Ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης κατέθεσε στη Bουλή την προηγούμενη εβδομάδα τροπολογία - η οποία στο μεταξύ έγινε νόμος - για περιστολή φαινοµένων αθέµιτης κερδοφορίας σε περιόδους κρίσης (η διάταξη εμπεριέχεται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών: Πρότυπες προτάσεις για έργα υποδοµής και λοιπές επείγουσες διατάξεις)
Η αλήθεια είναι πως η συγκεκριμένη διάταξη αφενός είναι δύσκολο να ελεγχθεί ως προς την τήρησή της από τα αρμόδια όργανα αφετέρου δεν μειώνει το κέρδος των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τη διάταξη επιβάλλεται πλαφόν στο περιθώριο κέρδους αλλά δεν επιβάλλεται στο απόλυτο χρηματικό κέρδος, το οποίο λόγω της ανόδου των τιμών βαίνει αυξανόμενο παρά το ότι το περιθώριο κέρδους παραμένει με τη διάταξη σταθερό.
Αναλυτικά:
1. Η τροπολογία δεν ορίζει συγκεκριμένα προϊόντα και υπηρεσίες αλλά αναφέρει γενικά και αόριστα ότι «για το χρονικό διάστηµα από τη δηµοσίευση του παρόντος και έως την 30ή 6.2022 απαγορεύεται η πώληση απαγορεύεται η αποκόµιση µικτού κέρδους από την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος ή την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας που είναι απαραίτητη για την υγεία, τη διατροφή, τη διαβίωση, τη µετακίνηση και την ασφάλεια του καταναλωτή, όταν το περιθώριο µικτού κέρδους ανά µονάδα υπερβαίνει το αντίστοιχο περιθώριο µικτού κέρδους ανά µονάδα προ της 1ης.9.2021.»
Εκτός συνεπώς από το πλήθος των υπό έρευνα προϊόντων, που είναι αδύνατο να τεθούν όλα υπό έλεγχο, υπάρχουν και άλλοι λόγοι.
2. Για παράδειγμα πως και ποιός θα προσδιορίσει το μικτό κέρδος μιας υπηρεσίας π.χ. ενός εισιτηρίου αεροπλάνου; Ποιά είναι η «μονάδα» αναφοράς και υπολογισμού του μικτού περιθωρίου κέρδους στην περίπτωση παροχής υπηρεσιών γενικότερα;
3. Ακόμα και στα καύσιμα ο υπολογισμός του μεικτού περιθωρίου κέρδους δεν είναι ορισμένος αφού οι εταιρείες διύλησης τηρούν αποθέματα, τα οποία αποτιμούν σε τρέχουσες τιμές, οπότε αλλάζει η βάση υπολογισμού και γι΄αυτό οι εταιρείες συνήθως παρουσιάζουν μεγάλα κέρδη όταν αυξάνονται οι τιμές και ζημιές όταν μειώνονται οι τιμές και έχουν αποθέματα σε υψηλές τιμές.
Επίσης, οι εταιρείες καυσίμων αρκετές φορές αγοράζουν από τρίτα νομικά πρόσωπα. Οπότε τίθεται το ερώτημα: Οι αρχές θα ελέγξουν όλη την αλυσίδα του εφοδιασμού;
Ένα άλλο ερώτημα είναι πως θα ελεγχθούν οι εταιρείες παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας όταν αυτές ορίζουν μέσω Χρηματιστηρίου την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, ανάλογα με την πρώτη ύλη παραγωγής (λιγνίτη, αέρα, εισαγωγές, φυσικό αέριο κλπ);
Σταθερό περιθώριο κέρδους = Μεγαλύτερο χρηματικό κέρδος
Ας πάμε τώρα στις απλές περιπτώσεις εμπορίας προϊόντων όπου μπορεί ευκολότερα να ελεγχθεί το περιθώριο κέρδους.
Όμως ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις όπου τηρείται το πλαφόν του περιθωρίου κέρδους, το χρηματικό κέρδος είναι μεγαλύτερο όταν ανεβαίνουν οι τιμές
Αυτό λέει η αριθμητική:
Παράδειγμα
Πριν την 1η Σεπτεμβρίου 2021
Έστω ο επιχειρηματίας Χ αγοράζει αγαθά 100 ευρώ ανά μονάδα προϊόντος και πουλάει 120 ευρώ.
Το περιθώριο κέρδους του ανά μονάδα προϊόντος είναι 20%
Το μεικτό κέρδος είναι 20 ευρώ.
Μετά την 1η Σεπτεμβρίου 2021
Ο ίδιος επιχειρηματίας Χ αγοράζει αγαθά προς 120 ευρώ ανά μονάδα προϊόντος και πουλάει με το ίδιο περιθώριο κέρδους 20% (όπως προβλέπει η διάταξη), δηλαδή πουλάει 144 ευρώ τη μονάδα.
Σε αυτή την περίπτωση το μεικτό κέρδος ανά μονάδα προϊόντος είναι 24 ευρώ δηλαδή υψηλότερο από ότι προηγουμένως αλλά το περιθώριο κέρδους (δηλαδή το ποσοστό κέρδους) είναι σταθερό.
Με άλλα λόγια οι εταιρείες έχουν αυξημένα μεικτά κέρδη λόγω της ανόδου των διεθνών τιμών εμπορευμάτων και είναι καθόλα νόμιμες όταν το περιθώριο κέρδους δεν είναι ύψηλότερο μετά την 1η Σεπτεμβρίου 2021.
Το ίδιο συμβαίνει και με τα έσοδα του κράτους από το ΦΠΑ που επιβάλει. Ο συντελεστής 24% που επιβάλλεται π.χ. στα καύσιμα επιβάλλεται επί των αυξημένων τιμών με αποτέλεσμα το κρατικό έσοδο να είναι υψηλότερο.
Ακολουθεί, η προ ημερών ανακοίνωση του υπουργείου Ανάπτυξης για τους στόχους της διάταξης, όταν αυτή κατατέθηκε στη Βουλή. Τα συμπεράσματα δικά σας:
- Τι καλείται να αντιμετωπίσει η εν λόγω ρύθμιση;
Η στρατιωτική εισβολή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Επικράτεια της Ουκρανίας και η συνεχιζόμενη αρνητική επίδραση της πανδημίας της νόσου COVID-19 στην παγκόσμια αγορά, δημιουργούν συνθήκες ανατιμήσεων καταναλωτικών προϊόντων που οφείλονται στην διαταραχή των συνθηκών της παγκόσμιας οικονομίας και των εφοδιαστικών αλυσίδων συγκεκριμένων προϊόντων ή πρώτων υλών. Με τη ρύθμιση επιδιώκεται η παρεμπόδιση της αθέμιτης κερδοφορίας των επιχειρήσεων που θα επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν την κρίση αυτή για τον προσπορισμό αθέμιτων κερδών.
- Γιατί αποτελεί πρόβλημα;
Η στρατιωτική εισβολή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Επικράτεια της Ουκρανίας και η συνεχιζόμενη αρνητική επίδραση της πανδημίας της νόσου COVID-19, έχουν προκαλέσει μία αλυσίδα αναταράξεων στην παγκόσμια οικονομία και διαταράσσουν την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα ιδίως σε ότι αφορά στα υγρά και τα αέρια καύσιμα και τα δημητριακά.
- Ποιους φορείς ή πληθυσμιακές ομάδες αφορά;
Το σύνολο του καταναλωτικού κοινού και των επιχειρήσεων.
- Ποιοι είναι οι στόχοι της εν λόγω ρύθμισης;
Η αποτροπή φαινομένων αθέμιτης κερδοφορίας των επιχειρήσεων που προέρχεται από την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος ή την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας που είναι απαραίτητη για την υγεία, τη διατροφή, τη διαβίωση, τη μετακίνηση και την ασφάλεια του καταναλωτή, στην περίοδο της γεωπολιτικής κρίσης που έχει προκληθεί από τη στρατιωτική εισβολή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Επικράτεια της Ουκρανίας αλλά και της συνεχιζόμενης αρνητικής επίδρασης της πανδημίας της νόσου COVID-19 στην παγκόσμια αγορά.
Συνοψίζοντας, για το χρονικό διάστημα από τη δημοσίευση της διάταξης και έως την 30η.06.2022 απαγορεύεται η αποκόμιση μικτού κέρδους από την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος ή την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας που είναι απαραίτητη για την υγεία, τη διατροφή, τη διαβίωση, τη μετακίνηση και την ασφάλεια του καταναλωτή, όταν το περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα προϊόντος υπερβαίνει το αντίστοιχο περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα προ της 1ης.09.2021.