Οι ευρωβουλευτές συζήτησαν την Τετάρτη 15 Μαρτίου, τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της περασμένης εβδομάδας και παρουσίασαν τις προτεραιότητές τους ενόψει της «Διακήρυξης της Ρώμης» η οποία θα εστιάσει στο μέλλον της ΕΕ. Η πλειοψηφία των ευρωβουλευτών τόνισαν την ανάγκη να θέσουν τα κράτη μέλη την ΕΕ σε μια πορεία αντιμετώπισης των άμεσων αναγκών των πολιτών της.
Καλωσορίζοντας τον Ιταλό πρωθυπουργό και τους προέδρους του Συμβουλίου και της Επιτροπής, ο Πρόεδρος του ΕΚ Antonio Tajani δήλωσε ότι η 60η επέτειος της Συνθήκης της Ρώμης είναι «μια ευκαιρία για να έρθει η Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες της και να προωθήσει τις αξίες μας στον κόσμο». «Τώρα, περισσότερο από ποτέ, αυτό που χρειαζόμαστε είναι η ενότητα. Πρέπει να αλλάξουμε, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποδυναμώσουμε την ΕΕ», πρόσθεσε.
Αναφερόμενος στο μέλλον της Ευρώπης, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Donald Tusk έκανε την εξής δήλωση: «Αν θέλετε να πάτε γρήγορα, πηγαίνετε μόνοι σας, αν θέλετε να πάτε μακριά, πηγαίνετε μαζί». Υποσχέθηκε να αγωνιστεί κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για το Brexit για την πολιτική ενότητα των 27, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ θα παραμείνουν «στενοί φίλοι». «Οι πόρτες θα μείνουν πάντα ανοιχτές για τους Βρετανούς φίλους μας», πρόσθεσε. Απέρριψε, ωστόσο, τις «απαιτήσεις, που λαμβάνουν τη μορφή απειλών, ότι εάν δεν υπάρξει συμφωνία, αυτό δεν θα είναι κακό για την ΕΕ» υπογραμμίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα ήταν κακό και για τις δύο πλευρές. Μιλώντας στα ολλανδικά, κ. Τουσκ εξέφρασε την αλληλεγγύη του προς την Ολλανδία, ένα «χώρο ελευθερίας και δημοκρατίας» όπως τη χαρακτήρισε.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Jean-Claude Juncker επεσήμανε ότι δεν πρέπει να αποδυναμωθεί το μέλλον της Ευρώπης με ένα σενάριο «δύο ταχυτήτων». «Δεν θέλω ένα νέο σιδηρούν παραπέτασμα στην Ευρώπη», τόνισε ο ίδιος. Ο κ. Juncker χαρακτήρισε «εντελώς απαράδεκτες» τις τουρκικές επιθέσεις εναντίον της Ολλανδίας και υπογράμμισε ότι οι υπεύθυνοι για αυτές απομακρύνουν την Τουρκία από την ΕΕ. Σημείωσε επίσης ότι η νέα εμπορική πολιτική των ΗΠΑ αυξάνει τις προσδοκίες να καταστεί η ΕΕ ο νέος παγκόσμιος ηγέτης των πολυμερών συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου. Τόνισε, ωστόσο, ότι όλες οι συνομιλίες θα πρέπει να περιλαμβάνουν τους κοινωνικούς εταίρους και την κοινωνία των πολιτών.
«Αν δεν μειώσουμε την ανεργία και αν αφήσουμε μόνες τις χώρες της ΕΕ στην πρώτη γραμμή της μεταναστευτικής κρίσης και αν ενδώσουμε στον εθνικισμό και αφήσουμε πίσω τους πιο αδύναμους, τότε δεν θα υπάρξει καμία εμπιστοσύνη από τους πολίτες στην ΕΕ», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Paolo Gentiloni. Σε ό,τι αφορά την «ΕΕ δύο ταχυτήτων», είπε τα εξής: «Λέμε όχι σε δύο Ευρώπες, σε μία μεγάλη και μία μικρή, σε μία ανατολική και μία δυτική (...) λέμε ναι σε μία ενιαία ΕΕ όπου κάθε χώρα μπορεί να έχει το δικό της επίπεδο φιλοδοξίας και να επιλέγει εάν θα ενταχθεί (...) ανά πάσα στιγμή, τώρα ή αργότερα, και σε μία ΕΕ όπου ο καθένας συμμετέχει στο κοινό σχέδιο».
Μιλώντας εξ ονόματος της προεδρίας του Συμβουλίου, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Μάλτας Louis Grech είπε ότι οι καιροί απαιτούν αποφασιστική δράση από τους ηγέτες της ΕΕ και των κρατών μελών της. Αναφερόμενος στο μέλλον της ΕΕ, ο κ. Grech σημείωσε ότι η Διακήρυξη της Ρώμης θα πρέπει να τηρηθεί πιστά, και τόνισε ότι δεν θα πρέπει να υπάρξουν «πολίτες δεύτερης κατηγορίας, πρόχειρες λύσεις και σπασμωδικές αντιδράσεις».
Ο Manfred Weber (ΕΛΚ, Γερμανία), δήλωσε τα εξής: «Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν θα θεωρούν το Στρασβούργο και τις Βρυξέλλες ως εξωτερικές δυνάμεις που επιβάλλουν ρυθμίσεις σε αυτούς, ενώ οι εθνικοί πολιτικοί καπηλεύονται τις από κοινού με την Ευρώπη επιτυχίες για να λάβουν όλα τα εύσημα από το λαό τους. Πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας και να εξηγήσουμε στους πολίτες των χωρών μας αυτά που ψηφίζονται και αποφασίζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο». Όσον αφορά την Τουρκία, σημείωσε ότι η πλήρης ένταξή της στην ΕΕ «δεν προβλέπεται στο άμεσο μέλλον».
«Η Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων αποτελεί μόνο μία μέθοδο, και όχι μία στρατηγική», δήλωσε ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών Gianni Pittella (Ιταλία) και προσέθεσε τα εξής: «Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη δεν είναι η ταχύτητα, αλλά η κατεύθυνση. Χρειαζόμαστε μια νέα κατεύθυνση για την Ευρώπη προς έναν ισχυρό κοινωνικό πυλώνα και μια ισχυρή ευρωπαϊκή επενδυτική στρατηγική που θα χρηματοδοτηθεί από τον σκληρότερο αγώνα κατά της φοροδιαφυγής και της φορολογικής απάτης. Όσο περισσότερο απειλείται η ΕΕ, τόσο περισσότερο πιστεύω στην Ευρώπη», πρόσθεσε.
«Το πλοίο βουλιάζει και θα πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί», είπε ο Raffaelle Fitto (ΕΣΜ, Ιταλία), ζητώντας να υπάρξει αλλαγή πολιτικής. Υποστήριξε ότι η ΕΕ έχει γίνει συγκεντρωτική και έχει απομακρυνθεί από τους πολίτες της. Σημείωσε ότι η πολιτική ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών επιθυμεί την επαναδιαπραγμάτευση των συνθηκών και απορρίπτει οποιαδήποτε περαιτέρω παραχώρηση της εθνικής κυριαρχίας.
Ο επικεφαλής των Φιλελευθέρων Guy Verhofstadt (Βέλγιο) κατηγόρησε τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ερντογάν για κυνισμό καθότι υποστηρίζει την «ελευθερία του λόγου», φυλακίζοντας την ίδια στιγμή δημοσιογράφους στην Τουρκία. «Ας παγώσουμε τις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Τουρκίας. Αυτό είναι το μόνο που μπορούμε να κάνουμε αυτή τη στιγμή», πρόσθεσε. Ο κ. Verhofstadt υποστήριξε την έναρξη μιας διαδικασίας αναγέννησης της ΕΕ, ενόψει και του εορτασμού στη Ρώμη της 60ης επετείου της Συνθήκης της Ρώμης.
Η επικεφαλής της Ευρ. Ενωτ. Αριστεράς Gabriele Zimmer (Γερμανία) εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσον η Διακήρυξη της Ρώμης που πρόκειται να υπογραφεί στις 25 Μαρτίου θα σημάνει πραγματικά ένα νέο ξεκίνημα για την ΕΕ. «Χρειαζόμαστε ένα σαφές μήνυμα σχετικά με μία ισχυρή και κοινωνική Ευρώπη, καθώς και άλλα άμεσα μέτρα. Πραγματικά ελπίζω να μπορέσουμε όλοι σύντομα να συμφωνήσουμε στις προτάσεις για έναν κοινωνικό πυλώνα, επί των οποίων εργάστηκε αυτό το Κοινοβούλιο», πρόσθεσε.
Μιλώντας εξ ονόματος των Πρασίνων, ο Philippe Lamberts (Βέλγιο), δήλωσε ότι η 60η επέτειος θα είναι μια ευκαιρία για μια «αλλαγή κατεύθυνσης». «Η Ευρώπη χρειάζεται να χρησιμοποιήσει την παγκοσμιοποίηση για να προχωρήσει προς την κοινωνική σύγκλιση και να ενισχύσει τη δημοκρατία», πρόσθεσε, εκφράζοντας την ελπίδα ότι ο Πρόεδρος Τουσκ θα ανταποκριθεί σε αυτήν την πρόκληση.
«Η ΕΕ δύο ταχυτήτων υπάρχει ήδη», δήλωσε η Rosa D'Amato (ΕΕΑΔ, Ιταλία), προσθέτοντας ότι «από τη μία υπάρχει η ΕΕ των τραπεζών, των μεγάλων εταιρειών και των λόμπι, και από την άλλη η ΕΕ των πολιτών, εκείνων που έχουν χάσει τη δουλειά τους και τα δικαιώματά τους».
Ο Matteo Salvini (Η Ευρώπη των Εθνών και της Ελευθερίας, Ιταλία) ζήτησε να τερματιστούν άμεσα όλες οι πληρωμές της ΕΕ προς την Τουρκία και τόνισε ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις «δεν έπρεπε ποτέ να ξεκινήσουν». Κατηγόρησε επίσης τους ηγέτες της ΕΕ ότι «κατέστρεψαν το ευρωπαϊκό όνειρο».