Σημαντικές προτάσεις και ενδιαφέρουσες προβλέψεις για την πορεία του ελληνικού τουρισμού, κατατέθηκαν στο 5ο Συνέδριο Τουρισμού με τίτλο «Βόρεια Ελλάδα: Τουριστική 'Ανθιση Όλο το Χρόνο», που συνδιοργάνωσαν τα τέσσερα Επιμελητήρια: το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, το Ελληνο-Γαλλικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, Ελληνο-Γερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο και το Ελληνο-Ιταλικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης. Το συνέδριο έλαβε χώρα εντός της ΔΕΘ-Helexpo (αίθουσα «Αιμίλιος Ριάδης»).
Τα συμπεράσματα του συνεδρίου συνόψισε ο πρόεδρος Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, Νικόλαος Μπακατσέλος, καλώντας στο βήμα την υφυπουργό Τουρισμού Σοφία Ζαχαράκη για να κλείσει τις εργασίες του συνεδρίου.
Τοποθετήσεις αυτοδιοικητικών και επιχειρηματιών για τον τουρισμό
Ο αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Αλέξανδρος Θάνος, υπογράμμισε ότι το 2019 υπήρξαν 2,3 δισ. εκ ευρώ έσοδα στο ΑΕΠ της Κεντρικής Μακεδονίας από τον τουρισμό και κατά 20% αύξηση της ημερήσιας δαπάνης σε σχέση με το 2018. Τόνισε ότι ο στόχος της ΠΚΜ είναι η «ισότιμη και ισόρροπη ανάπτυξη για όλους τους μήνες του χρόνου» και πρόσθεσε: «Έχουμε την επόμενη προγραμματική περίοδο και σχεδιάζουμε τη νέα γενιά έργων, ολοκληρωμένες χωρικές επενδύσεις και στρατηγικά πλαίσια». Αναφέρθηκε και στο κομμάτι του πολιτιστικού τουρισμού, στα χιονοδρομικά κέντρα, στην κρουαζιέρα, σε υποδομές που θα βοηθήσουν την διασύνδεση με τα Βαλκάνια, κ.ά..
Η διευθύνουσα σύμβουλος του αναπτυξιακού οργανισμού περιφέρειας Β. Αιγαίου, Μαρία Κωνστάνογλου, επεσήμανε ότι οι συγκοινωνίες – αεροπορικές και ακτοπλοϊκές – υπάρχουν, αλλά η τιμή των εισιτηρίων είναι αποτρεπτική σε μεγάλο βαθμό για την άφιξη στα νησιά, παρότι οι τιμές στις υπηρεσίες και την εστίαση είναι πολύ χαμηλές. «Δεν είναι ένα θέμα που είναι στα χέρια της Περιφέρειας, αλλά αφορά τον επιχειρηματία, να προσέξει το δικό του δίκτυο» είπε και πρόσθεσε: «Το αεροδρόμιο της Λέσβου και της Σάμου είναι εξαιρετικά, της Χίου έχει ξεκινήσει, αλλά οι τιμές των εισιτηρίων είναι υψηλές. Νομίζω, ότι η φετινή σεζόν θα εξελιχθεί πολύ καλύτερα σε ό,τι αφορά την κρουαζιέρα».
Ο δικηγόρος και συνιδρυτής της Partner Rhetor Low Firm, Ανδρέας Παπαμιμίκος, τόνισε ότι η Θεσσαλονίκη είναι τουριστικός προορισμός, αλλά όχι γνωστός και σε όλο τον κόσμο, γιατί απαιτείται το σωστό branding με διεθνή στόχευση. «Η Θεσσαλονίκη πρέπει να αποκτήσει μια σύγχρονη ψηφιακή ταυτότητα. Να υποστηρίξουμε τις τουριστικές επιχειρήσεις για να αξιοποιήσουν τα ψηφιακά εργαλεία και να κάνουμε επιθετικό μάρκετινγκ» είπε ο κ. Παπαμιμίκος. Σημείωσε ωστόσο, ότι τα τελευταία χρόνια όπως είπε, έχουν γίνει σωστά βήματα από τον κ. Τζιτζικώστα, και πιο πριν από τον κ. Μπουτάρη, που αφήνουν μια καλή παρακαταθήκη για τη συνέχεια και από τη σημερινή διοίκηση του δήμου Θεσσαλονίκης. «Να χτίσουμε ένα αφήγημα για την πόλη, ώστε να είναι τουριστικός προορισμός» είπε. Σημείωσε, ότι ήδη είναι «city break», προορισμός με εκλεκτή γαστρονομία, «θέλω όμως να πιστεύω ότι με την ανάπλαση της ΔΕΘ θα προσεγγίσει ακόμη περισσότερους τουρίστες» πρόσθεσε ο κ. Παπαμιμίκος.
Η υπεύθυνη μάρκετινγκ και επικοινωνίας Wise Ram, Δώρα Αργυροπούλου, επικαλέστηκε έρευνα, σύμφωνα με τα στοιχεία της οποίας, το 2019 ο οδικός τουρισμός στην Ελλάδα έφτανε στο 35% των αφίξεων, ενώ το 2020-21 υπήρξε μια πτώση στον οδικό τουρισμό κατά 68%. Επέλεξαν λοιπόν τα Βαλκάνια να έρθουν μέσω αεροπλάνου. «Η Ρουμανία είναι Νο 1 αγορά, η Βουλγαρία και η Πολωνία ανεβαίνουν, θεωρώ ότι είναι ασφαλής, οικονομικός και αυτόνομος τρόπος μετακίνησης ο οδικός τουρισμός».
Ο πρόεδρος του τουριστικού οργανισμού Χαλκιδικής και της Ένωσης Ξενοδοχείων Χαλκιδικής, Γρηγόρης Τάσιος, σημείωσε ότι μπορούν να αξιοποιηθούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, γαστρονομία, οδική διασύνδεση με τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Επεσήμανε ότι χρειάζεται ένα στρατηγικό σχέδιο με έμφαση στην ποιότητα, τη βιωσιμότητα, την προστασία του περιβάλλοντος, τον τοπικό χαρακτήρα και αυτά να προβληθούν με έξυπνο και παραγωγικό τρόπο. Τόνισε ότι με την αύξηση της τιμής των καυσίμων γίνεται επιτακτική η ανάγκη αλλαγής νομοθεσίας, ώστε οι τουριστικές μονάδες να αξιοποιούν την ενέργεια με σωστό τρόπο. «Βιώσιμος προορισμός σημαίνει βιώσιμος τρόπος ζωής για τους κατοίκους και μετά για τους επισκέπτες» είπε ο κ. Τάσιος και πρόσθεσε: «Να προβάλλουμε τη Β. Ελλάδα ως ένα προορισμό για όλο το χρόνο. Αυτό σημαίνει προώθηση των επενδύσεων, τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης μπορούν να βοηθήσουν, τα οφέλη από τον τουρισμό μπορούμε να τα αποκομίσαμε όλοι». Επεσήμανε ότι το μεγάλο στοίχημα είναι στην αυτοδιοίκηση, ώστε σε συνεργασία με την Πολιτεία, να μπορεί να συνδυάσει το «μέσα» με το «έξω» της επιχείρησης, δηλαδή το ευρύτερο δίκτυο και χώρο μέσα στο οποίο λειτουργεί η τουριστική επιχείρηση.
Ο εκδότης του Travel Talk, Klaus Hildebrandt, υπογράμμισε ότι η Γερμανία είναι η μεγαλύτερη πηγή τουρισμού στην Ευρώπη προ πανδημίας, με εβδομήντα εκατομμύρια μετακινήσεις και μέσο όρο διαμονής δεκατριών ημερών. Η Ελλάδα κατέχει την τρίτη θέση σε επισκεψιμότητα μετά από Ισπανία και Τουρκία. «Η αειφορία δεν έχει να κάνει με το περιβάλλον μόνο, αλλά οι Γερμανοί ενδιαφέρονται για αυτό, επίσης για το κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον, την καθαριότητα, το φαγητό, κ.ά.» είπε.
Η αναπληρώτρια καθηγήτρια επιχειρηματικών, νομικών και κοινωνικών υπηρεσιών του πανεπιστημίου του Derby, Ελένη Μιχοπούλου, υπογράμμισε ότι πρέπει να προσεχθεί και ο τουρισμός ευεξίας, ιδιαίτερα μετά την πανδημία, η προσπελασιμότητα για άτομα με αναπηρίες, οι υποδομές για τους ηλικιωμένους, κ.ά. Επίσης θα πρέπει να υπάρξει εστίαση στις διαφορές που προκύπτουν μεταξύ παλιών και νέων επισκεπτών, ώστε όλοι να νοιώθουν καλά στο τόπο που επισκέπτονται και να μην αλλοιώνεται τη φυσιογνωμία του. Τόνισε ότι διάφορα ξενοδοχεία καταβάλλουν προσπάθειες για την αειφορία, αλλά ο επισκέπτης θέλει να πάει σε διάφορους χώρους. Σημείωσε, ότι θα πρέπει να υπάρχει ένα δίκτυο «ομοϊδεατών» για συνεργασία με διάφορα μέρη, που μοιράζονται τις ίδιες αρχές.
Ο διευθυντής του τομέα ιδιωτικών επενδύσεων της εταιρίας «Σαμαράς και Συνεργάτες Α.Ε.», Μιχάλης Χατζηβρέττας, υπογράμμισε ότι τα σημαντικότερα που προκύπτουν από τον νέο αναπτυξιακό νόμο, είναι το σφιχτό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης έργων από την υποβολή της μελέτης, η επιτάχυνση των ελέγχων μέσα από ανεξάρτητους ελεγκτές, καθώς και τα αυξημένα ποσοστά ενισχύσεων για τις επιχειρήσεις, ανάλογα με την Περιφέρεια στην οποία βρίσκεται η επένδυση. Δικαιούχοι, όπως είπε, δεν είναι οι ατομικές επιχειρήσεις, αλλά είναι και επιχειρήσεις υπό σύσταση, ή υπό συγχώνευση, ενταγμένες στο ΓΕΜΗ, κ.ά.. Για τις επιχειρήσεις, αναλόγως μεγέθους, το όριο επένδυσης είναι τα εκατό χιλιάδες ευρώ και κλιμακωτά, ως ένα εκατομμύριο ευρώ. Με αφορμή την αύξηση της ενέργειας, οι επιχειρήσεις μπορούν να κάνουν επενδύσεις ΑΠΕ ώστε να μειώσουν το λειτουργικό κόστος.
Σε ό,τι αφορά τον κλάδο της τεχνολογίας και τις τουριστικές επιχειρήσεις, στο πάνελ που ακολούθησε, ο διευθυντής διδακτορικών σπουδών του πανεπιστημίου του Brighton, Ιωάννης Παντελίδης, επεσήμανε ότι από τον «έξυπνο» τουρισμό πρέπει να δούμε πλέον και τον «σοφό» τουρισμό, δηλαδή, την υγειονομική ασφάλεια στο χώρο προορισμού ιδιαίτερα μετά την πανδημία, καθώς και την αξιοποίηση των ψηφιακών δεδομένων μέσα από διαδικτυακές πλατφόρμες για προσωποποιημένα πακέτα, ώστε να αυξηθεί χρονικά και η τουριστική σεζόν. «Μπορούμε σε πολλά μέρη στην Ελλάδα να ξεκινάμε από Μάιο και να τελειώνουμε Οκτώβριο» είπε ο κ. Παντελίδης.
Η διευθύντρια της capsule T - Travel and Hospitality Accelerator - Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Κατερίνα Σαριδάκη, τόνισε ότι ο ταξιδιώτης αποφασίζει πλέον συχνά την τελευταία στιγμή, οπότε χρειάζεται να εξελιχθεί η δυνατότητα και η ευελιξία διαθεσιμότητας. Η πανδημία, τόνισε, βοήθησε πολύ στην ψηφιοποίηση και των μικρών μονάδων, ώστε να γίνουν πιο ανταγωνιστικές.
Η συνιδρύτρια και οικονομική διευθύντρια της Clio Music Tours Δάφνη Τσεβρένη σημείωσε ότι πρέπει να αξιοποιηθεί και η ψηφιακή εμπειρία και οι τάσεις, ώστε οι εταιρίες ξεναγήσεων να μπορέσουν να προσαρμόσουν το προϊόν τους, προσφέροντας μαζί με την ξενάγηση συμπληρωματικά και ψηφιακές υπηρεσίες.
Αυξημένη η ταξιδιωτική προσμονή για τη χώρα μας, από παραδοσιακές και νέες αγορές
«Σημειώνουμε μία γενικευμένη αυξημένη ταξιδιωτική προσμονή για την επίσκεψη στην χώρα μας, τόσο από παραδοσιακές αγορές μας, όσο και από νέες αγορές» ανέφερε η υφυπουργός Τουρισμού, Σοφία Ζαχαράκη, στις εργασίες του 5ου συνεδρίου τουρισμού στη Θεσσαλονίκη.
Η κ. Ζαχαράκη επεσήμανε ότι «ο τουρισμός υπέστη το μεγαλύτερο ίσως πλήγμα από την πανδημία και σίγουρα γνώρισε την μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία του» και ότι η Ευρώπη, με την πανδημία, την ενεργειακή κρίση και τον πόλεμο στην Ουκρανία, εισέρχεται σε μία νέα περίοδο «με πολύ σοβαρές προκλήσεις».
«Για ακόμη μία φορά, ο τουρισμός έρχεται και πάλι στο επίκεντρο, με την ανησυχία όλων μας να είναι δικαιολογημένη» συνέχισε η κ. Ζαχαράκη. «Ωστόσο, οφείλουμε τώρα παρά ποτέ άλλοτε, να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας, και με ακόμη μεγαλύτερη αποφασιστικότητα να εντείνουμε την σκληρή δουλειά».
Η υφυπουργός Τουρισμού υπενθύμισε την πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού στο υπουργείο Τουρισμού και στη συνάντηση με τον υπουργό Τουρισμού Β. Κικίλια, καθώς και τη «ρητή εντολή» του Κ. Μητσοτάκη «να μη σταματήσει καθόλου η σκληρή δουλειά», η διερεύνηση των αγορών, με έμφαση στην διαμονή και στην εστίαση, στις υποδομές και στο ανθρώπινο δυναμικό και με στόχευση για αποτελέσματα «και για τους δώδεκα μήνες του χρόνου» ως προς το κομμάτι της φιλοξενίας.
Υπογράμμισε ότι η περίοδος της πανδημίας αποκάλυψε τη δυναμική που διαθέτει ο χώρος του τουρισμού, λέγοντας ότι συνεισέφερε συνολικά 10,65 δισ. ευρώ στην εθνική οικονομία, ένα αποτέλεσμα που ξεπέρασε και τον στόχο που είχε τεθεί για το 2021. «Την επιτυχία του κλάδου μαρτυρά το άλμα ανάπτυξης του 4ου, κατεξοχήν τουριστικού τριμήνου του 2021. Τα δεδομένα αυτά μας γεμίζουν σίγουρα υπερηφάνεια… Ως φαίνεται, τα στοιχεία που έχουμε ήδη στην διάθεσή μας είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά, παρά τις εξελίξεις, τις οποίες παρακολουθούμε και αξιολογούμε διαρκώς» είπε.
Επισήμανε ότι η τουριστική περίοδος ξεκινά με ιδιαίτερα θετικά ποσοστά προκρατήσεων, υψηλότερα ακόμη και σε σχέση με το 2019, με τις προβλέψεις μεγάλων τουριστικών operators για υπερδιπλασιασμό στις εκτιμήσεις των κρατήσεών τους, με τις αεροπορικές εταιρίες να έχουν αυξήσει τις θέσεις τους και τους προορισμούς, ακόμη και σε σχέση με τα προ-πανδημίας επίπεδα και με νέες απευθείας συνδέσεις (μετά από 2 χρόνια περιορισμών) με ΗΠΑ, Αυστραλία, Καναδά και με νέες αγορές, με σοβαρές προοπτικές για την χώρα μας, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία.
Η κ. Ζαχαράκη αναφέρθηκε και στα «πρώτα απτά δείγματα αισιοδοξίας» για την περίοδο του Πάσχα, με υψηλές πληρότητες στη δυτική Ελλάδα και σε νησιά και υψηλό αριθμό αφίξεων από Αμερική, Γαλλία, Γερμανία, Βρετανία, Ισραήλ, Ισπανία και Ρουμανία.
«Παρά το αναμενόμενο ‘σοκ’ από το ξέσπασμα του πολέμου, η δυναμική με την οποία ξεκίνησε η φετινή χρονιά φαίνεται πως επιστρέφει» συνέχισε η κ. Ζαχαράκη και επεσήμανε ότι υπάρχει η προσδοκία, οι απώλειες των επισκεπτών για τη Β. Ελλάδα λόγω του πολέμου, να μετριαστούν, ή να αναπληρωθούν από αγορές που φαίνεται ότι προτιμούν το σύνολο της χώρας.
Η υφυπουργός αναφέρθηκε επίσης και στο πρόγραμμα «Τουρισμός για Όλους» με το οποίο «δόθηκε η ευκαιρία σε πάνω από διακόσιες χιλιάδες Ελλήνων να ταξιδέψουν σε όλη την Ελλάδα» και πρόσθεσε: «Με ιδιαίτερη χαρά σας ανακοινώνω ότι και φέτος θα προσφέρουμε πρόγραμμα, περισσότερο ευέλικτο, λιγότερο γραφειοκρατικό για τις επιχειρήσεις και σύντομα θα έχουμε λεπτομέρειες για τη χρήση του».
Η κ. Ζαχαράκη επεσήμανε ότι η κυβέρνηση έχει ήδη προβεί σε μια σειρά από ρυθμίσεις για τομείς, όπως, η γαστρονομία και ο οινοτουρισμός, ο τουρισμός υγείας και ευεξίας, ο οικοτουρισμός, ο ορεινός και καταδυτικός τουρισμός, ο θρησκευτικός, αθλητικός, περιπατητικός ή ποδηλατικός τουρισμός, ενώ θα συνεχίσει να ενισχύει τον συνεδριακό τουρισμό αλλά και την διοργάνωση εκθέσεων. Υπογράμμισε ότι υπάρχουν και οι πόροι, το Σχέδιο «Ελλάδα 2.0» του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 και το νέο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, με τα οποίους «έχουν δρομολογηθεί μία σειρά επενδυτικών έργων και υποδομών.
Ιδιαιτέρως, η κ. Ζαχαράκη σημείωσε για τη Θεσσαλονίκη την επιτυχημένη έναρξη της κρουαζιέρας, με εξήντα μία προγραμματισμένες αφίξεις κρουαζιερόπλοιων και με πλειοψηφία αυτών homeporting. «Ήδη, ο ΟΛΘ ανακοίνωσε αύξηση 189% στην κρουαζιέρα. Στόχος μας, η ακόμη μεγαλύτερη ενίσχυση της ελληνικής κρουαζιέρας με αύξηση του homeporting, ιδίως για Αθήνα και Θεσσαλονίκη» υπογράμμισε.
Ειδικότερα, στον τομέα της προβολής, σημείωσε ότι υπήρξαν δύο νέες ειδικές επικοινωνιακές εκστρατείες, η πρώτη το «Greece does have a Winter!» και η δεύτερη για το ελληνικό Σαββατοκύριακο, το Greek-end που ταιριάζει ιδιαίτερα και στη φυσιογνωμία της Θεσσαλονίκης, την πρώτη ελληνική πόλη που διακρίθηκε από την UNESCO για την ξεχωριστή γαστρονομική της κουλτούρα. «Είναι νομίζω ιδανική περίπτωση προορισμού Σαββατοκύριακου για το λεγόμενο city break Ελλήνων και ξένων επισκεπτών» είπε η κ. Ζαχαράκη.
Τέλος αναφέρθηκε και στην εκπαίδευση-επιμόρφωση, στα σεμινάρια σε ανθρώπους του κλάδου, αλλά και, για πρώτη φορά, στη δυνατότητα ξενόγλωσσου τμήματος για την προσέλκυση και ξένων σπουδαστών.
«Δίνω ένα μήνυμα της συνέργειας της ένωσης δυνάμεων. Ας ενώσουμε όλοι τις δυνάμεις μας ελπίζοντας ότι δεν θα υπερβούμε μόνο την κρίση, αλλά θα υπερβούμε και τις προσδοκίες» τόνισε στο κλείσιμο της ομιλίας της η κ. Ζαχαράκη.