Του ΑΝΕΣΤΗ ΝΤΟΚΑ
Σε δύο δόσεις θα πραγματοποιηθεί η αύξηση της τιμής στα πακέτα τσιγάρων προκειμένου να μην επιβαρυνθούν απότομα οι καταναλωτές. Η πρώτη αύξηση των 0,20 λεπτών ανά πακέτο εφαρμόζεται αυτή τη περίοδο και ήδη έχει γίνει από δύο πολυεθνικές και θ ακολουθήσουν σταδιακά μέσα στον Νοέμβριο και οι υπόλοιπες καπνοβιομηχανίες.
Η δεύτερη δόση των 0,30 λεπτών ανά πακέτο θα γίνει το πρώτο δίμηνο του 2017. Σύμφωνα με τις πληροφορίες υπήρξε συμφωνία μεταξύ των καπνοβιομηχανιών και των ενώσεων καπνοπωλών προκειμένου να γίνουν σταδιακά οι αυξήσεις και όχι άμεσα με την έναρξη του 2017 για να μην φανεί η μεγάλη επιβάρυνση στο καταναλωτή.
Υπενθυμίζεται ότι στο πρόσφατο νομοσχέδιο ψηφίστηκε για πρώτη φορά αύξηση της φορολογίας των καπνικών με μεταχρονολογημένη ισχύ. Παράλληλα, υπήρξε νομοθετική πρόβλεψη για την αποθεματοποίηση, η οποία θέτει ως ανώτατο μηνιαίο όριο τον μέσο όρο φορολογήσεων του προηγούμενου 12μηνου.
Τα τσιγάρα αποτελούν το πλέον φορολογημένο προϊόν στη χώρα, καθώς ο φόρος φθάνει το 84% της λιανικής τιμής σήμερα και το 90% από 1ης Ιανουαρίου 2017, ενώ η φοροδοτική ικανότητα του κλάδου έχει εξαντληθεί. Περισσότερα από 10.000 περίπτερα και ψιλικά (ένα στα 3) έχουν κλείσει.
Η εφαρμογή της νέας αύξησης της φορολογίας στα καπνικά, από 1ης Ιανουαρίου 2017, αναμένεται να αποσταθεροποιήσει εκ νέου τη νόμιμη αγορά προς όφελος του παράνομου εμπορίου. Εκτιμάται από τις εταιρείες του κλάδου ότι με την επικείμενη αύξηση φορολογίας το λαθρεμπόριο θα εκτιναχθεί και τα κρατικά έσοδα θα συνεχίσουν να μειώνονται. Η φορολογία των τσιγάρων θα αγγίξει το 90% τον Ιανουάριο 2017.
Η Ελλάδα θα έχει την υψηλότερη φορολογία τσιγάρων στην Ευρώπη, χωρίς δυστυχώς να έχει τα μέσα να πατάξει το παράνομο εμπόριο και να προστατεύσει τα δημόσια έσοδα και τη δημόσια υγεία. Οπως αναφέρουν στελέχη των εγχώριων καπνοβιομηχανιών, χρειάζεται σταθερό φορολογικό πλαίσιο χωρίς καμία αλλαγή στο επίπεδο και στη δομή του φόρου, προκειμένου να εξομαλυνθεί περαιτέρω η αγορά και να διασφαλιστούν τα δημόσια έσοδα.
Ανησυχητικά είναι τα μηνύματα από το λαθρεμπόριο καπνού το 2016. Οι πληροφορίες που συγκέντρωσε το businessnews αναφέρουν ότι, κατά το α΄ τρίμηνο 2016, το παράνομο εμπόριο καπνού ξεπέρασε και πάλι το 20% της συνολικής κατανάλωσης. Ουσιαστικά επιστρέφουμε στο 2014, όταν το λαθρεμπόριο καπνού «κάλυψε» το 20,6% της συνολικής κατανάλωσης. Αντίθετα, το 2015 είχαμε υποχώρηση στο 19,8%.
Οι λόγοι αυτής της μείωσης θα πρέπει να αποδοθούν: α) στη φορολογική σταθερότητα των τελευταίων δύο ετών, καθώς δεν είχε αυξηθεί ο φόρος στα τσιγάρα, β) στις σημαντικές προσπάθειες της Γενικής Γραμματείας για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς σε συνεργασία με τις διωκτικές αρχές, που συνέβαλαν στη μικρή κάμψη του λαθρεμπορίου για πρώτη φορά ύστερα από έξι χρόνια ραγδαίας ανόδου, και γ) στην έλλειψη χρημάτων από τους καταναλωτές, που περιόρισαν το κάπνισμα.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι στα χρόνια της επταετούς ύφεσης το παράνομο εμπόριο καπνού επταπλασιάσθηκε, καθώς από το 3% της εγχώριας παραγωγής το 2009 έφθασε το 2015 να αποτελεί το 19,8% των εγχώριων πωλήσεων. Μόνο το 2015 το ελληνικό Δημόσιο απώλεσε 637 εκατ. ευρώ από το λαθρεμπόριο, σύμφωνα με τη μελέτη της KPMG.
Οι συνέπειες του παράνομου εμπορίου είναι χαμένα έσοδα για τα δημόσια ταμεία, χαμένες θέσεις εργασίας και έσοδα για τη νόμιμη αλυσίδα (καπνοπαραγωγοί, βιομηχανία, λιανεμπόριο), χρηματοδότηση εγκληματικών δραστηριοτήτων σε άλλους τομείς, υπονόμευση των στόχων της δημόσιας υγείας και ανεξέλεγκτη πρόσβαση των νέων σε φτηνά και επικίνδυνα τσιγάρα.