Πρόκειται για μια σύσταση - επομένως δεν είναι υποχρεωτική - και αφορά στην ομογενοποίηση των μέτρων κατά της πανδημίας κυρίως στις μετακινήσεις αλλά και την καθημερινότητα. Στη συμφωνία δεν εντάχθηκαν τελικά οι κοινές μέρες καραντίνας αλλά και οι προϋποθέσεις για το τεστ κορονοϊού, ούτε και για κοινό ευρωπαϊκό PLF (Passenger Locator Form) που ζητούσε η Ελλάδα.
Η προσέγγιση αυτή περιλαμβάνει έναν ενιαίο χάρτη, ο οποίος θα δημοσιεύεται κάθε εβδομάδα από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων και στον οποίο θα παρουσιάζονται τα επίπεδα κινδύνου σε όλες τις περιφέρειες της Ευρώπης -και όχι απαραίτητα χώρες- με τη χρήση συστήματος «φωτεινού σηματοδότη». Οι περιφέρειες θα επισημαίνονται με τα χρώματα «πράσινο», «πορτοκαλί», «κόκκινο», ανάλογα με την επιδημιολογική τους εικόνα, και «γκρίζο» όταν δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες.
Με βάση αυτόν τον χάρτη, τα κράτη μέλη θα αποφασίζουν στη συνέχεια αν θα επιβάλουν ορισμένους περιορισμούς, όπως καραντίνα ή τεστ, στους ταξιδιώτες που προέρχονται από άλλες περιοχές. Τα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι δεν θα επιβάλλονται περιορισμοί, όπως καραντίνα ή τεστ, στους ταξιδιώτες που προέρχονται από «πράσινες» περιφέρειες.
Οι ταξιδιώτες, όταν ταξιδεύουν από «πορτοκαλί» ή «κόκκινες» περιφέρειες, μπορούν να αναμένουν την επιβολή περιοριστικών μέτρων. Σύμφωνα με τη σύσταση, τα κράτη μέλη θα πρέπει να κάνουν διάκριση μεταξύ «πορτοκαλί» και «κόκκινων» ζωνών.
Ποιοι είναι οι παράγοντες τους οποίους θα χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη για να αποφασίσουν αν οι περιφέρειες είναι κόκκινες, πορτοκαλί ή πράσινες; Ο συνολικός αριθμός νεοανακοινωθέντων κρουσμάτων κορονοϊού ανά 100.000 άτομα τις τελευταίες 14 ημέρες. Το «ποσοστό θετικότητας των διαγνωστικών εξετάσεων», δηλαδή το ποσοστό θετικών διαγνωστικών εξετάσεων (τεστ) για λοίμωξη από τον κορονοϊό κατά την τελευταία εβδομάδα. Το «ποσοστό διαγνωστικών εξετάσεων», δηλαδή ο αριθμός διαγνωστικών εξετάσεων (τεστ) για λοίμωξη από τον κορονοϊό ανά 100.000 άτομα κατά την τελευταία εβδομάδα.
Στον χάρτη, οι επιμέρους περιοχές θα πρέπει να επισημαίνονται με τα ακόλουθα χρώματα:
- πράσινο, αν το 14ήμερο σωρευτικό ποσοστό ανακοίνωσης κρουσμάτων κορονοϊού είναι χαμηλότερο από 25 κρούσματα ανά 100.000 άτομα και το ποσοστό θετικότητας των διαγνωστικών εξετάσεων για λοίμωξη από τον κορονοϊό είναι χαμηλότερο από 4 %·
- πορτοκαλί, αν το 14ήμερο σωρευτικό ποσοστό ανακοίνωσης κρουσμάτων κορονοϊού είναι χαμηλότερο από 50 κρούσματα ανά 100.000 άτομα, αλλά το ποσοστό θετικότητας των διαγνωστικών εξετάσεων για λοίμωξη από τον κορονοϊό είναι τουλάχιστον 4 % ή αν το 14ήμερο σωρευτικό ποσοστό ανακοίνωσης κρουσμάτων κορονοϊού κυμαίνεται από 25 έως 150 κρούσματα, αλλά το ποσοστό θετικότητας των διαγνωστικών εξετάσεων για λοίμωξη από τον κορονοϊό είναι χαμηλότερο από 4 %·
- κόκκινο, αν το 14ήμερο σωρευτικό ποσοστό ανακοίνωσης κρουσμάτων κορονοϊού είναι τουλάχιστον 50 κρούσματα ανά 100.000 άτομα και το ποσοστό θετικότητας των διαγνωστικών εξετάσεων για λοίμωξη από τον κορονοϊό είναι τουλάχιστον 4 % ή αν το 14ήμερο σωρευτικό ποσοστό ανακοίνωσης κρουσμάτων κορονοϊού είναι υψηλότερο από 150 κρούσματα·
- γκρίζο, αν δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες για την αξιολόγηση των κριτηρίων των σημείων Α έως Γ ή αν το ποσοστό διαγνωστικών εξετάσεων είναι 300 ή λιγότερες διαγνωστικές εξετάσεις.
Ερώτηση: Είμαι οδηγός φορτηγού / νοσηλευτής / φοιτητής / διπλωμάτης / δημοσιογράφος. Πρέπει να μπω σε καραντίνα, αν διασχίσω τα σύνορα; Πρέπει να πάω στην πατρίδα μου γιατί η μητέρα μου δεν είναι καλά. Πρέπει να μπω σε καραντίνα;
Απάντηση: Αν έχετε ουσιαστικό λόγο να ταξιδέψετε, δεν θα σας ζητηθεί να υποβληθείτε σε καραντίνα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ΕΕ αναγνωρίζει ότι, αν και πρέπει να προστατευθούμε από τη διασπορά του ιού, ωστόσο υπάρχουν σημαντικοί λόγοι για τους οποίους οι πολίτες της ΕΕ χρειάζονται να κάνουν χρήση του δικαιώματός τους στην ελεύθερη κυκλοφορία χωρίς περιορισμούς.
Τα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι οι ακόλουθες κατηγορίες ταξιδιωτών θα εξαιρούνται από την υποχρέωση να υποβάλλονται σε μέτρα καραντίνας κατά την εκπλήρωση των ουσιωδών καθηκόντων ή αναγκών τους:
- εργαζόμενοι ή αυτοαπασχολούμενοι που ασκούν επαγγέλματα νευραλγικής σημασίας, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, των μεθοριακών και των αποσπασμένων εργαζομένων, καθώς και των εποχιακών εργαζομένων, όπως αναφέρεται στις κατευθυντήριες οδηγίες της Επιτροπής ·
- εργαζόμενοι στον τομέα των μεταφορών ή πάροχοι υπηρεσιών μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των οδηγών φορτηγών οχημάτων που μεταφέρουν εμπορεύματα για χρήση στην επικράτεια, καθώς και εκείνων που απλώς διέρχονται από τη χώρα·
- ασθενείς που ταξιδεύουν για επιτακτικούς ιατρικούς λόγους·
- μαθητές, φοιτητές και ασκούμενοι που μεταβαίνουν σε άλλη χώρα σε καθημερινή βάση·
- άτομα που ταξιδεύουν για επιτακτικούς οικογενειακούς ή επιχειρηματικούς λόγους·
- διπλωμάτες, προσωπικό διεθνών οργανισμών και άτομα που έχουν προσκληθεί από διεθνείς οργανισμούς, η φυσική παρουσία των οποίων απαιτείται για την εύρυθμη λειτουργία των εν λόγω οργανισμών, στρατιωτικό και αστυνομικό προσωπικό, εργαζόμενοι στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας και προσωπικό πολιτικής προστασίας, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους·
- διερχόμενοι επιβάτες, ναυτικοί, δημοσιογράφοι, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.
Απάντηση: Αν απλώς διέρχεστε από το Βέλγιο, τότε δεν θα χρειαστεί να υποβληθείτε σε καραντίνα στην εν λόγω χώρα, ακόμη και αν αυτή επιβάλλει περιορισμούς στους ταξιδιώτες που προέρχονται από τη Γερμανία. Όμως, αν μείνετε στο Βέλγιο πριν ταξιδέψετε στις Κάτω Χώρες, θα πρέπει να ενημερωθείτε για τα μέτρα που εφαρμόζονται στο εν λόγω κράτος μέλος, όπως αυτά περιγράφονται στη διαδικτυακή πλατφόρμα «Re-open EU», για τους ταξιδιώτες που προέρχονται από την περιφέρεια αναχώρησής σας στη Γερμανία. Βλέποντας τον χάρτη που δημοσιεύεται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, μπορείτε να δείτε αν η περιφέρεια αναχώρησής σας έχει χαρακτηριστεί «πράσινη», «πορτοκαλί», «κόκκινη» ή «γκρίζα». Αν η περιφέρειά σας έχει χαρακτηριστεί «πράσινη», θα γνωρίζετε ότι δεν θα υποβληθείτε σε κανένα μέτρο, όπως καραντίνα ή τεστ.
Πληροφορίες αυτές σχετικά με τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς θα δημοσιοποιούνται στη διαδικτυακή πλατφόρμα «Re-open EU», με σύνδεσμο προς τον χάρτη που θα επικαιροποιείται σε εβδομαδιαία βάση από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων.
Ο κοινός χάρτης που θα δημοσιεύεται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων θα επικαιροποιείται μία φορά την εβδομάδα. Έτσι, θα παρέχεται στους πολίτες τακτική ενημέρωση σχετικά με τα επίπεδα κινδύνου σε ολόκληρη την ΕΕ.
Τα κράτη μέλη θα παρέχουν στα άλλα κράτη μέλη και την Επιτροπή λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τους επικείμενους περιορισμούς της ελεύθερης κυκλοφορίας ή την άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών. Οι μεταβολές αυτές θα δημοσιεύονται επίσης στην πλατφόρμα «Re-open EU». Κατά γενικό κανόνα, οι πληροφορίες σχετικά με τα νέα μέτρα θα δημοσιεύονται 24 ώρες πριν από την έναρξη ισχύος τους.
Μεγάλη έμφαση δίνεται στην ιχνηλάτηση επαφών. Όλες οι πληροφορίες σχετικά με τις εφαρμογές ιχνηλάτησης επαφών θα είναι διαθέσιμες μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας «Re-open EU».
Ερώτηση: Μπορώ να ταξιδέψω στην ΕΕ από χώρα εκτός ΕΕ;
Απάντηση: Η σύσταση που εκδόθηκε σήμερα αφορά τα ταξίδια εντός της ΕΕ. Όσον αφορά τα ταξίδια από χώρες εκτός ΕΕ, εξακολουθεί να ισχύει για πολλές χώρες εκτός ΕΕ ένας προσωρινός περιορισμός των μη ουσιωδών μετακινήσεων.
Ωστόσο, δεν πρόκειται για πλήρη ταξιδιωτική απαγόρευση: αν είστε πολίτης της ΕΕ ή αν έχετε καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος, θα πρέπει να επιτρέπεται σε εσάς και στα μέλη της οικογένειάς σας να ταξιδέψετε στην Ευρώπη. Το ίδιο ισχύει αν έχετε σοβαρό λόγο να έρθετε στην Ευρώπη.
Η Επιτροπή κάλεσε και θα συνεχίσει να καλεί τα κράτη μέλη να επιτρέπουν χωρίς καθυστέρηση την είσοδο στο έδαφός τους ατόμων που βρίσκονται σε δεόντως πιστοποιημένες σχέσεις συμβίωσης εκτός γάμου με Ευρωπαίους πολίτες και μόνιμους κατοίκους. Περίπου τα μισά κράτη μέλη έχουν ήδη κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση και η Επιτροπή αναμένει περαιτέρω πρόοδο.
Επιπλέον, το Συμβούλιο επανεξετάζει τους ισχύοντες περιορισμούς και επικαιροποιεί τακτικά τον κατάλογο των χωρών από τις οποίες είναι δυνατόν να ταξιδεύουν προς τα κράτη μέλη τα άτομα αυτά, με βάση την αξιολόγηση της υγειονομικής κατάστασης.