Αξιοσημείωτη σταθερότητα, όσον αφορά τα μεγέθη του, καταγράφει ο κλάδος των επιχειρήσεων που κινούνται στο χώρο των ελεγκτικών υπηρεσιών. Παράλληλα, όμως, συνεχώς εξελίσσεται, εκσυγχρονίζεται και ενδυναμώνεται όσον αφορά τις υπηρεσίες που προσφέρει, την ψηφιοποίηση των λειτουργιών του και τη συνολική παρουσία. Επιπρόσθετα, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη συμβολή του όσον αφορά την προστασία του δημοσίου συμφέροντος, την ενίσχυση της εμπιστοσύνης του επενδυτικού κοινού αλλά και την ανάπτυξη της υπεύθυνης και βιώσιμης επιχειρηματικότητας.
Η εικόνα του κλάδου
Με τη συνδρομή της τράπεζας πληροφοριών και οικονομικών στοιχείων, Direction Business Reports, το Business News Μagazine προχώρησε για μία ακόμη χρόνια σε μια καταγραφή των οικονομικών μεγεθών των ελεγκτικών εταιρειών, με βάση τους δημοσιευμένους ισολογισμούς τους. Από την ανάλυση, λοιπόν, του συνοπτικού ομαδοποιημένου ισολογισμού, ο οποίος συντάχθηκε βάσει αντιπροσωπευτικού δείγματος 46 ελεγκτικών εταιρειών για τη διετία 2019-2020, προκύπτουν τα εξής: οι συνολικές πωλήσεις (κύκλος εργασιών) το 2020 διαμορφώθηκαν στα ίδια επίπεδα με το 2019, και ανήλθαν στα 194,3 εκατ. ευρώ. Αυξητική τάση στον κύκλο εργασιών το 2020/2019 παρουσίασαν 26 εταιρείες, ενώ μειωμένη 20 εταιρείες. Τα μικτά κέρδη βελτιώθηκαν κατά 9,50%, ενώ τα συνολικά κέρδη προ φόρων ενισχύθηκαν σημαντικά κατά 39,71% την ίδια περίοδο. Το γενικό σύνολο ενεργητικού το 2020 αυξήθηκε κατά 5,71% σε σχέση με το 2019, και ανήλθε στα 147,64 εκατ. ευρώ. Άνοδο κατά 1,63% κατέγραψε το σύνολο ιδίων κεφαλαίων, ενώ οι συνολικές υποχρεώσεις (μακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες) το 2020 διευρύνθηκαν κατά 7,52% έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2019. Γενικότερα, στον τομέα των ελεγκτικών υπηρεσιών, στην παρούσα φάση, έχουν άδεια λειτουργίας 57 ελεγκτικές εταιρείες, ενώ οι ορκωτοί ελεγκτές ξεπερνούν τους 1.400. Ο κλάδος περιλαμβάνει έξι μεγάλες εταιρείες, με κύκλο εργασιών πάνω από 13 εκατ. ευρώ, και αρκετές μικρομεσαίες ελεγκτικές εταιρείες που πολλές από αυτές ιδρύθηκαν από το 2011 και έπειτα. Σημειώνεται πως 20 από τις 46 εταιρείες του δείγματος που εξετάστηκε σε αυτό το αφιέρωμα, κατέγραψαν τζίρο πάνω από 1 εκατ. ευρώ.
Η πορεία του top 10
Σύμφωνα πάντα με τα επίσημα οικονομικά στοιχεία που συγκέντρωσε και ανέλυσε η Direction Business Reports, προκύπτει πως στη σχετική κατάταξη με βάση τον συνολικό κύκλο εργασιών του 2020, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η PwC (35,32 εκατ. ευρώ) και ακολουθούν και συμπληρώνουν το top 10 με σειρά κατάταξης οι ΣΟΛ Crowe (32 εκατ. ευρώ), Deloitte (28,2 εκατ. ευρώ), EY (24,3 εκατ. ευρώ), Grant Thornton (17,89 εκατ. ευρώ), KPMG (13,1 εκατ. ευρώ), PKF (5,1 εκατ. ευρώ), Moore Stephens (4,2 εκατ. ευρώ), ΒDO (3,6 εκατ. ευρώ) και Mazars (3,27 εκατ. ευρώ).
Oι δέκα αυτές εταιρείες το 2021 κατέγραψαν συνολικό τζίρο ύψους 175,10 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας άνοδο της τάξεως του +5,06% σε σχέση με το 2020. Αναλυτικότερα, η PwC είχε τζίρο 35,43 εκατ. ευρώ (άνοδος 0,31%), η ΣΟΛ Crowe 33,06 εκατ. ευρώ (+2,99%), η Deloitte 30,78 εκατ. ευρώ (+8,96%), η EY 24,36 εκατ. ευρώ (+1,57%), η Grant Thornton 20,88 εκατ. ευρώ (+16,38%), η KPMG 13,2 εκατ. ευρώ (+0,54%), η PKF 5,95 εκατ. ευρώ (+13,8%), η Moore Stephens 4,62 εκατ. ευρώ (+8,78%), η ΒDO 3,97 εκατ. ευρώ (+10,23%) και η Mazars 2,86 εκατ. ευρώ (-0,40%). Όπως εύκολα προκύπτει, το top 10 παρέμεινε αναλλοίωτο και τις δύο προηγούμενες χρονιές όσον αφορά τόσο τις εταιρείες που το αποτελούν όσο και τις θέσεις τους.
Πώς μοιράζεται η πίτα των μεγάλων
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και η καταγραφή που έχει πραγματοποιήσει η Direction Business Reports αναφορικά με τις συνεργασίες που διατηρούν οι εταιρείες ελεγκτικών υπηρεσιών με τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις στη χώρα. Όπως προκύπτει, λοιπόν, η ΣΟΛ Α.Ε. ελέγχει τις 227 από τις 1.000 μεγαλύτερες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, με βάση τον κύκλο εργασιών της φορολογικής χρήσης του 2020, με το σχετικό μερίδιό της να ανέρχεται στο 22,7. Ακολουθεί η PwC με 132 εταιρείες, και το top 5 συμπληρώνουν οι Grant Thornton (110 εταιρείες) και Deloitte (97 εταιρείες). Στην πρώτη δεκάδα συναντάμε, επίσης, (με σειρά κατάταξης) τις ΚPMG (73 εταιρείες), PKF (40 εταιρείες), ΒDO (35 εταιρείες), Ελληνική Ελεγκτική (21 εταιρείες) και Olympia Auditors (1,3%). Oι δέκα αυτές εταιρείες έχουν στο πελατολόγιό τους 835 από τις 1.000 μεγαλύτερες επιχειρήσεις στην Ελλάδα (83,5%), ενώ οι υπόλοιπες 45 εταιρείες ελεγκτικών υπηρεσιών που λειτουργούν στην εγχώρια αγορά μοιράζονται τις υπόλοιπες 165 εταιρείες. Επίσης, θα πρέπει να αναφερθεί πως οι 6 πρώτες εταιρείες της σχετικής κατάταξης ασκούν έλεγχο στις 726 από αυτές τις 1.000 μεγαλύτερες επιχειρήσεις.
Ιωάννης Β. Καλογερόπουλος
Πρόεδρος του Δ.Σ. και Διευθύνων Σύμβουλος, BDO Greece
Απαραίτητη η διατήρηση ενός υψηλού επιπέδου ελεγκτικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών
Ποιες είναι αυτή τη στιγμή οι βασικές τάσεις που καταγράφονται στην ελληνική αγορά ελεγκτικών υπηρεσιών; Επηρεάστηκε ο κλάδος αρχικά από την κρίση της πανδημίας και στη συνέχεια από την πληθωριστική κρίση που βιώνουμε;
Θεωρούμε ότι οι κυριότερες προκλήσεις για τις ελεγκτικές εταιρείες στην ελληνική αγορά είναι δύο: αφενός, η διατήρηση ενός υψηλού επιπέδου ελεγκτικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών, που να ανταποκρίνεται στις διεθνείς επιταγές για συνεχή βελτίωση της ποιότητας και την αντιμετώπιση κινδύνων, και αφετέρου, η εκπαίδευση του ελεγκτικού προσωπικού, η οποία γίνεται όλο και πιο εξειδικευμένη και απαιτητική. Να σημειωθεί ότι από 15/12/2022 έχει εφαρμογή το Διεθνές Πρότυπο Διαχείρισης Ποιότητας (ISQM 1 & 2), το οποίο απαιτεί ακόμα υψηλότερο επίπεδο ποιότητας στις ελεγκτικές εργασίες.
Ο κλάδος μας αρχικά επηρεάστηκε από την πανδημία, αλλά προσαρμόστηκε γρήγορα, λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα (τηλεργασία, κ.λπ.). Σε ό,τι αφορά την πληθωριστική κρίση, δημιουργεί αβεβαιότητα στην οικονομία, καθυστερεί την ανάπτυξη και είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει τους πελάτες μας και κατ’ επέκταση τον κλάδο μας.
Ποια νέα στοιχεία έχουν προκύψει στο πλαίσιο των υψηλότερων απαιτήσεων όσον αφορά την Εταιρική Διακυβέρνηση αλλά και πώς έχουν διαμορφώσει το τοπίο τα ESG κριτήρια και το ζήτημα της βιώσιμης ανάπτυξης και χρηματοδότησης;
Η Βιώσιμη Επιχειρηματικότητα θα είναι η μεγάλη πρόκληση του άμεσου μέλλοντος. Δεν βιώνουμε απλώς μια κλιματική αλλαγή, αλλά κλιματική κρίση και οι εταιρείες θα πρέπει να αντιληφθούν ότι οι σχετικές επιπτώσεις θα είναι άμεσες και καθοριστικές. Ο ελεγκτικός κλάδος οφείλει και εκείνος με τη σειρά του να πείσει τις εταιρείες, προκειμένου να αναπτύξουν και να διατηρήσουν βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα που θα ευδοκιμούν βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Είναι πολύ σημαντική η πίεση που έχει αρχίσει να ασκείται από τους επενδυτές, οι οποίοι πλέον εστιάζουν στο πόσο καλά προετοιμασμένες είναι οι εταιρείες για την κλιματική κρίση, την εφοδιαστική αλυσίδα, τη διαφάνεια ως προς τις εκθέσεις βιωσιμότητας, ενώ προωθούν πλέον επενδύσεις που στοχεύουν στους κλιματικούς στόχους που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Για εμάς, τους επαγγελματίες παροχής ελεγκτικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών, εκτός από τις αλλαγές που θα πρέπει να επιφέρουμε οι ίδιοι στις εταιρείες μας, θα κληθούμε να πιστοποιήσουμε ότι όλα όσα ισχυρίζονται ότι εφαρμόζουν οι επιχειρήσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξή τους, ισχύουν στην πραγματικότητα. Θα είμαστε επιφορτισμένοι με το έργο της διαφανούς μέτρησης, αναφοράς και επιβεβαίωσης.
Ποιος είναι ο ρόλος που καλούνται να διαδραματίσουν οι εταιρείες ελεγκτικών υπηρεσιών στην προσπάθεια επιστροφής της χώρας στην ανάπτυξη μέσω και του ταμείου Ανάκαμψης;
Οι ελεγκτικές εταιρείες μπορούν να συμμετέχουν στη διαδικασία δανειοδότησης επιχειρηματικών επενδύσεων του Ταμείου Ανάκαμψης, είτε ως σύμβουλοι στην αρχική προετοιμασία του επενδυτικού φακέλου είτε ως αξιολογητές των επιλέξιμων επενδυτικών σχεδίων. Η συμμετοχή ελεγκτικών εταιρειών σε οποιοδήποτε από τα δύο στάδια είναι πολύ σημαντική, καθώς διασφαλίζονται με τον μέγιστο δυνατό τρόπο τόσο το θετικό οικονομικό αποτύπωμα των σχεδίων αυτών όσο και η ύπαρξη των απαραίτητων κριτηρίων που τα καθιστούν επιλέξιμα. Η BDO συμμετέχει στη διαδικασία αυτή και ως αρχικός σύμβουλος και ως αξιολογητής. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η συμμετοχή μας σε αυτά τα έργα δεν είναι απλώς μια νέα υπηρεσία που καλούμαστε να παρέχουμε, αλλά μια ουσιαστική συμβολή στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, την πράσινη μετάβαση, την ψηφιακή εξέλιξη, την ενίσχυση της απασχόλησης και των ανθρώπινων δεξιοτήτων, καθώς και τον εν γένει κοινωνικό και οικονομικό μετασχηματισμό.
Τι περιλαμβάνει το πλάνο της εταιρείας για τη συνέχεια; Πού έχετε επιλέξει να εστιάσετε όσον αφορά τις ελεγκτικές υπηρεσίες;
Αποτελεί βασική μας στόχευση η παροχή υπηρεσιών πληροφοριακών συστημάτων (ΙΤ), καθώς πλέον εργαζόμαστε, δημιουργούμε και αλληλεπιδρούμε ηλεκτρονικά. Επιπλέον, το δίκτυό μας έχει δημιουργήσει μια μεγάλη ομάδα με έμπειρα και εξειδικευμένα μέλη σε όλο το φάσμα της βιωσιμότητας (ESG): υπηρεσίες σχετικές με το κλίμα, τη διασφάλιση (ESG Assurance), την υποβολή εκθέσεων (ESG Reporting), τη στρατηγική (ESG Strategy), τη διαχείριση ανθρώπινου κεφαλαίου (Human Capital Management), τις βιώσιμες κοινότητες (Sustainable Communities), τη χρηματοδότηση (Sustainable Finance) και την εφοδιαστική αλυσίδα (Sustainable Supply Chain). Το δίκτυο της BDO έχει συνάψει συμβάσεις-πλαίσιο με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης για τη ανάληψη έργων, είτε απευθείας είτε μέσω ειδικότερων διαγωνισμών παγκόσμιας εμβέλειας, που αφορούν σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σε πάνω από 36 τομείς πολιτικής.
Η BDO Greece συμμετέχει σε πολλά από αυτά τα έργα, αποκτώντας έτσι πολύτιμη εμπειρία σε εξειδικευμένους και σύνθετους τομείς. Επιδιώκουμε την ακόμα μεγαλύτερη και ουσιαστικότερη συμμετοχή μας, γεγονός που θα οδηγήσει μεταξύ άλλων στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και προσέλκυσης ατόμων που εργάζονται στο εξωτερικό.
Επιπρόσθετα, θα επιδιώξουμε τις συνεργασίες με εταιρείες Δημοσίου ενδιαφέροντος για όλο το φάσμα των ελεγκτικών και μη υπηρεσιών. Σημειώνουμε μάλιστα ότι θα γίνει υποχρεωτική εναλλαγή ελεγκτικών εταιρειών σύμφωνα με οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη χρήση 2023 ή 2024. Τέλος, θα προωθήσουμε περαιτέρω συμβουλευτικές υπηρεσίες σχετικές με την αξιολόγηση της επάρκειας και αποτελεσματικότητας του συστήματος εσωτερικού ελέγχου, την εφαρμογή του Κανονισμού Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και την Κανονιστική Συμμόρφωση των εταιρειών, σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο Περί Εταιρικής Διακυβέρνησης.
Βασίλης Ζαφειρόπουλος
Principal, Assurance Audit & Assurance Clients & Industries, Deloitte
Οι ελεγκτικές υπηρεσίες είναι κάτι παραπάνω από νούμερα
Ποια είναι η φιλοσοφία και στρατηγική της Deloitte όσον αφορά τις ελεγκτικές υπηρεσίες;
Για εμάς στην Deloitte, oι ελεγκτικές υπηρεσίες είναι κάτι παραπάνω από νούμερα. Είναι η αναγνώριση των αποτελεσμάτων και των προκλήσεων μιας εταιρείας και βοηθούν στη διαβεβαίωση της ύπαρξης γερών θεμελίων, προκειμένου να επιτευχθούν οι μελλοντικοί της στόχοι. Μέσω των ελεγκτικών και των υπηρεσιών διασφάλισης, αποσαφηνίζουμε το «τι», το «πώς» και το «γιατί», ώστε να μπορούν οι πελάτες μας να δρουν έγκαιρα. Στην Deloitte διασφαλίζουμε τους στόχους των επιχειρήσεων, προσφέροντας μια ευρεία γκάμα υπηρεσιών προς τους πελάτες, όπως είναι οι συμβουλευτικές υπηρεσίες σε λογιστικά θέματα, συμπεριλαμβανομένης της προετοιμασίας χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, συμβουλευτικές υπηρεσίες αναφορικά με γεγονότα επιχειρηματικών αλλαγών (π.χ. συγχωνεύσεις, εξαγορές κ.λπ.), συμβουλευτικές υπηρεσίες που αφορούν λογιστικές διαδικασίες και ευρέος φάσματος υπηρεσίες διασφάλισης.
Ποιες είναι αυτήν τη στιγμή οι βασικές τάσεις που καταγράφονται στην ελληνική αγορά ελεγκτικών υπηρεσιών; Επηρεάστηκε ο κλάδος αρχικά από την κρίση της πανδημίας και στη συνέχεια από την πληθωριστική κρίση που βιώνουμε;
Περιβάλλον, κοινωνία και διακυβέρνηση, ψηφιακός μετασχηματισμός και καινοτομία, διαχείριση κινδύνων και ρίσκου, ανθρώπινο δυναμικό και νέες δεξιότητες: αποτελούν τις βασικές τάσεις που καταγράφονται στην ελληνική αγορά ελεγκτικών υπηρεσιών. Ο κλάδος των ελεγκτικών υπηρεσιών δεν έμεινε ανεπηρέαστος, αρχικά από την κρίση της πανδημίας και στη συνέχεια από την πληθωριστική κρίση. Η υιοθέτηση της τηλεργασίας οδήγησε σε ένα νέο μοντέλο ελέγχου, στο οποίο η διασφάλιση της ποιότητας των ελεγκτικών υπηρεσιών παραμένει στη κορυφή. Σύμμαχος των ορκωτών ελεγκτών σε αυτήν τη νέα πραγματικότητα είναι η τεχνολογία. Παράλληλα, αυξήθηκε σημαντικά η έκθεση των επιχειρήσεων σε ενδεχόμενες κυβερνοεπιθέσεις και αναδείχθηκε η επιτακτική ανάγκη να ενταθούν τα μέτρα δικλείδων ασφαλείας. Η πληθωριστική κρίση μπορεί να λειτουργήσει ως φρένο για την ανάκαμψη της οικονομίας και η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού φαίνεται ότι δεν θα γίνει άμεσα. Σε αυτό το περιβάλλον, η ανάγκη για ποιοτικές ελεγκτικές υπηρεσίες πρωτοστατεί.
Ποιος είναι ο ρόλος που καλούνται να διαδραματίσουν οι εταιρείες ελεγκτικών υπηρεσιών στην προσπάθεια επιστροφής της χώρας στην ανάπτυξη μέσω και του ταμείου Ανάκαμψης;
Ο ρόλος των ελεγκτικών υπηρεσιών σε αυτή την προσπάθεια είναι πολύ σημαντικός. Κατ’ αρχάς απαιτείται διαφάνεια σε όλη τη διαχείριση, μια ορθολογική χρήση των πόρων στους τομείς που η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καθορίσει, δηλαδή τον ψηφιακό και φιλικό προς το πράσινο περιβάλλον μετασχηματισμό της οικονομίας. Σε αυτόν τον τομέα οι ελεγκτές μπορούμε να βοηθήσουμε σημαντικά. Για την υποστήριξη της ελληνικής οικονομίας θα πρέπει αρχικά να υποστηρίξουμε τη δημόσια διοίκηση στη διαφανή και κοινωνικά δίκαιη κατανομή της ροής των πόρων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης. Και, δεύτερον, να υποστηρίξουμε τη διαδικασία αλλά και την αξιοποίηση των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης, βοηθώντας αφενός ως σύμβουλοι τους επενδυτές και αφετέρου ως αξιολογητές που συνδράμουν το τραπεζικό σύστημα, μέσω του οποίου θα διοχετεύονται οι ευρωπαϊκοί πόροι, προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του Ταμείου προς την «πράσινη» μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Bασίλης Κάζας
Διευθύνων Σύμβουλος Grant Thornton
Η ελληνική αγορά ελεγκτικών υπηρεσιών οφείλει να παραμένει ανεπηρέαστη από το ευμετάβλητο περιβάλλον
Ποιες είναι αυτήν τη στιγμή οι βασικές τάσεις που καταγράφονται στην ελληνική αγορά ελεγκτικών υπηρεσιών; Επηρεάστηκε ο κλάδος αρχικά από την κρίση της πανδημίας και στη συνέχεια από την πληθωριστική κρίση που βιώνουμε;
Καθώς η ελληνική οικονομία έχει βρεθεί αντιμέτωπη με αλλεπάλληλες κρίσεις τα τελευταία χρόνια, το να μπορεί η αγορά ελεγκτικών υπηρεσιών να διατηρεί την ανθεκτικότητά της και να προσαρμόζεται συνεχώς στις νέες συνθήκες, έχει πάψει να αποτελεί έναν επιθυμητό στόχο και, αντ’ αυτού, έχει μετατραπεί σε ένα απαραίτητο ζητούμενο. Συνεπώς, η ελληνική αγορά ελεγκτικών υπηρεσιών οφείλει να παραμένει ανεπηρέαστη από το ευμετάβλητο περιβάλλον και να συνεισφέρει τα μέγιστα σε κάθε επιχείρηση που θέλει να ανταποκριθεί πλήρως στις αυξανόμενες απαιτήσεις του σήμερα και του αύριο, να είναι συνεπής όσον αφορά στις οικονομικές της καταστάσεις και να αποπνέει την εμπιστοσύνη που χρειάζεται να αποπνέει η ελληνική επιχειρηματικότητα.
Ποια νέα στοιχεία έχουν προκύψει στο πλαίσιο των υψηλότερων απαιτήσεων όσον αφορά την Εταιρική Διακυβέρνηση αλλά και πώς έχουν διαμορφώσει το τοπίο τα ESG κριτήρια και το ζήτημα της βιώσιμης ανάπτυξης και χρηματοδότησης;
Τα γεγονότα των τελευταίων ετών έχουν αναδείξει ακόμα περισσότερο τον κομβικό ρόλο που διαδραματίζουν τα ζητήματα Εταιρικής Διακυβέρνησης και οι πολιτικές ESG στο σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον. Οι εταιρείες καλούνται πλέον να διαχειριστούν εσωτερικούς και εξωτερικούς κινδύνους, να κατανείμουν τα κεφάλαιά τους καταλλήλως, να υλοποιήσουν επενδύσεις και να συμμορφωθούν πλήρως με τις κανονιστικές τους απαιτήσεις. Ταυτόχρονα, κάθε δράση τους πρέπει να έχει τη μικρότερη δυνατή επίπτωση προς το περιβάλλον, τους ανθρώπους και την κοινωνία. Η ενεργειακή κρίση έχει περιπλέξει ακόμα περισσότερο την παραπάνω διαδικασία, ωστόσο η αγορά ελεγκτικών υπηρεσιών μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην προσαρμογή των εταιρειών στις τρέχουσες απαιτήσεις.
Ποιος είναι ο ρόλος που καλούνται να διαδραματίσουν οι εταιρείες ελεγκτικών υπηρεσιών στην προσπάθεια επιστροφής της χώρας στην ανάπτυξη μέσω και του Ταμείου Ανάκαμψης;
Είναι πολύ σημαντικό για όλες τις ελληνικές επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους, να κατανοήσουν την κρισιμότητα ενός χρηματοδοτικού εργαλείου όπως είναι το Ταμείο Ανάκαμψης για τον μετασχηματισμό τους και να ενημερωθούν επαρκώς για τις διαδικασίες που χρειάζεται να ακολουθήσουν ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στους πόρους του Ταμείου. Οι εταιρείες ελεγκτικών υπηρεσιών μπορούν να διασφαλίσουν ότι η διαδικασία υπαγωγής των επενδυτικών σχεδίων και εξασφάλισης των διαθέσιμων πόρων θα ολοκληρωθεί με επιτυχία και με πλήρη διαφάνεια. Με αυτόν τον τρόπο, συμβάλλουν στην υλοποίηση επενδύσεων που θα ωφελήσουν μακροπρόθεσμα την ελληνική οικονομία.
Τι περιλαμβάνει το πλάνο της εταιρείας για τη συνέχεια; Πού έχετε επιλέξει να εστιάσετε όσον αφορά τις ελεγκτικές υπηρεσίες;
Διατηρώντας το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, γυρίσαμε σελίδα και φέραμε το αύριο στο σήμερα, μέσα από μια σειρά σημαντικών ενεργειών, όπως είναι οι νέες εγκαταστάσεις μας στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, η διεύρυνση του ανθρώπινου δυναμικού μας και οι επενδύσεις μας σε νέες τεχνολογίες και ψηφιακά προσαρμοσμένες υπηρεσίες. Με αυτόν τον τρόπο, οικοδομούμε ένα κέντρο πολύπλευρης γνώσης και αυξημένης εξειδίκευσης, προκειμένου να ανταποκρινόμαστε αποτελεσματικά σε κάθε ανάγκη που προκύπτει για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Παράλληλα, μέσα από τη συνεχή εξέλιξη, διατηρούμε την απαράμιλλη ποιότητα των υπηρεσιών μας, ενώ συνεχίζουμε να λειτουργούμε με υπευθυνότητα και διαφάνεια σε όλες τις διαδικασίες μας.
Χάρης Συρούνης
Partner, Audit, Head of Financial Services, KPMG στην Ελλάδα
Οι τάσεις στην ελληνική αγορά δεν διαφέρουν από τη διεθνή πραγματικότητα
Σε γενικές γραμμές, οι τάσεις που καταγράφονται σήμερα στην ελληνική αγορά ελεγκτικών υπηρεσιών δεν διαφέρουν σημαντικά από αυτές που παρατηρούνται σε διεθνές επίπεδο και αφορούν κυρίως:
1 Έχουμε παρατηρήσει πως οι νέοι συνάδελφοι αλλά και αρκετοί πελάτες έχουν προσαρμοστεί σε ένα υβριδικό μοντέλο λειτουργίας όπου πολλές «συναντήσεις» με τον πελάτη γίνονται ηλεκτρονικά. Αυτό έχει αυξήσει την παραγωγικότητα σε ένα σημείο, αλλά μένει να δούμε αν θα είναι η νέα πραγματικότητα.
2 Υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός ανάμεσα στο χώρο των ελεγκτικών εταιρειών για την προσέλκυση ταλαντούχων ατόμων, με εμπειρία και εξειδικευμένες ειδικότητες. Αυτό καθώς και ο πληθωρισμός έχει αυξήσει την κινητικότητα και το κόστος μισθοδοσίας. Το αυξημένο αυτό κόστος έχει σιγά-σιγά μεταφερθεί στους πελάτες, αλλά όχι σε μεγάλο βαθμό.
3 Οι εταιρείες εστιάζουν στην ψηφιοποίηση των ελεγκτικών υπηρεσιών μέσω της χρήσης νέων τεχνολογιών με σκοπό: (1) τη μείωση του χρόνου επικοινωνίας με τον ελεγχόμενο και την αύξηση της ασφάλειας επικοινωνιών, (2) την έγκαιρη συλλογή, επεξεργασία και ανάλυση δεδομένων μεγάλης κλίμακας και (3) τη μεγαλύτερη συμμόρφωση με τα ελεγκτικά πρότυπα και (4) την αποτελεσματική διαχείριση του ελεγκτικού έργου (φύλλα εργασίας κ.λπ.).
4 Τα τελευταία 2-3 χρόνια, λόγω νομοθεσίας και άλλων εποπτικών απαιτήσεων, έχει αυξηθεί η ανάγκη για έργα διασφάλισης (έργων που εκφεύγουν από τα στενά όρια του εξωτερικού ελέγχου), όπως έλεγχοι συμμόρφωσης, διασφάλιση ESG κ.λπ. Η τάση αυτή αναμένεται να αυξηθεί, καθώς οι απαιτήσεις για διαφάνεια και η ανάγκη για μεγαλύτερες γνωστοποιήσεις θα γίνουν μεγαλύτερες. Ειδικότερα, από το τελευταίο στοιχείο έχει προκύψει η ανάγκη ιδιαίτερης εξειδίκευσης σε τομείς που παραδοσιακά δεν ήταν αντικείμενο των ελεγκτών, όπως π.χ. sustainability, internal controls. Το γεγονός αυτό εκτιμάται ότι θα αναβαθμίσει συνολικά το προφίλ, τις γνώσεις και τις δεξιότητες των ελεγκτών στο μέλλον, όταν οι υπηρεσίες αυτές πλέον τυποποιηθούν σε μεγάλο βαθμό. Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσονται οι υπηρεσίες διασφάλισης που καλούνται να παρέχουν οι ελεγκτές ως μία από τις δικλίδες για τη συνολική αξιοπιστία της αποδοτικότητας αυτού του συστήματος χρηματοδοτήσεων.
Η KPMG έχει ήδη ενσωματώσει όχι μόνο τα ανωτέρω αλλά και άλλα στοιχεία στο στρατηγικό της σχέδιο για την ανάπτυξη των ελεγκτικών της υπηρεσιών. Ενδεικτικά αναφέρονται και οι τομείς των μεγάλων εισηγμένων εταιρειών, όπου αναμένεται σημαντική δραστηριότητα εναλλαγής ελεγκτικών εταιρειών, ο τομέας της ναυτιλίας, που παραδοσιακά αποτελεί κλάδο σημαντικής δραστηριοποίησης όλων των μεγάλων ελεγκτικών εταιρειών, οι μη-εισηγμένες επιχειρήσεις, που έχουν σχέδια έντονης ανάπτυξης κ.λπ. Συνολικά, η εταιρεία μας στην Ελλάδα και διεθνώς συνεχίζει να έχει ως κύρια στρατηγική να εξασφαλίσει ότι ο έλεγχος και τα έργα διασφάλισης γίνονται με την πλέον καλύτερη ποιότητα.