Νέες συνθήκες τείνουν να δημιουργηθούν στην ελληνική αγορά ακινήτων με τη δυνατότητα εκχώρησης στο Δημόσιο ακινήτων έναντι εξόφλησης φόρων. Ένα πάγιο αίτημα ιδιοκτητών που βαρύνονται με υπέρογκους φόρους, κυρίως κληρονομιάς κι ΕΝΦΙΑ και επιθυμούν να παραχωρήσουν το ακίνητο συμψηφίζοντας την αξία του με τις οφειλές τους.
Έτσι, στο τελικό στάδιο επεξεργασίας βρίσκεται η υπουργική απόφαση που θα δίνει τη δυνατότητα στους φορολογουμενους να εξοφλουν το φόρο κληρονομιάς με εκχώρηση ακινήτων στο Δημόσιο. Αυτό δήλωσε σήμερα στη Βουλή ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικων Τρ. Αλεξιάδης απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή των ΑΝΕΛ Δ. Καμμενου με αφορμή την αύξηση που καταγράφεται στις αποποιησεις κληρονομιων.
Με την απόφαση θα καθοριζονται η διαδικασία, ο τροπος εκτιμησης του ακινητου αλλά και οι προϋποθέσεις για την εκχώρηση των ακινήτων στο Δημόσιο από τους φορολογουμενους που δεν διαθέτουν τα χρήματα για να εξοφλησουν το φόρο κληρονομιάς.
Αν και το νομοθετικο πλαίσιο που προβλέπει εξόφληση δια συμψηφισμου του φόρου κληρονομιάς ισχύει από το 2014 δεν έχει ακόμη εκδοθεί η υπουργική απόφαση που απαιτείται για την ενεργοποίηση της διαδικασίας.
Όπως είπε ο κ. Αλεξιαδης η απόφαση θα έλθει σύντομα. Σήμερα φορολογούμενοι που είτε έχουν κληρονομήσει μια περιουσία, είτε πρόκειται να κληρονομήσουν και δεν έχουν τα χρήματα να πληρώσουν το φόρο κληρονομιάς είναι σε αδιέξοδο. Οι μεν πρώτοι που έχουν κάνει αποδοχή της κληρονομιάς βρίσκονται να χρωστούν φόρους που διαρκώς προσαυξάνονται οι δε δεύτεροι αναγκάζονται τελικά να μην αποδεχτούν την κληρονομιά καθώς δεν έχουν τα χρήματα για την εξόφληση του φόρου. Μάλιστα οι αρνήσεις κληρονομιάς έχουν εκτοξευτεί στα ύψη τους τελευταίους μήνες. Την τριετία 2013-2015 οι αποποιήσεις κληρονομιών παρουσίασαν κατακόρυφη αύξηση, καθώς μόνον το 2015 ανήλθαν σε 9.566 μόνον στην Αθήνα.
Στο Ειρηνοδικείο Αθηνών, οι αποποιήσεις κληρονομιάς το 2015 ανήλθαν σε 9.566, από 6.079 που ήταν το 2013. Συνολικά, οι αποποιήσεις κληρονομιών, με βάση τα στοιχεία από τα Ειρηνοδικεία της χώρας, ανήλθαν το 2015 σε 45.627, από 29.200 που ήταν το 2013 και 41386 που ήταν το 2014.
Στο Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης το 2013 οι αποποιήσεις κληρονομιών ανήλθαν σε 4.464 το 2015 από 3.298 το 2014, ενώ το 2015 έφτασαν τις 5.068. Στο Ειρηνοδικείο Πειραιά το 2013 οι αποποιήσεις κληρονομιών ήταν 1.509, το 2014 ήταν 1.539, και το 2015 ανήλθαν σε 1.692.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, αποποιήσεις κληρονομιών δεν γίνονται μόνον σε περιοχές που τα σπίτια πωλούνται σε χαμηλότερες τιμές, αλλά και σε περιοχές όπως το Χαλάνδρι και το Μαρούσι.
Η νομοθετική αλλαγή που έγινε το 2014 επιτρέπει σε όσους δεν διαθέτουν χρήματα, αλλά έχουν ακίνητα, να δώσουν το ακίνητό τους (αγροτεμάχιο ή οικόπεδο) στην εφορία ώστε να εξοφλήσουν μέσω της παραχώρησης αυτής σε είδος το φόρο που τους αναλογεί.
Ο Συνήγορος του Πολίτη με έγγραφά του τον Νοέμβριο 2014, το Μάιο 2015 και τον Ιανουάριο 2016 προς τον υπουργό Οικονομικών και τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, είχε ζητήσει να επισπευσθεί η διαδικασία έκδοσης της υπουργικής απόφασης και ως τότε, σύμφωνα και με την νομολογία που έχει ήδη διαμορφωθεί, να αναστέλλονται οι δυσμενείς συνέπειες που υφίστανται οι πολίτες εξαιτίας της οφειλής αυτής.
Το Δημόσιο, βεβαίως θα βρεθεί πιθανότατα με ένα μεγάλο χαρτοφυλάκιο ακινήτων που δεν θα ξέρει τι να κάνει. Κάποια από αυτά μπορεί να δοθούν ως... μπόνους για την αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, μέσω λοταρίας με δώρο κάποια ακίνητα. Υπάρχουν όμως και κάποιοι που λένε ότι αν το Δημόσιο γίνει... πωλητής ακινήτων θα οδηγήσει σε νέα υποχώρηση τις τιμές καθώς τα εν λόγω σπίτια θα δίνονται σε χαμηλές τιμές.