Το δεύτερο τρίμηνο του 2019 καταγράφηκε εντυπωσιακή βελτίωση των προσδοκιών των συμβούλων μάνατζμεντ για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το επόμενο δωδεκάμηνο, αναφέρει μελέτη του Συνδέσμου Εταιριών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδος (ΣΕΣΜΑ).
Η τόνωση της αισιοδοξίας αφορά τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές, τόσο των βασικών οικονομικών μεγεθών, όσο και των παραγωγικών συντελεστών. Ο Γενικός Δείκτης GRe+1, ο οποίος είναι ο μέσος των δεικτών Οικονομικής Συγκυρίας και Παραγωγικών Συντελεστών, εκτινάχτηκε στο 41,3% από 24,0,% το προηγούμενο τρίμηνο. Η βελτίωση είναι μάλιστα πολύ μεγαλύτερη έναντι του δεύτερου τριμήνου του 2018, όταν ο εν λόγω δείκτης είχε τιμή 18,1%.
Η θετική αυτή εξέλιξη προέρχεται από τη μεγαλύτερη αισιοδοξία, τόσο για τα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη, όσο και για τους συντελεστές της παραγωγής. Η πρώτη αντανακλά τη βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών (θετικοί ρυθμοί μεγέθυνσης, ανοδική πορεία εξαγωγών προϊόντων και υπηρεσιών, συνεχής μείωση της ανεργίας, κ.ά.), αλλά και τις προσδοκίες για αυξημένες ιδιωτικές επενδύσεις. Η άνοδος του Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών οφείλεται στη γενική βελτίωση των προσδοκιών και ιδιαίτερα αυτών που αφορούν στην επιχειρηματικότητα και το θεσμικό πλαίσιο. Ένας επιπλέον παράγοντας ενδέχεται να σχετίζεται με τις αναμενόμενες πολιτικές εξελίξεις, οι οποίες όμως δεν εκτιμάται ότι θα επηρεάσουν την πολιτική και οικονομική σταθερότητα.
Νέα εντυπωσιακή βελτίωση των προσδοκιών των συμβούλων μάνατζμεντ για την εξέλιξη των βασικών μακροοικονομικών μεγεθών κατά το επόμενο δωδεκάμηνο καταγράφηκε το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Συγκεκριμένα, ο Δείκτης Οικονομικής Συγκυρίας, που προκύπτει ως ο μέσος της διαφοράς μεταξύ των ποσοστών «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για τα πέντε μεγέθη (ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, ανεργία, ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, εξαγωγές και ποσοστό μεταβολής του γενικού επιπέδου των τιμών) διαμορφώθηκε σε 43,8%, έναντι 30,6% το προηγούμενο τρίμηνο. Η τιμή μάλιστα του δείκτη είναι η δεύτερη υψηλότερη από την έναρξη της δημοσιοποίησής του στις αρχές του 2014. Περισσότερη αισιοδοξία υπάρχει και σε σύγκριση με το δεύτερο τρίμηνο του 2018. Είναι αξιοσημείωτο ότι η μεγαλύτερη αισιοδοξία προέρχεται πρωτίστως από τη διεύρυνση της διαφοράς μεταξύ «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για την πορεία της οικονομικής μεγέθυνσης και των ιδιωτικών επενδύσεων παγίων. Ηπιότερη αντίστοιχη άνοδος σημειώθηκε για την ανεργία και τον πληθωρισμό. Η ενίσχυση της αισιοδοξίας αυτής σχετίζεται και με τις συνεχιζόμενες θετικές εξελίξεις των μακροοικονομικών μεγεθών. Τη μόνη εξαίρεση αποτελούν οι προσδοκίες για τις εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών, πιθανώς λόγω της επιδείνωσης του ευρωπαϊκού και διεθνούς οικονομικού κλίματος.
Μεγάλη τόνωση αισιοδοξίας καταγράφηκε και στο Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών, ο οποίος υπερδιπλασιάστηκε το δεύτερο τρίμηνο του 2019. Συγκεκριμένα, ο μέσος της διαφοράς «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για τις μεταβλητές του δείκτη δηλαδή: ανθρώπινο δυναμικό, συνθήκες χρηματοδότησης, δημόσιες υποδομές, επιχειρηματικότητα και θεσμικό πλαίσιο αυξήθηκε από 17,3% στο τέλος Μαρτίου σε 38,7% στο τέλος Ιουνίου 2019. Η τιμή αυτή μάλιστα είναι η υψηλότερη από τις αρχές του 2014, όταν δημοσιοποιήθηκε για πρώτη φορά το Βαρόμετρο του ΣΕΣΜΑ. Ιδιαιτέρως ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι βελτίωση των προσδοκιών σημειώθηκε για όλες τις μεταβλητές, κυρίως όμως για την επιχειρηματικότητα, το θεσμικό πλαίσιο και τη χρηματοδότηση.
Οι αναχετικοί παραγοντες στην επιχειρηματική δράση
Η σύνθεση της ομάδας των σοβαρότερων πέντε εμποδίων στην επιχειρηματική ανάπτυξη δεν άλλαξε ούτε το δεύτερο τρίμηνο του 2019. Τα πέντε σημαντικότερα ήταν τα εξής:
- Υψηλή φορολογία.
- Έλλειψη σταθερότητας του φορολογικού συστήματος.
- Αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση.
- Δυσκολίες στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων
- Ασυνέχεια στη λειτουργία του κράτους.
Σημειώνεται όμως ότι, αντίθετα από το προηγούμενο τρίμηνο, η υψηλή φορολογία θεωρήθηκε σοβαρότερος ανασχετικός παράγων από ότι η έλλειψη σταθερότητας του φορολογικού συστήματος παρά τις εξαγγελθείσες μειώσεις στη φορολογία των επιχειρηματικών κερδών και των μερισμάτων.
H παρούσα, 22η έρευνα του ΣΕΣΜΑ πραγματοποιήθηκε από 11-06-2019 έως 24-06-2019 και κατέγραψε τις προσδοκίες και τις απόψεις που διαμορφώθηκαν κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2019. Συλλέχθηκαν 70 απαντήσεις που αντιστοιχεί σε ποσοστό ανταπόκρισης 66,04%. Επιστημονικός υπεύθυνος είναι ο κ. Κωνσταντίνος Αϊβαλής και υπεύθυνος της έρευνας ο κ. Αλέξανδρος Καλόμοιρος, Ταμίας Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΣΜΑ.
Η έρευνα για το β’ τρίμηνο 2019 πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη των μελών του ΣΕΣΜΑ: ACCENTURE, EUROPEAN PROFILES, KAINOTOMIA, KPMG, REVIVAL, SMR και ΣΤΟΧΑΣΙΣ.