Να αντιμετωπίσουν λαθρεμπόριο και φοροδιαφυγή με ψηφιακά μέσα έχουν βάλει στόχο κυβέρνηση και ΑΑΔΕ, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων 2023 το οποίο υπέβαλε στην ΕΕ η Αθήνα, που περιγράφει βήμα-βήμα την ψηφιακή μετάβαση των ελεγκτικών Αρχών και νέα μέτρα διαφύλαξης των κρατικών εσόδων, ως το 2025.
Όπως τονίζεται στις 163 σελίδες του Προγράμματος:
· στο Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, έχει ενταχθεί το σχέδιο παροχής κινήτρων για ηλεκτρονικές συναλλαγές, ιδιαίτερα σε επιλεγμένες κατηγορίες δαπανών υψηλού κινδύνου φοροδιαφυγής.
· προωθείται η ηλεκτρονική έκδοση και παρακολούθηση όλων των διακινούμενων προϊόντων και εμπορευμάτων (δελτίο αποστολής κλπ). Αυτό το υποέργο προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2023 και τα αντίστοιχα παραστατικά πωλήσεων θα συμβάλουν στη μείωση της φοροδιαφυγής και του φορολογικού κενού.
· προωθείται η διασύνδεση ταμειακών μηχανών και τερματικών POS με την ΑΑΔΕ, προκειμένου κάθε συναλλαγή να καταγράφεται και τα δεδομένα να διαβιβάζονται σε πραγματικό χρόνο στο ΑΑΔΕ. Μέχρι το τέλος Μαρτίου 2023, περισσότερες από 447.500 επιχειρήσεις είχαν ήδη συνδεθεί ηλεκτρονικά στο myDATA, για να καταχωρούν αυτόματα τις λιανικές συναλλαγές τους. 500.000 επιχειρήσεις θα έχουν διασυνδέσει τις ηλεκτρονικές ταμειακές τους μηχανές και τα POS με την ΑΑΔΕ έως το δεύτερο τρίμηνο του 2024.
· για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου (κυρίως καπνός, αλκοόλ, καύσιμα) αλλάζουν τα συστήματα παρακολούθησης, οι διαδικασίες ελέγχου και ο εξοπλισμός ελέγχου σχετικά με τα φορτία. Επιπλέον, σχεδιάζεται ο επανασχεδιασμός των πληροφοριακών συστημάτων της ΑΑΔΕ για τη συλλογή συνδυασμένων πληροφοριών από διεθνείς βάσεις δεδομένων. Το νέο σύστημα θα παρέχει καλύτερη και ταχύτερη στόχευση των διωκτικών τελωνειακών υπηρεσιών, υπό κεντρικό έλεγχο. Μέχρι το β΄τρίμηνο του 2023 θα έχουν εκδοθεί αποφάσεις το έργο θα ολοκληρωθεί έως τέλος του 2025, μετά την αγορά και εγκατάσταση των νέων μέσων δίωξης λαθρεμπορίας (συστήματα ακτίνων Χ) και την ανάπτυξη συστήματος για την αξιοποίηση των δεδομένων ροής εισροών – εκροών.
· κωδικοποίηση και απλούστευση της φορολογικής νομοθεσίας: έχουν συγκροτηθεί οι αντίστοιχες επιτροπές και οι εργασίες τους συνεχίζονται με στόχο την ολοκλήρωση της κωδικοποίησης έως τέλος β΄τριμήνου 2023, εφόσον δεν υπάρξουν ανατροπές στο χρονοδιάγραμμα λόγω εκλογών. Το σύστημα θα παρέχει δωρεάν πρόσβαση του κοινού στις πληροφορίες, μέσω ειδικής ιστοσελίδας.
· Ψηφιακός Μετασχηματισμός της Φορολογικής και Τελωνειακής Διοίκησης (με συνολικού προϋπολογισμού 258 εκατ. ευρώ): στοχεύει στην ενίσχυση της ικανότητας της φορολογικής αρχής και αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών σε ιδιώτες και επιχειρήσεις. Περιλαμβάνει 14 υποέργα, που αφορούν μεταξύ άλλων την ανάπτυξη ενός νέου ολοκληρωμένου Φορολογικού Πληροφοριακού Συστήματος, επέκταση του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Τελωνείων (ICISnet), Σύστημα Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού, Σύστημα Διαχείρισης Κινδύνων και Ασφάλεια Δεδομένων.
Ως προς αυτά, σημαντική πρόοδος έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής για δύο (2) υποέργα των οποίων οι συμβάσεις κατακυρώθηκαν, ενώ τρία (3) υποέργα βρίσκονται σε φάση διαγωνισμού/ανάθεσης, έξι (6) υποέργα είναι σε φάση δημόσιας διαβούλευσης και εκκρεμούν δύο (2) αιτήσεις χρηματοδότησης για αποδοχή. Τα υπόλοιπα υποέργα βρίσκονται στη φάση σύνταξης της πρόσκλησης διαγωνισμού. Μέχρι το τέλος του δεύτερου τριμήνου 2024, αναμένεται οι προσκλήσεις διαγωνισμού να ολοκληρωθούν ή να προχωρήσουν διαδικασίες υλοποίησης για περισσότερα από 10 υποέργα/
· εκσυγχρονισμός υπηρεσιών της ΑΑΔΕ και παροχή 10.500 νέων προσωπικών υπολογιστών σε ελεγκτές, ως το 4ο τρίμηνο του 2023 (φορητοί υπολογιστές, σαρωτές, NAS κ.λπ.). Επίσης, μέχρι το τέλος του 2024, για πρώτη φορά θα υπάρχει σύστημα διαχείρισης εργασιών που θα συντονίζει και θα υποστηρίζει την καθημερινή εργασία.
· αξιοποίηση τεχνητής νοημοσύνης και ανάλυσης δεδομένων (η ανάθεση της σύμβασης αναμένεται έως το 1ο τρίμηνο του 2024) που θα είναι σε θέση να προβλέψει και να αποτρέψει παραβατικές συμπεριφορές
· αξιοποίηση του συστήματος Mydata, το οποίο είναι πλήρως λειτουργικό και το οποίο συλλέγει πληροφορίες εμπορικών συναλλαγών και υποστηρίζει την ηλεκτρονική τιμολόγηση και τήρηση βιβλίων
· ειδική διασύνδεση για τη χρήση πληροφοριών από τις τράπεζες. Αυτό το σύστημα θα είναι έτοιμο μετά από εκτεταμένες δοκιμές με τις τράπεζες έως το δεύτερο τρίμηνο του 2023.