούνται στα Διαρκή καταναλωτικά αγαθά, το 16% στις Υπηρεσίες και το 13% στον τομέα της υγείας και του φαρμάκου, το 71% έχουν διεξάγει ήδη Έρευνα Δέσμευσης (engagement) κατά τα δύο τελευταία έτη. Ωστόσο, 66% από αυτές ούτε έχουν προγραμματίσει ούτε εφαρμόζουν διορθωτικές δράσεις ακόμη, ή έχουν προγραμματίσει διορθωτικές ενέργειες, αλλά δεν τις έχουν εφαρμόσει.
Τέλος, όσον αφορά στον αντίκτυπο της κρίσης στο επιχειρείν, για την Καινοτομία θετική ήταν η επίδραση σύμφωνα με το 29% ουδέτερη για το 53% και αρνητική για το 18%. Για την επικέντρωση στα Αποτελέσματα θετική ήταν η επίδραση για το 44%, ουδέτερη για το 13% και αρνητική για το 44%. Για τη Δέσμευση θετική ήταν η επίδραση για το 25%, ουδέτερη για το 63% και αρνητική για το 13%. Ενώ για την Ομαδική Εργασία θετική έκρινε πως ήταν η επίδραση το 59%, ουδέτερη το 35% και αρνητική το 6%.
Το συνέδριο έκλεισε με πέντε παράλληλες συνεδρίες που κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων σε αυτό μέχρι αργά το απόγευμα. Η πρώτη με θέμα «Είμαι ο Ηγέτης της Ζωής μου» και εισηγήτρια την Ερατώ Παρασχάκη τηςManpower Group. Η δεύτερη με θέμα «Mentoring στο Ανθρώπινο Κεφάλαιο» με τις Νότα Γιαννακούρα και Αλεξάνδρα Ελευθερίου, Μέλη της Δ.Ε. του ΕΙΜΑΔ. Η τρίτη με θέμα «Thinking Ahead: Total Reward 2020» με τον Αντώνη Χρηστίδη, partner της Mercer. Η τέταρτη με θέμα «Keep your character and integrity in shape in times of crisis» με την Εβίνα Ηλιοπούλου της Hellas EAP. Και η πέμπτη με θέμα «Employee Experience Journey Map» με την Christina Marra της Oracle Hellas.
Κλείνοντας, αξίζει να σημειώσουμε το επιστέγασμα της ομιλίας της κ. Γεωργιάδου: Ποιο θα είναι το άμεσο όφελος αλλά και η διαχρονική αξία που θα δημιουργήσει ο κάθε ένας από εμάς υιοθετώντας συμπεριφορές και πρότυπα που αρμόζουν σε ένα ανθρωποκεντρικό εργασιακό περιβάλλον και μία κοινωνία όπου είναι σαφές και κατανοητό ότι ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ είναι η ΛΥΣΗ και όχι το πρόβλημα. Όπως έλεγε ο John Quincy Adams (6ος πρόεδρος των ΗΠΑ) «Εάν οι πράξεις σου εμπνέουν τους άλλους να ονειρεύονται περισσότερο, να μαθαίνουν περισσότερα, να κάνουν περισσότερα και να γίνονται καλύτεροι, τότε είσαι ΗΓΕΤΗΣ».
Το 6ο The Big HR Debate πραγματοποιήθηκε με τη χορηγία της Edenred, της Hellas EAP, της Manifest και της Manpower Group. Υποστηρικτές ήταν η Better Future (an affiliate of Mercer), η Celestial Cruises και η Talent Team Consulting. Χορηγοί επικοινωνίας ήταν το HR Professional, η Ναυτεμπορική και το Manager. Χορηγοί διαδικτυακής επικοινωνίας τα naftemporiki.gr και 4hr.gr και τηλεοπτικός χορηγός το SBC TV.