Πριν σας απαριθμήσω τους καταλύτες που μπορούν να δώσουν αφορμές για ισχυρές διακυμάνσεις στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά θα ήθελα να πω ότι φέτος ανήκω στην πλευρά των αισιόδοξων.
Πιστεύω ότι μετά από πολλά χρόνια αναμονής, ζύμωσης και εσωστρέφειας η ελληνική αγορά μπορεί να διακριθεί θετικά καθώς πολλοί βασικοί κίνδυνοι που λειτουργούσαν ανασταλτικά στην προσέλκυση κεφαλαίων έχουν αμβλυνθεί ή βρίσκονται σε πορεία βελτίωσης.
Να τι μπορεί να πάει θετικότερα φέτος και να φέρει περισσότερο ενδιαφέρον στην Ελληνική αγορά:
* Παρά τις όποιες καθυστερήσεις και τις αστοχίες σε εγχειρήματα αποκρατικοποιήσεων, η εκτέλεση του προϋπολογισμού και το κλείσιμο των αξιολογήσεων είναι εντός των στόχων και των χρονικών δεδομένων του προγράμματος. Η έξοδος από το πρόγραμμα χρηματοδότησης θα αυξήσει τους δημοσιονομικούς βαθμούς ελευθερίας βελτιώνοντας το οικονομικό περιβάλλον και την ψυχολογία της Αγοράς.
* Ενδεχόμενες αναβαθμίσεις από επενδυτικούς οίκους έχουν ακόμα σημαντικό περιθώριο δεδομένης της αξιολόγησης που έχουν άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής περιφέρειας. Στο πρώτο δίμηνο της χρονιάς αναμένεται να υπάρξει αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας με ότι αυτό συνεπάγεται για το ασφάλιστρο κινδύνου των μετοχών. Η μείωση του κόστους δανεισμού θα έχει καθολικό αντίκτυπο σε όλο το εύρος της οικονομικής δραστηριότητας ευνοώντας το επιχειρηματικό περιβάλλον.
* Οι ελληνικές τράπεζες έχουν τους υψηλότερους δείκτες φερεγγυότητας συστημικών τραπεζών στην Ευρώπη και βρίσκονται εντός των στόχων της εποπτικής αρχής του SSM για το 2017. Οι πιθανότητες να περάσουν τα τεστ αντοχής της ΕΚΤ την άνοιξη μετά τις ρυθμίσεις που έγιναν είναι σημαντικά υπέρ τους. Εντός της χρονιάς αναμένεται να υπάρξει χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων.
* Μέσω της πώλησης επιχειρηματικών δανείων η αγορά θα ανοίξει, νέοι παίκτες θα μπουν στην οικονομία ενισχύοντας την απασχόληση. Η νέα βάση στην οποία χτίζεται η επόμενη ημέρα είναι πιο υγιής και οι τράπεζες θα είναι πλέον πολύ πιο προσεκτικές στην χρηματοδότηση της οικονομίας. Από το γύρισμα της οικονομίας αναμένεται να υπάρξει βελτίωση στο σχηματισμό ή και αντιστροφή προβλέψεων.
* Η εταιρική κερδοφορία γυρίζει στα επίπεδα του 2009. Και μάλιστα χωρίς την συνεισφορά των τραπεζών που δεν φαίνεται να έχουν ακόμα σταθεροποιήσει το ύψος των προβλέψεων τους ώστε να αρχίζουν να κατεβάζουν κέρδη. Μετά από μια περίοδο μακράς συντήρησης δυνάμεων οι διοικήσεις μοίρασαν αξιόλογα μερίσματα και επιστροφές κεφαλαίου κάνοντας πιο ελκυστικές τις αποτιμήσεις. Η αγορά ομολόγων παραμένει ακόμα ελκυστική σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπου οι αποδόσεις έχουν συμπιεστεί σημαντικά.
Σε ότι αφορά τώρα τους κινδύνους:
* Το δημόσιο χρέος παραμένει μη βιώσιμο λειτουργώντας ανασχετικά σε πιο τολμηρές επενδυτικές αποφάσεις που θα είχαν πολλαπλασιαστικό όφελος στην οικονομία. Δεν προβλέπεται οποιαδήποτε αλλαγή στη ρύθμιση του χρέους πριν από το 2018 και το τέλος του προγράμματος εντός των προβλεπόμενων στόχων. Η εμπειρία των τελευταίων ετών έδειξε ότι η Ελλάδα δεν πήρε τίποτα από τους δανειστές χωρίς να υποχρεωθεί σε δύσκολες αποφάσεις οι οποίες είχαν δημοσιονομικό και πολιτικό αντίκτυπο.
* Η φορολογία παραμένει υψηλή, πρόκειται για τον υψηλότερο συνδυασμό φορολογικών συντελεστών (ΦΠΑ, εταιρικός φόρος, φορολογία μερισμάτων) λειτουργώντας ως αντικίνητρο στην εμφάνιση υψηλής κερδοφορίας ή στην προσέλκυση νέων επενδυτών σε κλάδους που έχει ανάγκη η οικονομία (μεταποίηση, βιομηχανία).
* Οι φούσκες από την πολύμηνη άνοδο των διεθνών αγορών υπάρχουν και μπορούν να προκαλέσουν κραδασμούς στις αγορές. Κυρίως αξίες που δεν έχουν σαφές αντικείμενο (κρυπτο-νομίσματα) λειτουργούν ως φορείς κερδοσκοπίας τραβώντας πραγματικό χρήμα από επενδυτές. Αν σκάσει, όταν σκάσει το φαινόμενο θα έχει χαρακτηριστικά ντομινο.
* Οι αποτιμήσεις δεν είναι πλέον στην ζώνη της ευκαιρίας, ενσωματώνουν πλέον πολύ προσδοκία με ότι αυτό συνεπάγεται σε ενδεχόμενες αστοχίες σε σχέση με αυτό που αναμένει η Αγορά. Επίσης τα υψηλά ΡΕ δεν θα λειτουργήσουν ως ανάχωμα σε επενδυτές που θα αναζητήσουν ασφαλέστερα επενδυτικά καταφύγια σε μια νέα ενδεχόμενη φάση αβεβαιότητα με εσωτερικές ή εξωτερικές αφορμές. Το χρηματιστήριο παρουσιάζει εικόνα συρρίκνωσης από εισηγμένες επιχειρήσεις και αυτό στερεί την δυνατότητα επιλογών για επενδυτές με ισχυρή οικονομική θέση και διευρυμένο portfolio. Δυνητικά η έλλειψη ιδεών θέτει ένα όριο στην εισροή των κεφαλαίων που ένα επενδυτικό κεφάλαιο μπορεί να επενδύσει. Επιπλέον η μείωση της βαρύτητας του Λονδίνου ως χρηματοοικονομικό κέντρο ενδέχεται να επηρεάσει και την ελληνική αγορά καθώς το μεγαλύτερο μέρος των συναλλαγών των ξένων επενδυτών πραγματοποιείται από εκεί.
* Ακόμα και αν περάσουν τα τεστ αντοχής οι δυνατότητες να χρηματοδοτήσουν την οικονομία παραμένουν περιορισμένες. Δεν γίνεται σε μια οικονομία που θέλει να παρουσιάσει ρυθμούς ανάπτυξης άνω το 2% να μην υπάρχει η κατάλληλη υποστήριξη χρηματοδότησης από το τραπεζικό σύστημα. Οι ρυθμοί της ανάπτυξης χωρίς την συμβολή του τραπεζικού κλάδου φαντάζουν αισιόδοξοι.
Ο κος Μάνος Χατζηδάκης είναι πιστοποιημένος αναλυτής της Beta ΑΧΕΠΕΥ. Οι απόψεις είναι προσωπικές.