Γράφει η Λιλή Καρακώστα
Μετά την αυστηρή μνημονιακή πολιτική των τελευταίων χρόνων, κάτι φαίνεται να αλλάζει. Η σταθερή αναπτυξιακή πορεία της χώρας, σε συνδυασμό με την πολιτική ρύθμισης οφειλών και την άνοδο της κατανάλωσης, έχουν δημιουργήσει αυξημένες προσδοκίες για το 2020. Από τα «πέτρινα» χρόνια των «λουκέτων» σε επιχειρήσεις, των απολύσεων και της υψηλής ανεργίας, ένας αέρας αισιοδοξίας φαίνεται πως πνέει πλέον στο εγχώριο επιχειρείν, όπως δηλώνουν στο Business News Magazine φορείς και οικονομικοί παράγοντες της αγοράς.
Γιώργος Καββαθάς
Πρόεδρος ΓΣΕΒΕΕ
Χρονιά αυξημένων προσδοκιών το 2020 για τις επιχειρήσεις
Το 2019 ήταν η πρώτη χρονιά που η Ελλάδα σχεδίασε την οικονομική της πολιτική εκτός των ασφυκτικών προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής και των συνακόλουθων περιορισμών. Το 2019, επίσης, για πρώτη φορά δρομολογήθηκε μια ρεαλιστική πολιτική ρύθμισης των φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών και επιπλέον μείωσης των φορολογικών επιβαρύνσεων για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Η ΓΣΕΒΕΕ αγωνίστηκε επί χρόνια για να μειωθούν οι αντιαναπτυξιακές και άδικες φορολογικές πολιτικές, που αποτελούν δαμόκλεια σπάθη για την ιδιωτική κατανάλωση και την επιχειρηματικότητα.
Το 2020 είναι χρονιά αυξημένων προσδοκιών για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους αυτοαπασχολούμενους. Ζητούμενο για τον νέο χρόνο είναι η επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης, ώστε να ξεφύγει από τα οριακά ποσοστά του 2% που κινείται τα τελευταία τρία χρόνια. Σε αυτήν την κατεύθυνση θα συμβάλει η υιοθέτηση των σημαντικότερων επιχειρημάτων που διεκδικεί η ΓΣΕΒΕΕ, όπως για παράδειγμα: η δημιουργία ακατάσχετου λογαριασμού για τις επιχειρήσεις που οφείλουν σε δημόσιο, ταμεία κ.ά., η βελτίωση των όρων πρόσβασης στη χρηματοδότηση για τις μικρές επιχειρήσεις και η διεύρυνση των πηγών χρηματοδότησης μέσω της λειτουργίας της Αναπτυξιακής Τράπεζας. Η στήριξη των μικρών επιχειρήσεων είναι όρος εκ των ων ουκ άνευ, όχι μόνο για την ανάπτυξη της οικονομίας αλλά και για τη διάχυση των αποτελεσμάτων της ανάπτυξης.
Αθανάσιος Σαββάκης
Πρόεδρος Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος ΣΒΕ
Γεγονός η θετική αλλαγή του κλίματος στην οικονομία
Ο στόχος της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας μέσω της προσέλκυσης και υλοποίησης παραγωγικών επενδύσεων είναι το πλέον θετικό μήνυμα για την οικονομία τη χρονιά που φεύγει.
Η θετική αλλαγή του κλίματος στην οικονομία αποτελεί γεγονός, το οποίο όμως θα πρέπει να μετουσιωθεί σε πράξεις, για να συνεχίσει και μάλιστα με πιο εντατικούς ρυθμούς.
Για τον επιχειρηματικό κόσμο, πράξεις σημαίνει υλοποίηση όλων εκείνων των μεταρρυθμίσεων που θα ενισχύσουν έμπρακτα την ανταγωνιστικότητα των εγχώριων επιχειρήσεων, θα δημιουργήσουν νέες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, και, εν τέλει, θα βελτιώσουν το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων πολιτών.
Παράλληλα, θα πρέπει με κάθε τρόπο να υπάρξει ενίσχυση της εξωστρεφούς δραστηριότητας της χώρας, για την παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων, άρα διεθνώς ανταγωνιστικών, προϊόντων και υπηρεσιών. Όμως, για να γίνουν όλα αυτά, απαιτείται τόλμη και ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων, ούτως ώστε, επιτέλους, η χώρα μας να μπει σε τροχιά ανάκαμψης και να επανέλθει σύντομα στις ανεπτυγμένες οικονομίες του δυτικού κόσμου.
Βασίλης Κορκίδης
Πρόεδρος ΕΒΕΠ
Έτος συνολικής ανάπτυξης όλων των τομέων της οικονομίας το 2020
Αναμφίβολα, η οικονομία της χώρας, μετά από μία περίοδο «ισχυρών αναταράξεων» βρέθηκε το τρέχον έτος σε τροχιά ανάκαμψης. Το οικονομικό κλίμα έχει βελτιωθεί αισθητά από τον Μάιο, φτάνοντας το υψηλότερο σημείο των τελευταίων 12 ετών, ενώ η ανεργία έχει μειωθεί κάτω από το 17%. Μια σημαντική εξέλιξη ήταν και η έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του σχεδίου «Ηρακλής» για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων των ελληνικών τραπεζών. Στόχος του σχεδίου είναι η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στα επόμενα χρόνια, ώστε να βελτιωθεί η δυνατότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων να χρηματοδοτήσουν την ελληνική οικονομία - και όλοι κατανοούμε τη σημασία και το ρόλο του χρηματοπιστωτικού συστήματος στη διαμόρφωση ενός θετικού για το επιχειρείν κλίματος. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι στόχος είναι η ενίσχυση των επενδύσεων, ώστε το ΑΕΠ της Ελλάδας να αναπτυχθεί με ρυθμό τουλάχιστον 4% από το 2020. Και προς την κατεύθυνση αυτή, για την ενίσχυση των επενδύσεων, έχει κινηθεί η κυβέρνηση, όπως προκύπτει και από τα στοιχεία του προϋπολογισμού για το προσεχές έτος και των μέτρων για την οικονομία που έχουν γίνει γνωστά. Αν το προσεχές έτος επιταχυνθούν οι αποκρατικοποιήσεις, αναβαθμιστούν οι ψηφιακές υπηρεσίες του κράτους, των τραπεζών αλλά και του λιανεμπορίου και δεν υπάρξει κανένας έντονος κλυδωνισμός στην οικονομία σε διεθνές επίπεδο, που θα επηρεάσει βασικές παραμέτρους της ελληνικής οικονομίας, το προσεχές έτος ευελπιστώ ότι θα είναι ένα έτος συνολικής ανάπτυξης όλων των τομέων της οικονομίας, που είναι φυσικά και το προσδοκώμενο.
Κωνσταντίνος Μίχαλος
Πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας και του Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών
Προσδοκίες για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις το 2020
Μετά από μία δύσκολη δεκαετία, η οποία άφησε βαθιά σημάδια στην οικονομία, στην αγορά και στην ελληνική κοινωνία, η Ελλάδα δείχνει σήμερα έτοιμη να αφήσει οριστικά πίσω της την κρίση. Έχει διορθώσει τις δημοσιονομικές ανισορροπίες του παρελθόντος, διαθέτει πολιτική και κυβερνητική σταθερότητα και επανακτά σταδιακά την εμπιστοσύνη των αγορών. Ειδικότερα, στη διάρκεια του 2019 υπήρξαν αρκετές θετικές εξελίξεις, οι οποίες δημιουργούν προσδοκίες για την πορεία της ελληνικής οικονομίας για τη χρονιά που έρχεται.
Μια από τις σημαντικότερες ήταν η διαφαινόμενη στροφή προς την υιοθέτηση ενός νέου, φιλικότερου προς την ανάπτυξη μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής. Το νέο φορολογικό νομοσχέδιο αποτέλεσε ένα ουσιαστικό πρώτο βήμα, ενώ ευνοϊκό αντίκτυπο στην επιχειρηματικότητα και την ανάπτυξη θα έχει και η ψήφιση του νέου Αναπτυξιακού Νόμου.
Αυτονόητο είναι ότι η επιτάχυνση της ανάπτυξης περνά και μέσα από την ενδυνάμωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες συγκροτούν τον ιστό της ελληνικής οικονομίας.
Ελπίζουμε, λοιπόν, να δούμε στο επόμενο διάστημα αύξηση των πόρων που διατίθενται από κοινοτικά προγράμματα για την ενθάρρυνση επενδύσεων σε νέο εξοπλισμό και τεχνολογίες, περισσότερα και πιο ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλά και κίνητρα και παρεμβάσεις που ευνοούν την επιχειρηματική μεγέθυνση, την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, την εξωστρέφεια, την πρόσβαση στην καινοτομία.
Σημαντικό ζητούμενο για την κινητοποίηση επενδύσεων και την επίτευξη υψηλότερων ρυθμών ανάπτυξης εντός του 2020, είναι και η αποκατάσταση της χρηματοδοτικής λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος. Τα Επιμελητήρια, ως θεσμικός εκφραστής των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας, θα συνεχίσουν να συμμετέχουν υπεύθυνα και εποικοδομητικά στον δημόσιο διάλογο και να στηρίζουν κάθε μεταρρύθμιση που βοηθά την πατρίδα μας να δημιουργήσει ξανά προϋποθέσεις ανάπτυξης και ευημερίας.
Δημήτρης Βέργαδος
Διευθυντής Τομέα ΜΜΕ, Θέσεων και Ενημέρωσης ΣΕΒ
Ισχυρότερες οι προσδοκίες της αγοράς για το 2020
Το 2019 ήταν μια μεταβατική χρονιά λόγω κυρίως των εθνικών εκλογών, με κύριο χαρακτηριστικό της την αλλαγή και ενίσχυση του μίγματος οικονομικής πολιτικής, με φοροελαφρύνσεις και μέτρα διευκόλυνσης της επιχειρηματικότητας. Στόχος η επανεκκίνηση της οικονομίας, με επενδύσεις για τόνωση της παραγωγικότητας και της απασχόλησης, και αύξησης του κατά κεφαλήν εισοδήματος. Η οικονομική δραστηριότητα το 2019 επέδειξε αξιοσημείωτη αντοχή, και παρά τη σχετική στασιμότητα των επενδύσεων και της ιδιωτικής κατανάλωσης του α’ εξαμήνου, φαίνεται ότι η εικόνα αντιστρέφεται, με την ενίσχυση του τουρισμού, την ανάκαμψη της οικοδομικής δραστηριότητας, και την τόνωση του διαθέσιμου εισοδήματος λόγω των φοροελαφρύνσεων, με το ρυθμό ανάπτυξης να διαμορφώνεται κοντά στο 2%.
Για το 2020, οι προσδοκίες της αγοράς για τις προοπτικές της οικονομίας είναι ουσιωδώς ισχυρότερες, με την ανάπτυξη να επιταχύνεται κοντά στο 3%. Διαμορφώνεται ένα γόνιμο κλίμα για την ανάληψη εγχώριων επενδυτικών πρωτοβουλιών, αλλά και την εισροή ξένων κεφαλαίων από το εξωτερικό, ενώ η ανάπτυξη αναμένεται να στηριχθεί περισσότερο και στην ιδιωτική κατανάλωση, καθώς μισθοί και απασχόληση ανακάμπτουν.
Αναμένεται, επίσης, να ενταθούν οι ιδιωτικοποιήσεις και οι συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, και επιτέλους να ξεκινήσει το Ελληνικό, που θα σηματοδοτήσει την απαρχή μιας νέας εποχής αναπτυξιακού δυναμισμού και ιδιωτικών επενδύσεων.
Τέλος, και υπό το φως και της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, κρίσιμο στοίχημα για τη χώρα παραμένει η ουσιαστική αλλαγή του οικονομικού υποδείγματος, με μεγαλύτερη έμφαση στην ενίσχυση της βιομηχανίας και των αναγκαίων τεχνολογικών επενδύσεων, εάν θέλουμε βιώσιμη ανάκαμψη με βάθος και προοπτική.
Αντώνης Μακρής
Πρόεδρος ΣΕΛΠΕ
Πολλές είναι οι εξελίξεις που θα διαμορφώσουν μια νέα πραγματικότητα το 2020
Πιο εύκολη στην παρούσα φάση θεωρώ ότι είναι η πρόβλεψη για το πως θα κλείσει η αγορά το έτος 2019. Μετά από όλα όσα είδαμε να συμβαίνουν κατά την πορεία του χρόνου, φαίνεται ότι ο τζίρος της αγοράς στο σύνολό της θα ανέλθει στα περσινά επίπεδα με ένα μικρό ποσοστό αύξησης που θα είναι της τάξεως του 2%.
Όμως, θα δούμε σημαντικές αυξομειώσεις του τζίρου ανάλογα με το είδος και τις κατηγορίες των προϊόντων που εμπορεύεται μια εταιρεία καθώς και την περιοχή που αυτή αναπτύσσεται.
Πιο δύσκολη είναι η οποιαδήποτε πρόβλεψη για το έτος 2020, λαμβάνοντας υπόψη τους παρακάτω παράγοντες:
•
Οι προσδοκίες των συμπολιτών-πελατών βρίσκονται στο ζενίθ, αλλά η κατανάλωση δεν ακολουθεί αντιστοίχως
•Οι 120 δόσεις προς την Εφορία και τα Ασφαλιστικά Ταμεία στερεί από την αγορά κρίσιμα διαθέσιμα κεφάλαια
•Η αναμονή της διεκπεραίωσης των κόκκινων δανείων αναστέλλει την αγοραστική δύναμη, διότι αισθάνεται ο εμπλεκόμενος πολίτης ότι το 2020 θα φτάσει ο κόμπος στο χτένι και θα πρέπει κάτι να κάνει με τα χρωστούμενα
•
Η μεσαία τάξη, που στηρίζει παραδοσιακά την αγορά, δεν περιμένει σχεδόν καμία σοβαρή φοροαπαλλαγή.
Η σχέση μας με την Τουρκία δεν δίνει σε κανέναν το δικαίωμα να αισθάνεται άνετα.
Το προσφυγικό - μεταναστευτικό έχει μια δυναμική, χωρίς να φαίνεται πού και πώς θα ισορροπήσει.
Η αναθεώρηση του Συντάγματος με ό,τι αυτό συνεπάγεται, από μόνο του είναι ένα γεγονός που θα προσδιορίσει τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα.
Η αγορά αγωνίζεται για αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση με την παροχή όσο το δυνατόν θελκτικότερων τιμών στο συμπολίτη-καταναλωτή.
Πολλές οι συνιστώσες, πολλά τα δεδομένα, πολλές οι ευκαιρίες, πολλά τα προβλήματα, πολλές οι εξελίξεις, πολλά τα γεγονότα που θα μας οδηγήσουν σε μια νέα πραγματικότητα.
Σε συνέχεια όλων αυτών, για το 2020 η προσδοκία ανόδου της κατανάλωσης δείχνει ότι θα υπολείπεται της ανάπτυξης.
Κωνσταντίνος Κόλλιας
Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος
Με τη μείωση της γραφειοκρατίας προσδοκούμε σειρά μαζικών επενδύσεων
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται τώρα στο κρισιμότερο σημείο της. Ανακάμπτει αργά και πρέπει σίγουρα να τρέξει ταχύτερα, αλλά ταυτόχρονα και σε στέρεες βάσεις. Για να γίνει αυτό, οφείλουμε να δημιουργήσουμε ένα υγιές και όχι κρατικοδίαιτο παραγωγικό μοντέλο. Ένα μοντέλο το οποίο θα δημιουργηθεί από - και θα βοηθήσει ταυτόχρονα τις ιδιωτικές επενδύσεις στη χώρα. Αυτό σημαίνει κατ’ επέκταση νέες και υγιείς θέσεις εργασίας, ορθολογική αύξηση της κατανάλωσης, ενίσχυση της ανάπτυξης.
Όμως, το μοντέλο αυτό απαιτεί ευελιξία στη δημόσια διοίκηση, απλοποίηση διαδικασιών αδειοδότησης, σταθερό και με λογικούς συντελεστές φορολογικό σύστημα, εκλογικευμένες ασφαλιστικές εισφορές, κίνητρα για επενδύσεις. Όλα αυτά εντάσσονται στις δράσεις που ήδη εφαρμόζει ή έχει δρομολογήσει η νέα κυβέρνηση. Τόσο ο νέος αναπτυξιακός νόμος, όσο και το φορολογικό νομοσχέδιο, αλλά και οι παρεμβάσεις στον τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών κινούνται αναμφισβήτητα στην κατεύθυνση της οικονομικής επιτάχυνσης.
Ήδη, έχουμε δει και τα πρώτα δείγματα γραφής και επί της ουσίας, δεδομένου ότι ξεμπλόκαραν σημαντικές επενδύσεις, όπως το Ελληνικό, οι Σκουριές, και η επίλυση του θέματος της Hellenic Steel.
Πέραν αυτών, που έδωσαν αδιαμφισβήτητα το πρώτο σήμα για το πώς κινείται πλέον η Ελληνική Δημοκρατία, απαιτείται η μέγιστη δυνατή κινητοποίηση της δημόσιας διοίκησης, ώστε να μειώσει στον μέγιστο δυνατό βαθμό το γραφειοκρατικό κόστος και να δούμε, στο πρώτο τρίμηνο της χρονιάς, σειρά μαζικών επενδύσεων στη χώρα.
Γιώργος Καρανίκας
Πρόεδρος ΕΣΕΕ
Το 2020 να διασφαλισθεί η ισόρροπη ανάπτυξη της οικονομίας και της αγοράς
Το 2020 μπορεί να αποβεί καθοριστικό για την ελληνική οικονομία. Η μετάβαση από την σταθεροποίηση στην ανάπτυξη πρέπει όχι μόνο να εμπεδωθεί και να επιταχυνθεί με αποφασιστικά βήματα, αλλά η Πολιτεία οφείλει ταυτόχρονα να διασφαλίσει πως τα κέρδη της ανάκαμψης θα διαχυθούν ισόρροπα στην αγορά, έτσι ώστε οι μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις να αρχίσουν να ανακτούν από εφέτος το μερίδιο του τζίρου που έχασαν την περίοδο της κρίσης.
Η ανισοκατανομή της εορταστικής κίνησης στα εμπορικά καταστήματα, όπως αποτυπώθηκε στην έρευνα του ΙΝ.ΕΜ.Υ – ΕΣΕΕ, μας έδειξε όχι μόνο πως το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών δεν είναι σε θέση να ωθήσει προς τα πάνω το σύνολο της αγοράς, αλλά και ότι κατευθύνεται κυρίως στις μεγάλες εγχώριες και πολυεθνικές αλυσίδες, διευρύνοντας το χάσμα που τις χωρίζει από τις πολύ μικρές και μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις. Αποτελεί εθνική αναγκαιότητα να αλλάξει η εικόνα αυτή το συντομότερο δυνατόν, προκειμένου η «επιστροφή στην κανονικότητα» να μη μείνει κενό γράμμα για το ελληνικό εμπόριο, τον μεγαλύτερο «εργοδότη» στον ιδιωτικό τομέα, με ρόλο διαχρονικά ιδιαίτερα σημαντικό στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής.
Επανέρχονται λοιπόν τη νέα χρονιά ακόμη πιο επιτακτικά τα ζητήματα που θέτει εδώ και μήνες η ΕΣΕΕ στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Υπενθυμίζω τα κυριότερα: Να τεθούν οι ΜμΕ στο επίκεντρο του αναπτυξιακού σχεδιασμού, με στήριξη της εξωστρέφειας και της καινοτομίας. Να επισπευσθούν και να διευρυνθούν οι φορελαφρύνσεις στο επιχειρείν και στους ελεύθερους επαγγελματίες. Να υπάρξει αποτελεσματική διασύνδεση των τουριστικών ροών με τα εμπορικά κέντρα της χώρας, ώστε να ενισχυθεί το τουριστικό προϊόν της Ελλάδας και να τονωθούν οι τοπικές εμπορικές αγορές. Και, να υλοποιηθεί τάχιστα ο ψηφιακός μετασχηματισμός του κράτους και των επιχειρήσεων, με προγράμματα στήριξης των ΜμΕ που θα συμμετάσχουν.
Για εμάς είναι προφανές πως το μέλλον δεν μπορεί να περιμένει. Οφείλουμε ως κράτος και ως επιχειρήσεις να προετοιμασθούμε συντονισμένα για τις εξελίξεις που αλλάξουν άρδην το εμπόριο. Για να είναι η μετάβαση αυτή για όλους επωφελής και ανώδυνη, η ΕΣΕΕ οργανώνει στις 7 και 8 Φεβρουαρίου στην Αθήνα το 1ο Future of Retail, το διήμερο διεθνές συνέδριο όπου ομιλητές εγνωσμένου κύρους από την Ελλάδα και το εξωτερικό θα παρουσιάσουν τα κύματα των τεχνολογικών και ψηφιακών ανατροπών πάνω στα οποία είναι υποχρεωμένοι να «σερφάρουν» και οι Έλληνες έμποροι. Θα είναι ένα συναρπαστικό και ταυτόχρονα άκρως ενημερωτικό event για τον εμπορικό κόσμο της χώρας.
Χρονιά αυξημένων προσδοκιών για την αγορά το 2020: Τι λένε οι αρμόδιοι φορείς
Αυξημένες προσδοκίες για το 2020 αλλά και ελπίδες για ταχύτερη ανάπτυξη και μείωση της υπερφορολόγησης, εκφράζουν στελέχη και φορείς της αγοράς, δηλώνοντας πως η χώρα πρέπει να διδαχθεί από τα λάθη του παρελθόντος και να χαράξει μια νέα δημιουργική πορεία στη χρονιά που έρχεται.