Την εκταμίευση ακόμα 1 δισ. ευρώ από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αναμένεται να εγκρίνει εντός της τρέχουσας εβδομάδας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πρόκειται για την 4η δόση που λαμβάνει η χώρα από το ΤΑΑ, με την εκταμίευση της οποίας το συνολικό «πακέτο» επιχορηγήσεων και δανείων θα ανέλθει στα 18,2 δισ. ευρώ, σε σύνολο 36 δισ. ευρώ, που προορίζονται για την Ελλάδα.
Με την νέα έγκριση, ολοκληρώνεται το 4ο αίτημα πληρωμής της χώρας, καθώς στα τέλη Ιουλίου εκταμιεύθηκαν ήδη και άλλα 2,3 δισ. ευρώ από το σκέλος των χαμηλότοκων δανείων προς τη χώρα.
Επιχορηγήσεις και δάνεια ξεπέρασαν πλέον το 50%, ποσοστό που κρίνεται ικανοποιητικό, δεδομένου ότι ο μέσος όρος για το σύνολο των κρατών- μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν ξεπερνά το 33%.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για την πορεία απορρόφησης των κονδυλίων και την πρόοδο των προγραμμάτων, στο σκέλος των επιδοτήσεων έχουν ενταχθεί ήδη 794 έργα και δέσμες έργων, ενώ στο σκέλος των δανείων έχουν συναφθεί 339 δανειακές συμβάσεις που αντιστοιχούν σε ιδιωτικές επενδύσεις συνολικού ύψους 12,4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 50% κατευθύνεται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Επόμενος σταθμός ο Οκτώβριος και η υποβολή της αίτησης για την εκταμίευση της 5ης δόσης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, συνολικού ύψους 3,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2,3 δισ. ευρώ θα αφορούν δάνεια και το 1,3 δισ. ευρώ επιχορηγήσεις. Αν και ο σχεδιασμός προβλέπει την υποβολή του σχετικού αιτήματος τον επόμενο μήνα, εκτιμάται ότι ίσως πάει πιο πίσω, καθώς καταγράφεται καθυστέρηση στην υλοποίηση ορισμένων ορόσημων, τα οποία θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τότε. Προϋπόθεση για την εκταμίευση, η ολοκλήρωση από την πλευρά της χώρας, άλλων 29 δύσκολων ορόσημων, αλλά και η συμβασιοποίηση 8,5 δισ. ευρώ νέων δανείων του ΤΑΑ από επιχειρήσεις (εκτιμάται πως έχουν ξεπεράσει τα 5 δισ. έως τώρα).
Σε αυτή θα πρέπει να προστεθεί η εκκρεμότητα για υποβολή 9.700 αιτήσεων για το «Εξοικονομώ» των επιχειρήσεων, το οποίο έχει μείνει πίσω. Με αυτά τα δεδομένα η εκταμίευση της 5ης δόσης μεταφέρεται για το 2025, ενώ ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε δύο δόσεις για φέτος, όπως συνέβη και πέρυσι.
Οι πόροι που προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και ανέρχονται σε 3,6 δισ. ευρώ για φέτος, οδηγούν στο μεγαλύτερο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) των τελευταίων 14 ετών, ύψους 12,2 δισ. ευρώ.
Μέχρι σήμερα υπολογίζεται ότι έχουν …μπει στην οικονομία περίπου 5,5 δισ. ευρώ, και σύμφωνα με το πρόγραμμα θα εισρεύσουν περίπου 7 δισ. ευρώ ακόμα, μέσα στο τελευταίο 4μηνο του έτους.
Το 2023 εισέρευσαν στην ελληνική οικονομία από το Ταμείο 2 δισ. ευρώ, καλύπτοντας απόλυτα το στόχο. Για φέτος ο πήχης έχει τοποθετηθεί στα 3,6 δισ. ευρώ, στα 5 δισ. για το 2025 ενώ αντίστοιχος είναι ο στόχος και για το 2026 τελευταίο έτος του προγράμματος.
Στο πλαίσιο της τέταρτης δόσης, ο κίνδυνος απώλειας κονδυλίων συνδεόταν με τη διπλή ανάπλαση Βοτανικού – Ελαιώνα και την ενεργειακή αναβάθμιση 9.700 εμπορικών κτηρίων. Η εν λόγω δόση δεν «μπλοκαρίστηκε» αλλά αν τα καθυστερούμενα ορόσημα δεν ολοκληρωθούν, τότε θα πρέπει να μεταφερθούν στην 5η δόση και να ενσωματωθούν στα 29 προαπαιτούμενα που ήδη έχουν συνδεθεί με την εκταμίευσή της.
Εχει αποδειχθεί ότι η εκταμίευση πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης δεν είναι εύκολη, αλλά όσο περνάει ο καιρός γίνεται ακόμα πιο δύσκολη υπόθεση, όχι μόνο για τις επιδοτήσεις και για τις μεταρρυθμίσεις με τις οποίες αυτές συνδέονται, αλλά και για τα δάνεια.
Tα ορόσημα και οι στόχοι με την ολοκλήρωση μεταρρυθμίσεων απαιτούν συγκεκριμένους στόχους ανάθεσης, αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας αλλά και υψηλούς ρυθμούς στην πορεία ολοκλήρωσης σε πολλά έργα.
Οι αναμενόμενες εκταμιεύσεις μαζί με την ολοκλήρωση της τέταρτης δόσης του αιτήματος στο σκέλος των επιχορηγήσεων θα υπερβούν το 50% της συνολικής αξίας του ποσού που δικαιούται η Ελλάδα. Η Ελλάδα έχει ποσοστό εκταμιεύσεων συμβασιοποιημένων δανείων στο 35% με συνολικό προϋπολογισμό δανείων 12 δισ. ευρώ εκ των οποίων από το Ταμείο καλύπτονται τα 5,17 δισ. ευρώ.