Τις βάσεις για την οικοδόμηση μιας μακροχρόνιας εταιρικής σχέσης Ελλάδας - Γαλλίας που υπερβαίνει το πλαίσιο συνεργασίας των δύο χωρών εντός της ΕΕ καθώς «επανιδρύεται» καθοριστικά το ιστορικά θετικό κλίμα στις διμερείς σχέσεις, έθεσαν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο Πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ.
Δεν είναι μόνο η θετική προσέγγιση του Γάλλου ηγέτη στο θέμα του χρέους και των κόκκινων δανείων, είναι όλο το πλέγμα των θέσεων που εξέφρασε ο κ. Ολάντ, πολιτικών, οικονομικών και διπλωματικών, οι οποίες υπερβαίνουν τις συνήθεις θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Υπάρχει όμως και μια φράση του Ολάντ που μπορεί να φανεί εξαιρετικά χρήσιμη για τη χώρα μας για το μέλλον του μνημονίου, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Γάλλος πρόεδρος δεν μιλάει εύκολα ανοιχτά για ένα θέμα, αν πρώτα δεν το έχει μελετήσει. Ο κ. Ολάντ αφού σημείωσε την ανάγκη η χώρα μας να τηρήσει τις δεσμεύσεις της , διευκρινίζοντας ότι αυτό δεν το αμφισβητεί ούτε η χώρα μας, τόνισε στη συνέχεια: «Αυτό που ζητά η Ελλάδα - και το κατανοώ - είναι να υπάρξει μια μέθοδος, ένα χρονοδιάγραμμα και μια ευελιξία. Μια λέξη που συχνά χρησιμοποιούμε στην Ευρώπη. Ευελιξία».
Αν αυτό σημαίνει ότι λόγω της προσφυγικής κρίσης σε όλη την Ευρώπη που επηρεάζει και τις οικονομίες, πρέπει να τροποποιηθεί ή να χαλαρώσουν οι όροι του μνημονίου, τότε είναι προφανές, ότι θα δημιουργηθούν νέα δεδομένα.
Η διήμερη επίσκεψη του κ. Ολάντ στην Αθήνα, οι υπουργικές επαφές, αλλά κυρίως η κοινή Διακήρυξη και οι δηλώσεις των δύο ηγετών, έθεσαν ένα ισχυρό πλαίσιο πολυεπίπεδης συμμαχίας που αν τηρηθεί, μπορεί να προσδώσει και αναπτυξιακή δυναμική και, κυρίως να ισχυροποιήσει την γεωπολιτική θέση της Ελλάδας. Η ιδιαίτερα σημαντική παράμετρος που επιβεβαιώνει το δομικό στοιχείο της στρατηγικής συνεργασίας των δύο χωρών, είναι η απρόσμενα θετική θέση του κ. Ολάντ για την προστασία της πρώτης κατοικίας που αποτελεί σαφή διαφοροποίηση από την στάση των τεχνοκρατών με τους οποίους διαπραγματεύεται η ελληνική κυβέρνηση. Απρόσμενα θετική γιατί πρόκειται για ένα ζήτημα που βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση και αποτελεί σημείο τριβής μεταξύ δανειστών και κυβέρνησης και η θέση του κ. Ολάντ προφανώς μπορεί να ανακατευθύνει την σχετική συζήτηση.
Ιδιαίτερα έμπειρες διπλωματικές πηγές, σημειώνουν ως σημαντικό και θετικό γεγονός το σημείο εκείνο της Διακήρυξης όπου οι δύο ηγέτες «επιβεβαίωσαν με ικανοποίηση το εξαιρετικό επίπεδο της διμερούς σχέσης, η οποία τροφοδοτείται από τις κοινές αξίες, τις συγκλίνουσες θέσεις και συμφέροντα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης, καθώς και τους κοινούς στόχους στο ευρύτερο γεωπολιτικό πλαίσιο. Για τους λόγους αυτούς αποφάσισαν να αναβαθμίσουν τη σχέση αυτή στο επίπεδο της Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης».
Εκτιμήσεις από την επίσκεψη Ολάντ
Η αποτίμηση της κυβέρνησης για την επίσκεψη Ολάντ είναι και συνολικά θετική και σε επιμέρους προσεγγίσεις και για τον λόγο αυτό, κυβερνητικές πηγές κάνουν λόγο για επίσκεψη «ιδιαίτερης βαρύτητας και σημασίας και για τις δύο πλευρές».
Από την οπτική της Γαλλίας η επίσκεψη Ολάντ ήταν ιδιαίτερης βαρύτητας κάτι που «ήταν άλλωστε προφανές, τόσο από την αναβαθμισμένη σύνθεση της γαλλικής αντιπροσωπείας, όσο και από το πρόγραμμα της επίσκεψης ότι ο Γάλλος Πρόεδρος επενδύει πολιτικά στην αναβάθμιση των σχέσεών του με την Ελλάδα».
Από την ελληνική οπτική η επίσκεψη είχε ένα ιδιαίτερο στοιχείο δεδομένου ότι «η Ελλάδα είναι ούτως ή άλλως σε φάση συγκρότησης συμμαχιών εν όψει και της διαπραγμάτευσης με του θεσμούς και η Γαλλία έχει αποδείξει από την πρόσφατη περίοδο ότι αντιμετωπίζει ευνοϊκά τις ελληνικές θέσεις».
Οι δηλώσεις των δύο ηγετών στο Μέγαρο Μαξίμου, αντανακλούσαν την ικανοποίηση κάθε πλευράς για τα αποτελέσματα των συνομιλιών. Σύμφωνα με πηγές της κυβέρνησης, ο Αλέξης Τσίπρας, τόσο στην κατ' ιδίαν συνάντηση με τον Ολάντ όσο και στις κοινές δημόσιες δηλώσεις είχε την ευκαιρία να θέσει ανοιχτά τα ζητήματα που απασχολούν την ελληνική πλευρά στην παρούσα φάση. Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στις προσπάθειες κάποιων ευρωπαϊκών κέντρων να κρατήσουν ανοιχτό το ζήτημα του Grexit υπονομεύοντας την διαπραγμάτευση. Επί λέξει, μίλησε για «παρεμβάσεις ή απαιτήσεις παράλογες, ακραίας νεοφιλελεύθερης κοπής, που υπερβαίνουν και τα συμφωνηθέντα του Ιούλη, παρεμβάσεις που απειλούν την κοινωνική ειρήνη και μας γυρνάνε πίσω στον φαύλο κύκλο της έντασης». Η αναφορά αυτή, σχετίζεται με το ζήτημα των κόκκινων δανείων, γύρω από το οποίο έχει προκύψει σημαντική διαφωνία με τους θεσμούς και στο οποίο η ελληνική πλευρά δεν είναι διατεθειμένη να κάνει παραχωρήσεις, όπως σημείωσε ο κ. Τσίπρας.
«Πρέπει κάποιοι να κατανοήσουν ότι η Ελλάδα υπέγραψε συμφωνία την οποία και θα τηρήσει, δεν υπέγραψε σύμφωνο παράδοσης της κυριαρχίας της και διάλυσης της κοινωνικής της συνοχής» είπε στις δηλώσεις του ο Έλληνας Πρωθυπουργός, για να προσθέσει λίγο αργότερα: «Επειδή ενδεχομένως κάποιοι να επιδιώκουν να επαναφέρουν αυτή τη συζήτηση δια της πλαγίας οδού, μέσα από καθυστερήσεις στην υλοποίηση της αξιολόγησης και καθυστερήσεις στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, θέλω να καταστήσω σαφές ότι η μετατροπή της ελληνικής κοινωνίας σε αρένα κατασχέσεων πρώτης κατοικίας δεν μπορεί να γίνει ανεκτή, όχι μόνο από την ελληνική κυβέρνηση, αλλά από καμία προοδευτική δύναμη στην Ευρώπη, από κανέναν που ασπάζεται τις κοινές αρχές και αξίες της κοινωνικής αλληλεγγύης στην Ευρώπη».
Η απάντηση του Προέδρου Ολάντ ήταν μια δήλωση ενθαρρυντική για την ελληνική πλευρά, καθώς ο Φρ. Ολάντ είπε: «Αυτό που ανησυχεί πολλούς Έλληνες σήμερα είναι αυτά τα δάνεια, τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, μια νέα απειλή για τις ελληνικές οικογένειες. Θα πρέπει να ξαναδούμε ποιο είναι το όριο κάτω από το οποίο δεν μπορεί να γίνει κατάσχεση».
Ευελιξία
Πηγές της κυβέρνησης επισημαίνουν την προσέγγιση του Ολάντ σχετικά με το πρόγραμμα που εφαρμόζει η κυβέρνηση και το θέμα του χρέους. Χαρακτηριστική είναι επίσης η συνολικότερη αναφορά του Ολάντ στο ελληνικό πρόγραμμα, όπου μίλησε για ευελιξία: «Βεβαίως η Ελλάδα πρέπει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της, μου φαίνεται θεμιτό αυτό. Μα δεν αμφισβητεί η Ελλάδα κάτι τέτοιο. Αυτό που ζητά η Ελλάδα - και το κατανοώ - είναι να υπάρξει μια μέθοδος, ένα χρονοδιάγραμμα και μια ευελιξία. Μια λέξη που συχνά χρησιμοποιούμε στην Ευρώπη. Ευελιξία». Για να συμπληρώσει λίγο αργότερα: «Δεν αναφέρθηκα σε κάποιους οι οποίοι έχουν στο μυαλό τους να μας υποτάξουν, αναφέρθηκα σε κάποιους, οι οποίοι έχουν στο μυαλό τους να βάλουν ξανά στο τραπέζι αυτή την απαίσια για την Ευρώπη συζήτηση της διαίρεσης, του Grexit. Είπα λοιπόν ότι αν κάποιοι το σκέφτονται αυτό, καλό είναι να το ξεχάσουν. Η Ελλάδα πια δεν είναι μόνη ούτε ο φτωχός και αδύναμος συγγενής. Η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι εκπληρώνει τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις, σέβεται τους κανόνες και απαιτεί από την άλλη πλευρά τον αντίστοιχο σεβασμό...»
Ο Φρανσουά Ολάντ αναφέρθηκε επίσης στο ζήτημα του χρέους, θέμα για το οποίο άλλωστε έχει τοποθετηθεί δημόσια πριν λίγες ημέρες, παρουσία της Α. Μέρκελ: «Στο παρελθόν μπορεί να υπήρξαν αδυναμίες ή ελλείψεις, ενδεχομένως και από τις δύο πλευρές, όμως αυτό δε σημαίνει ότι σήμερα δεν πρέπει να τηρήσουμε της δεσμεύσεις των μεν και των δε. Όταν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, θα πρέπει να ξεκινήσει η αναδιαπραγμάτευση για την ελάφρυνση του χρέους».
Σύμφωνα με πληροφορίες, στη διευρυμένη σύσκεψη των δύο αντιπροσωπειών, ο Αλέξης Τσίπρας έθεσε στην γαλλική πλευρά το σύνολο των θεμάτων που σχετίζονται με την διαπραγμάτευση, και κυρίως τα κόκκινα δάνεια, το θέμα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, το θέμα των συλλογικών συμβάσεων, τις συντάξεις, την παραμονή του ΑΔΜΗΕ υπό δημόσιο έλεγχο και το ζήτημα του χρέους.
Πέραν αυτών, οι δύο πλευρές επιβεβαίωσαν την συναντίληψή τους στο προσφυγικό ζήτημα, για το οποίο ο Ολάντ αναγνώρισε τις ελληνικές προσπάθειες σημειώνοντας ότι η Ελλάδα πρέπει να στηριχτεί «οικονομικά, με εξοπλισμό και ανθρώπινο δυναμικό».
Πηγή: ΑΠΕ