Πριν από έξι χρόνια η ουκρανή τραγουδίστρια Τζαμάλα κατέκτησε την Ευρώπη με ένα τραγούδι για τις απελάσεις των Τατάρων της Κριμαίας το 1944 από τον Στάλιν.
"Οταν έρχονται ξένοι, έρχονται στα σπίτια σας. Σας σκοτώνουν όλους και λένε 'Δεν είμαστε ένοχοι' ", έλεγε το τραγούδι της που χάρισε μια αναπάντεχη νίκη στην Τζαμάλα το 2016 στον διεθνή διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision, όπου συνήθως συμμετέχουν τραγούδια με πιο ανάλαφρο περιεχόμενο.
Σήμερα η Τζαμάλα είναι και η ίδια πρόσφυγας έπειτα από την εισβολή της Ρωσίας στη χώρα της, η οποία την υποχρέωσε μαζί με τα παιδιά της να αναζητήσει καταφύγιο εκτός Ουκρανίας.
"Στις 24 Φεβρουαρίου με ξύπνησε ο σύζυγός μου και μου είπε ότι άρχισε ο πόλεμος και ότι η Ρωσία μας είχε επιτεθεί. Εκείνη τη στιγμή σοκαρίστηκα. Εμοιαζε με εφιάλτη", είπε σε συνέντευξή της στο Reuters από την Κωνσταντινούπολη.
Η 38χρονη, το πραγματικό όνομα της οποίας είναι Σουζάνα Τζαμαλαντίνοβ, κρύφτηκε σε ένα καταφύγιο του Κιέβου προτού διαφύγει στην Τουρκία με τα δύο της παιδιά, όμως ο σύζυγός της έμεινε πίσω στην Ουκρανία για να πολεμήσει τον ρωσικό στρατό.
Το ταξίδι της φυγής δεν ήταν εύκολο και εκείνη τραγουδούσε στα παιδιά της για να τα αποπροσανατολίσει από τον κίνδυνο.
"Βρισκόμασταν μέσα στο αυτοκίνητο και ακούσαμε τον θόρυβο. Είδαμε μια ρουκέτα μπροστά στα μάτια μας", λέει περιγράφοντας τη σύγχυσή της για το αν θα έπρεπε να συνεχίσει το ταξίδι ή να γυρίσει πίσω. "Ημουν χαμένη, αλλά έπρεπε να προχωρήσω. Ηταν τρομακτικό".
Η Τζαμάλα, ταταρικής καταγωγής από την Κριμαία, οι συγγενείς της οποίας ήταν θύματα των απελάσεων του 1944, έκανε έκκληση προς τους Ευρωπαίους να συσπειρωθούν πίσω από τη χώρα της.
"Δεν είναι μόνο ουκρανικός ο πόλεμος, είναι ένας πόλεμος ενάντια στις ευρωπαϊκές αξίες. Νομίζω ότι όλοι βρισκόμαστε στην ίδια δύσκολη θέση", είπε η ίδια.
Το μήνυμά της αυτό το πήγε στις αρχές του μήνα στο Βερολίνο, όπου ερμήνευσε και πάλι το τραγούδι της του 2016 σε έναν προκαταρκτικό γύρο της φετινής Eurovision--αυτή τη φορά για να στηρίξει τον ουκρανικό στρατό.
Η Ρωσία, η οποία χαρακτηρίζει "ειδική στρατιωτική επιχείρηση" την επίθεσή της στην Ουκρανία έχει αποκλειστεί από τη φετινή διοργάνωση.
Ενα από τα φαβορί για τον τελικό της Eurovision, η οποία έχει τεράστιο παγκόσμιο τηλεοπτικό κοινό, είναι το ουκρανικό συγκρότημα Kalush Orchestra. Παρότι τα μέλη του δραστηριοποιούνται εκτός του δυτικού τμήματος της χώρας, το οποίο έχει επηρεαστεί λιγότερο από τον πόλεμο που μετράει ήδη τρεις εβδομάδες, χρειάστηκε να κάνουν ξεχωριστές πρόβες εκπληρώνοντας ταυτόχρονα τα καθήκοντά τους στην περίοδο αυτή του πολέμου.
Ο αρχηγός του συγκροτήματος Ολεχ Πσίουκ είναι επικεφαλής μιας ομάδας 20 εθελοντών, η οποία προμηθεύει με φάρμακα και βοηθάει ανθρώπους να γλιτώσουν από τον πόλεμο. Η σύντροφός του κατασκευάζει βόμβες μολότωφ και ένα άλλο μέλος του συγκροτήματος υπηρετεί σε μονάδα υπεράσπισης των εδαφών της πατρίδας του.
Για την Τζαμάλα, η οποία αρχικά ήταν διστακτική στο να ερμηνεύσει τραγούδια της τη στιγμή που η χώρα της βρισκόταν σε πόλεμο, οι αμφιβολίες εξαφανίστηκαν μόλις ξεκίνησε να τραγουδάει: "Μου φαίνεται ότι τώρα αυτό μπορώ να κάνω. Αν μπορώ να τραγουδάω και να συγκεντρώνω χρήματα για την Ουκρανία, θα συνεχίσω να το κάνω".
