Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε μελέτη για το έλλειμμα ΦΠΑ η οποία έδειξε απώλεια εσόδων ύψους 177 δισ. ευρώ περίπου, λόγω μη συμμόρφωσης με τους κανόνες ή μη είσπραξης του φόρου το 2012.
Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 16% των συνολικών αναμενόμενων εσόδων ΦΠΑ 26 κρατών μελών.
Η Ελλάδα παρουσίασε τη μεγαλύτερη βελτίωση μεταξύ του 2011 (9,1 δισ. ευρώ) και του 2012 (6,6 δισ. ευρώ), μολονότι εξακολουθεί να είναι ένα από τα κράτη μέλη με το μεγαλύτερο έλλειμμα ΦΠΑ (33%).
Το 2012, τα χαμηλότερα ελλείμματα ΦΠΑ καταγράφηκαν στις Κάτω Χώρες (5% των αναμενόμενων εσόδων), στη Φινλανδία (5%) και στο Λουξεμβούργο (6%). Τα μεγαλύτερα ελλείμματα σημειώθηκαν στη Ρουμανία (44% των αναμενόμενων εσόδων ΦΠΑ), στη Σλοβακία (39%) και στη Λιθουανία (36%).
Ο αρμόδιος για τη φορολογία Επίτροπος Άλγκιρντας Σεμετά δήλωσε σχετικά: «Το έλλειμμα ΦΠΑ είναι στην ουσία ένας δείκτης για το αν είναι αποτελεσματικά – ή όχι - τα μέτρα επιβολής και συμμόρφωσης σχετικά με τον ΦΠΑ σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Τα σημερινά στοιχεία δείχνουν ότι απομένουν ακόμη να γίνουν πολλά. Τα κράτη μέλη δεν μπορούν να αντέξουν απώλειες εσόδων αυτής της κλίμακας. Θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους και να λάβουν αποφασιστικά μέτρα για την ανάκτηση αυτών των δημόσιων εσόδων. Η Επιτροπή, από την πλευρά της, παραμένει προσηλωμένη στη ριζική μεταρρύθμιση του συστήματος ΦΠΑ, ώστε αυτό να καταστεί πιο ισχυρό, πιο αποτελεσματικό και λιγότερο ευάλωτο στην απάτη.»
Το έλλειμμα ΦΠΑ είναι η διαφορά ανάμεσα στα αναμενόμενα έσοδα ΦΠΑ και τα ποσά ΦΠΑ που εισπράττουν πραγματικά οι εθνικές αρχές. Παρόλο που η μη συμμόρφωση με τους κανόνες αποτελεί σίγουρα σημαντική αιτία γι' αυτή την υστέρηση εσόδων, το έλλειμμα ΦΠΑ δεν οφείλεται μόνο στην απάτη. Η μη καταβολή του ΦΠΑ οφείλεται επίσης, μεταξύ άλλων, σε πτωχεύσεις, αφερεγγυότητα, στατιστικά σφάλματα, καθυστερημένες πληρωμές και φοροαποφυγή.