Της Δήμητρας Μανιφάβα
Σημάδια υποχώρησης δείχνει η παραγωγή του κλάδου ιχθυοκαλλιεργειών στην Τουρκία το τρέχον έτος, καθώς πλέον η γείτων επικεντρώνεται στην επίτευξη κερδών. Άλλωστε έχει καταφέρει να υπερκεράσει την Ελλάδα σε ό,τι αφορά το λαβράκι, έχοντας εξελιχθεί πλέον στον μεγαλύτερο παραγωγό στον κόσμο, ενώ διεκδικεί την πρωτιά και στην παραγωγή τσιπούρας. Την ίδια ώρα οι ελληνικές εταιρείες παλεύουν ακόμη να αντιμετωπίσουν τα τεράστια χρέη τους σε συνεργασία με τους πιστωτές τους, έτσι ώστε να μην οδηγηθούν στην πτώχευση.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του FAO Globefish (πρόκειται για το παράρτημα του Οργανισμού Γεωργίας και Τροφίμων του ΟΗΕ που ασχολείται με την αλιεία) οι παράγοντες που προκάλεσαν τη ραγδαία ανάπτυξη των τουρκικών ιχθυοκαλλιεργειών είναι οι ακόλουθοι:
-Οι μεγάλες επενδύσεις και οι κρατικές επιδοτήσεις επέτρεψαν στα τουρκικά προϊόντα να πωλούνται σε χαμηλές τιμές στις διεθνείς αγορές και να γίνουν εξαιρετικά ανταγωνιστικά, ειδικά σε σύγκριση με τα αντίστοιχα ελληνικά προϊόντα. Αυτό έγινε ακόμη πιο εμφανές στις αναδυόμενες αγορές.
-Το ρωσικό εμπάργκο σε σειρά προϊόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών ψαριών, ευνόησε τις τουρκικές εξαγωγές σε λαβράκι και τσιπούρα προς τη Ρωσία. Η Τουρκία ήταν ήδη ο κύριος προμηθευτής της ρωσικής αγοράς σε ό,τι αφορά τα παραπάνω είδη, αλλά με το εμπάργκο ισχυροποίησε περαιτέρω τη θέση της.
Βάσει της έκθεσης του FAO Globefish η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν τώρα οι Τούρκοι είναι το κόστος των ιχθυοτροφών. Η αύξηση των διεθνών τιμών στις τροφές που χρησιμοποιούνται στις ιχθυοκαλλιέργειες οδηγούν τους Τούρκους παραγωγούς στη χρήση φθηνότερων υποκατάστατων. Αυτά, όμως, έχουν αρνητική επίδραση στην ανάπτυξη και στο βάρος των ψαριών.
Οι εξελίξεις στις κυριότερες αγορές για την τσιπούρα και το λαβράκι έχουν συνοπτικά ως εξής:
-Η ιταλική αγορά έδειξε σημάδια ανάκαμψης το 2014, κάτι που ευνόησε τις ελληνικές εταιρείες, αφού η Ιταλία αποτελεί έναν από τους κυριότερους προορισμούς των ελληνικών ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας. Οι Ιταλοί εισάγουν ψάρια και από την Τουρκία, ενώ υπάρχει και εγχώρια παραγωγή.
-Το μερίδιο των ελληνικών ψαριών στην Ισπανία υποχώρησε από 73% το2012 σε 54% το 2014. Την ίδια ώρα το μερίδιο των τουρκικών αυξήθηκε σε 29% από 18% το 2012. Η ζήτηση αυξήθηκε και στην ισπανική αγορά, η οποία προμηθεύεται ψάρια και από τη Γαλλία.
-Στη Γαλλία το 2014 δόθηκε έμφαση στην εγχώρια παραγωγή με συνέπεια να εξασθενήσουν οι εισαγωγές.
-Οι εξαγωγές ψαριών από την Ελλάδα στο Ηνωμένο Βασίλειο μειώθηκαν δραματικά το 2014, ενώ την ίδια ώρα οι εξαγωγές ψαριών από Τουρκία διπλασιάστηκαν. Διπλασιασμός των εισαγωγών από Τουρκία παρατηρήθηκε και στις ΗΠΑ, ενώ αυξητικές τάσεις προτίμησης προς τα φθηνά τουρκικά ψάρια καταγράφονται και στη Γερμανία.